Ayakkabı imalatı ve tamiri yapan, ayakkabı fabrikalarına karşı mesleklerini ayakta tutmaya çalışan ustalar, bir taraftan artan maliyetler, diğer taraftan çırak bulamamanın getirdiği sorunlarla mücadele ediyor.
Yozgat’ta 8 yaşında çırak olarak başladığı mesleğini, her gün sabahın ilk saatlerinde işyerini açarak devam ettiren Yaşar Kaymaz, baba mesleğinin her geçen gün yok olma yolunda ilerlediğini söyledi. Çıraklık Eğitim Merkezi’nin açılmasının ardından usta, kalfa, çırak ilişkisinin ortadan kalktığını ifade eden Kaymaz, 17 yaşında okuldan mezun olan gence "sanat" öğretmenin mümkün olmadığını anlattı.
68 yaşındaki Kaymaz, çırak almanın maliyetinin çok yüksek olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
"Bu meslek baba mesleği, ben ikinci kuşağım. Kardeşimle birlikte ben burada babamla çalıştım. Kalfalarımız vardı, iş yerinde yetiştirdiğimiz kalfalarımız vardı, çıraklarımız vardı. Eskiden çıraklar çok istekte bulunurdu, ‘çırak fazlamız var alamıyoruz’ derdik. Şimdi çırak bulamıyoruz, çırak yetiştiremiyoruz.
Ben şimdi bir çırak tutmuş olsam bana 45-50 bin liraya mal oluyor. Ben bunu altından kalkamayacağım için çırağı da bu yönden çalıştıramıyorum."
“DAHA ÖNCEDEN 80'İN ÜSTÜNDE ESNAFIMIZ VARDI”
Devletin şirketlere vergi ve sigorta destekleri verdiğini ifade eden Kaymaz, "Vergisini almıyor, sigortasını almıyor, devlet ödüyor, 50 tane işçi çalıştırıyor diye. Ben bir tane işçi çalışsam vergisini vereceğim, sigortasını vereceğim" dedi.
Kendisinin ödeyebileceği ücret "kurtarmayacağı" için kimsenin sanata eğilmediğini anlatan Kaymaz, şunları söyledi:
"Şu anda 8 esnaf var, ayakkabıcı olarak. Daha önceden 80'in üstünde esnafımız vardı. Tol Çarşı’da 50 taneye yakın da imalatçısı vardı. İstanbul'a mal üretilir, gönderirlerdi ustalarımız. El yapısı ayakkabı yapılırdı, malzemeleri getirirlerdi, burada temin edilirdi ve istek üzerine de İstanbul'dan firmalar gelirdi ayakkabı almak için, el yapımı ayakkabı alıp, götürüp satmak için. Şu anda 2 tane imalatçı arkadaşımız var, cüzi miktarda iş yetiştiriyorlar. Tamirat üzerine çalışıyoruz. Yozgat'ta çanta üzerine çalışan kimsemiz yok, valiz üzerine çalışan kimsemiz yok. Çantacı, valizci yok, biz kendi el becerimizle bunları da temin ediyoruz, yardımcı oluyoruz, vatandaşı kurtarmaya çalışıyoruz."
“UFAK ESNAFIMIZA DESTEK BEKLİYORUZ”
Ayakkabı imalatı ve tamirciliğinin yok olmaması için desteğe ihtiyaçlarının olduğunu belirten Kaymaz, “Bu meslek bitiyor. Bu meslek bittikten sonra ne olacak? Benim yetiştirdiğim 3 çırağım var. O çırağımın da çırağı yok. Sonuç nereye gidiyor? Sanata heveslenen hiç kimse yok, herkes hazıra... Nereye kadar hazır olacak? Bunun sonuçları nereye kadar gidecek? Devletten destek bekliyoruz. Ufak esnafımıza destek bekliyoruz. Vergilerimizi düşürsünler, hizmetlerimize yardımcı olsunlar. Biz de bu sanattan soğutmayalım. Bizler de bu sanatı bırakırsak, bunu yapacak kimse kalmayacak” ifadelerini kullandı.
