Ouija tahtası ve cadı tahtası adı verilen bazı nesneler ruh çağırırken kullanılan üzerinde alfabenin sıralandığı yatay bir zeminden oluşmaktadır. Bu ruh çağırma işlemine katılım sağlayan kişiler ufak bir fincanın üzerine parmaklarını koyar ve fincanın hareket ederek harflerin üzerine gelmesini bekler. Böylece çağrılan ruhun ortamda bulunan kişilerle iletişim kurduğu düşünülür.
İngiltere’deki Sheffield Hallam Üniversitesi Psikoloji Bölümü''nde öğretim üyesi olan Megan Kenny konuyla ilgili ekibiyle birtakım araştırmalarda bulundu. Yapılan açıklamalara göre bu ruh çağırma işleminde yaşayan deneyimlerin üç bilimsel açıklaması bulunmaktadır:
1. İDEOMOTOR ETKİ
İdeo (fikir) ve motor(kas faaliyeti) kelimelerinin birleşiminden oluşan bu kavram, zihindeki bir düşünce veya hayalin kaslarda bilinçsiz ve istem dışı hareketler yarattığını ortaya çıkardı.
Kenny konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
Bu, bilinçaltı hareketi diye de adlandırılır. Örneğin bir Ouija tahtası kullanırken, kişi bilinçaltının etkisiyle fincanı hareket ettirebilir ve yalnızca kendisinin bilebileceği şeyleri heceleyebilir. Çevrelerindekiler de kendi bilinçaltı hareketleriyle duruma katkıda bulunabilir. Bu da fincanın neden kendi kendine hareket ediyor gibi göründüğünü açıklayabilir.
2. ETKENLİK DUYGUSUNUN YARA ALMASI
Kenny''ye göre ideomotor etkiyle de bağlantılı olan başka bir açıklama, bireylerin etkenlik duygusuyla ilgilidir. Bu duygu, insanların dışarıdaki olaylar ve nesneler üzerinde etkisi olacak eylemleri kontrol etme yeteneğini ifade etmektedir.
Kenny konuyu şöyle özetledi:
Örneğin, bir masayı kaldırmaya karar verdiğinizde o masa hareket eder ve bu sizin etkenlik duygunuzdur. Tahminimiz sonuçla uyumlu olduğunda (masayı kaldırırsanız masa hareket edecektir), o eylemden sorumlu olduğumuzu hissederiz. Öte yandan Ouija tahtalarıyla ilgili deneyler, insanlık etkenlik duygusunun bu faaliyet boyunca manipüle edilebileceğini gösteriyor.
Kenny''ye göre bilinçdışı hareketler sonucunda fincanın hareket etmesi, aslında bireylerin beklentileriyle ters bir durum oluşturuyor ve bu da etkenlik duygusunu azaltıyor:
Gerçek sonucun, bizim tahminlerimizle uyuşmadığını hissedersek, etkenlik duygumuz azalır. Bir ruh çağırma seansını düşünelim. Bu durumda hareketin dışarıdan bir kaynaktan (ruh gibi) geldiğini düşünmemiz mümkün.
3. DUYGUSAL BULAŞMA
"Şok edici, son derece duygusal olayların, onlara tanıklık edenleri etkisi altına alabileceğini biliyoruz" diyen Kenny, 17. yüzyılda Avrupa''da kurulan cadı mahkemelerinde duygusal faktörün etkili olduğunu düşünüyor:
Bu yüzden bir Ouija tahtası kullanırken ortamın heyecanı, etrafımızdakilerle empati kurmamızı kolaylaştırabilir. Onların korku ve endişelerini anlarız. Bu da fincanın kendi kendine hareket ettiğini düşünmemizi daha olası hale getirebilir.
