Kahramanmaraş merkezli yaşanan yıkıcı depremlerin ardından müteahhitlik belgesi tartışması tekrar gündeme geldi. Mevzuata göre 6 katlı bir konut projesinde tam zamanlı mühendisin bulunması gerekmiyor. Ancak uzmanlar her fırsatta mühendislerin tam zamanlı çalışması gerektiğini savunuyor.
Cumhuriyet Gazetesi’nden Şeyda Öztürk’ün haberine göre, son verilere göre Türkiye’de 453 bin 497 müteahhit bulunuyor. Sayının bu kadar yüksek olmasının nedeni ise 18 yaşını dolduran en az lise mezunu herkesin müteahhit olabilmesi. Müteahhit olmak isteyenler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvuru yaparak gerekli belgeleri sunuyor. Bu belgelerin içerisinde de dilekçe, nüfus cüzdanı, kayıtlı olduğu ticaret odası belgesi, meslek odası kayıt belgesi ve müteahhitlik yemin belgesi bulunuyor. Bu açıdan bakıldığı zaman müteahhit olmak için herhangi bir teknik ya da yüksek okul mezunu olmak gerekmiyor. Yapı müteahhitleri 15 farklı sınıfa ayrılıyor. Bakanlığa başvuru yapıldıktan sonra alınan karneyle bu sınıflar belirleniyor. İş tecrübesi olman müteahhitler H sınıfından başlıyor ve bu şekilde yılda 2 bin metrekareye kadar iş yapma hakkı kazanıyor. Avrupa’da ise işler Türkiye’dekinden farklı.
AVRUPA’DA EĞİTİM KOŞULU
Avrupa Birliği ülkelerinde ortalama 25 bin müteahhit bulunuyor. Örneğin sadece 3 bin 550 müteahhit bulunan Almanya’da belli eğitimlerden geçmek gerekiyor. Müteahhit olabilmek için iki yıllık bir eğitim programının tamamlanması, ardından da alınacak sertifikaya sahip olunması zorunlu. Fransa’da ise tecrübesi olmayan biri iki yıllık eğitimin ardından ‘Yapı Müteahhidi Sertifikası’ alıyor. Bu eğitimin ardından da üç yıllık saha tecrübesini tamamlayarak ‘Seviye II Yapı Müteahhidi Sertifikası’ almaya hak kazanıyor.
İNSAN HAYATIYLA ÖDENİYOR
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Fusun Sümer, şantiyelerdeki denetimsizliğin mevzuattan kaynaklı olduğunu söyledi. Sümer, “Türkiye’de bir mühendis 30 bin metrekareye kadar beş şantiyeye bakabiliyor. Bize göre her şantiyede bir mühendis olmalıdır. Sonrasında yaşanan sıkıntılar insan hayatıyla ödeniyor” dedi.
Mühendisleri de müteahhitlerin istihdam ettiğini belirten Füsun, “Müteahhit istihdam ediyor ama şantiyede hiç mühendis olmamasından iyidir. Mevzuatla mühendislerin daha bağımsız olması sağlanabilir. Ancak bu haliyle denetimsizliğe de mevzuat izin veriyor” diye konuştu.
‘NAMUSLARI’ ÜZERİNE YEMİN EDİYORLAR
Müteahhit adayları bakanlığa başvuru yaparken el yazısıyla bir yemin metni hazırlıyor. ‘Müteahhitlik yemini’ denilen bu metinde, “Depremle ilgili yönetmeliklere, fen ve sanat kuralları içinde, kamu yararından sapmadan ülkemin yararına çalışacağıma, iş ve meslek ahlakına uygun ve iş hukuku hükümleri çerçevesinde müteahhitliğimi icra edeceğime, namusum ve şerefim üzerine yemin ederim” ifadeleri yer alıyor.
