ABD başkanlığına yeniden seçilen Donald Trump, 20 Ocak 2025'te göreve başlar başlamaz Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik gümrük vergileri getireceğini duyurdu. Trump, yasadışı göçmen ve uyuşturucu trafiğini durdurmayı hedefleyen bu kararın, ABD’nin ekonomik çıkarlarını koruyacağını savundu.
GÖÇ VE FENTANİL SORUNLARINA ÇÖZÜM ARAYIŞI
Trump, Meksika ve Kanada’dan ithal edilen tüm ürünlere %25 oranında gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Ayrıca, Çin’den gelen ürünlere ek %10 vergi koyacağını duyurdu. Bu önlemler, özellikle fentanil gibi sentetik uyuşturucuların ABD’ye girişini engellemeyi amaçlıyor. Washington’un verilerine göre, 2023 yılında fentanil kaynaklı 75 binin üzerinde ölüm yaşandı. Trump, Çin’i bu konuda daha sert önlemler almamakla suçladı.
Çin, ABD’nin iddialarını reddederek, ekonomik iş birliğinin her iki taraf için de faydalı olduğunu vurguladı. Pekin yönetimi, Trump’ın önerdiği ticaret savaşlarının kazananı olmayacağı uyarısında bulundu. Çin’in Washington Büyükelçiliği, “Fentanil ile mücadeledeki çabalarımız gerçeklere dayanıyor” açıklamasını yaptı.
KANADA VE MEKSİKA TEPKİLİ
Trump’ın gümrük vergisi tehdidi, ABD’nin en büyük üç ticaret ortağıyla ilişkilerinde gerilime yol açabilir. ABD’nin yıllık ithalatının %40’ı bu üç ülkeden geliyor. Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile bir telefon görüşmesi yapan Trump, sınır güvenliği ve ticaret konularını ele aldı. Ancak, Kanada tarafından yapılan açıklamada, göçmen sorunlarının ABD-Meksika sınırında daha yoğun olduğu vurgulandı.
Meksika Maliye Bakanlığı ise “ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA), yatırımcılar için istikrar sağlıyor. Bu adımlar, karşılıklı güveni zedeler” şeklinde bir değerlendirmede bulundu. Meksika Senatosu Başkanı Gerardo Fernández, “Biz de ABD’nin uyuşturucu tüketimini ve yasa dışı silah ihracatını durdurması için hangi yaptırımları uygulamalıyız?” diyerek tepkisini dile getirdi.
EKONOMİK ETKİLER VE TEDARİK ZİNCİRİ SORUNLARI
Trump’ın önerdiği gümrük vergileri, küresel tedarik zincirinde ciddi kesintilere yol açabilir. Kanada’nın ihracatının %75’i, Meksika’nın ise %80’i ABD’ye yapılıyor. Bu durum, iki ülkenin ekonomisini derinden etkileyebilir. Ontario Eyalet Başbakanı Doug Ford, “Bu vergiler hem Kanada hem de ABD işçileri için yıkıcı sonuçlar doğurabilir” dedi.
Trump’ın politikalarının ABD içinde de ekonomik yük oluşturabileceği belirtiliyor. Ekonomistlere göre, gümrük vergilerinin maliyeti genellikle tüketicilere yansıyor. Trump ise bu vergilerin “başka ülkeler için bir maliyet” olduğunu savunarak eleştirileri reddetti.
USMCA’YA AYKIRI BİR HAMLE Mİ?
Trump’ın bu yeni tarifeleri, kendi başkanlığı döneminde imzaladığı USMCA’nın koşullarını ihlal edebilir. 2020 yılında yürürlüğe giren anlaşma, ABD, Kanada ve Meksika arasında büyük ölçüde gümrüksüz ticaret düzenlemelerini sürdürüyor. Ancak, Trump bu hamlenin seçim kampanyasında verdiği sözlerin bir parçası olduğunu ifade etti. Yale Üniversitesi’nden Stephen Roach, bu adımı “tehditlerle pazarlık stratejisi” olarak değerlendirdi.
Trump’ın, Çin’in "en çok kayrılan ülke" statüsünü sonlandırma planı da yeni bir tartışma konusu. Ekonomistler, Çin ekonomisinin önceki Trump dönemine göre daha kırılgan bir yapıda olduğunu, bu nedenle tarifelerin Çin üzerindeki baskıyı artırabileceğini belirtiyor.
