Dünyanın en büyük sodalı gölü olan ve 3 bin 712 kilometrekarelik yüzey alanıyla da Türkiye'nin en büyük gölü olma özelliği taşıyan Van Gölü'nde, yağışların azalmasıyla son yıllarda çekilme meydana geldi. Van Gölü'nde bulunan dünyanın en büyük mikrobiyalitleri de çekilmeyle birlikte gün yüzüne çıktı. Gevaş ilçesinin Altınsaç Mahallesi'nde su yüzeyine çıkan mikrobiyalitler ilginç görüntüler oluşturdu. Oluşması binlerce yıl alan bu mikrobiyalitleri gören vatandaşlar da şaşkınlık yaşıyor. Mahallede yaşayanlar, göl seviyesinin çok düştüğünü belirterek, daha önce mikrobiyalitleri görmediklerini bu yıl göl seviyesinin düşmesiyle birlikte gördüklerini söyledi.
"SEVİYE DÜŞTÜKÇE ORTAYA ÇIKIYOR"
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, Van Gölü'nün su seviyesinin oldukça değişken bir yapıya sahip olduğunu belirterek, "Van Gölü'nün su bütçesi yağışlar ve akarsularla göle su girdisi oluyor. Buharlaşmayla beraber gölden su uzaklaşmış oluyor. Fakat son yıllarda artık küresel ısınmayla beraber mevsimlerin süresi değişiyor. Yani kış mevsimi kısalıyor yaz mevsimi daha uzun bir seyir gösteriyor. Hal böyle olunca Van Gölü'ndeki buharlaşma su girdisinden daha fazla oluyor ve su seviyesindeki çekilmeleri görüyoruz. Su seviyesi çekildikçe Van Gölü'nün geçmişine ait ve bu çevredeki geçmiş uygarlıkların izlerine ait eserlerin kalıntıların gün yüzüne çıktığına şahitlik ediyoruz" dedi.
"HER SANTİMİ YÜZLERCE YILDA OLUŞUYOR"
Van Gölü'nde bulunan dünyanın en büyük mikrobiyalitlerini görmek için daha önceleri göle dalış yapılması gerektiğini anlatan Dr. Akkuş, "Van Gölü mercanları olarak ifade ettiğimiz dünyanın en büyük mikrobiyalitleri Van Gölü'nde yer alıyor. Van Gölü çekildikçe kıyıda ve kıyıya yakın kesimlerde bulunan mikrobiyalitler gün yüzüne çıkıyor. Mikrobiyalitleri geçmiş dönemde görmemiz mümkün değildi. Şu anda 2-3 metrelik bir çekilme söz konusu ve artık mikrobiyalitleri görebiliyoruz. Bu mikrobiyalitlerin her bir santimi yüzlerce süreç içinde oluşmuş yapılardır. Bu bölgenin iklimine bu bölgenin geçmişine ait birer defter kitap gibi" diye konuştu.
SU, ALTIN KIYMETİNDE OLACAK
Göldeki çekilmelerin özellikle eğimin düşük olduğu bölgelerde belirgin olduğuna dikkat çeken Dr. Akkuş, "Aslında bu bize şunu gösteriyor. Artık önümüzdeki yıllarda yeni bir çağa giriyoruz. Eskiden atalarımız hep sudan ucuz diye ifade ederlerdi. Yani suyun bol olduğunu söylerlerdi. Fakat artık sudan ucuz değil. Çünkü su altın kıymetinde olacak. Buna yönelik yönetim planları oluşturmamız, havzadaki ürün desenini değiştirmemiz lazım. Daha az suya ihtiyaç duyan bitkilerin yetiştirilmesine yönelmemiz gerekmektedir. Van Gölü su seviyesi her yıl değişiyor. Bu mevsimde oldukça düşüyor. Önümüzdeki bugün karada olan kısımların tekrar su altında görebiliriz. Fakat ilerleyen yıllarda Van Gölü'nün şimdiki seviyesinden daha düşük seviyede olduğuna şahitlik edeceğiz" dedi.
MİKROBİYALİT
Mikrobiyalitler gölün altından çatlaklardan çıkan kalsiyum ve zengin suların etrafında ve siyano bakterilerin valtlerin toplanmasıyla oluşmaya başlıyor. Göl, karbonatlar yönünden zengin, sudan da kalsiyum çıkıyor. Kalsiyum karbonat çıktığında kireç taşı ve kalkerler oluşmaya başlıyor, silikatlar oluşmaya başlıyor ve katman yukarıya doğru büyüyor.
