Ruslar Chasiv Yar'a saldırmaya başlarken, Kramatorsk'tan Kostiantynivka'ya giden ikmal yolunu kesmek amacıyla, işgal altındaki Avdiivka'dan tamamlayıcı bir yan saldırının startını verdiler. Chasiv Yar, Ukrayna ordusunun önemli bir stratejik alanı olarak hizmet veren daha büyük bir kasaba olan Kostiantynivka'nın giriş kapısı olarak biliniyor.
Washington merkezli Carnegie Endowment'ta harp analisti olarak yazılar yazan akademisyen Michael Kofman, son makalesinde “Amaçları ana geçiş merkezlerine yaklaşmak ve böylece Donetsk'in savunmasını sistematik olarak sürdürülmesi zor bir hale getirmek” diye yazıyor.
Geçtiğimiz birkaç gün içinde Rus güçleri Ukrayna savunmasını delerek Donetsk Oblastı'ndaki bir cephe köyü olan Ocheretyne'yi ele geçirdi. Rusya'nın baskıyı sürdürmesi üzerine Ukrayna birlikleri geri çekilmeye başladı.
Şimdilik Rusların ilerlemesini engellemiş olsalar da Ukrayna birlikleri cephenin bu kısmında çok zor anlar yaşıyor. Bunun mühimmat, malzeme, personel ve bazı birliklerde eğitim, deneyim ve organizasyon eksiklikleri de dahil olmak üzere pek çok nedeni var. Bazıları ise bu durumu Genelkurmay'dan ya da hükümetten yeterli destek ve net planlama gelmemesine bağlıyor.
Tam olarak nasıl bir sonuç ortaya çıkacağını elbette zaman gösterecek. Analist Kofman, genel kanının Rus kuvvetlerinin büyük bir atılım için yeterli ölçüde kapasitesiye sahip olmadığı ve ilerleme ivmesinin sürdürülemeyeceği yönünde olduğunu bildiriyor fakat sözlerine “Ancak Ukrayna bu şekilde sürünmeye devam edebilir ve özellikle de hatta baskı yapan birden fazla taarruz karşısında önemli transit merkezlerini veya ikmal yollarını kaybedebilir” diye yazdı.
Asıl soru Rusya'nın bir kaç gündür gerçekleştirdiği ilerlemeden yararlanıp yararlanamayacağından ziyade -ki bunu yapamadıkları açık- Ukrayna'nın sorunlarının ne kadar derin olduğu ve gücü istikrara kavuşturmanın ne kadar süreceği. Rusya Avdiivka'yı dört ay süren zorlu bir operasyonun ardından Şubat ayında ele geçirdi ve Rus savaş zayiatlarının beş haneli rakamlara ulaştığı bildiriliyor. Moskova, yüksek askeri maaşlar, dirençli yerli savunma üretimi ve Kuzey Kore gibi müttefiklerinden gelen silah tedariki ile cezbedilen yoksulları silah altına alarak saldırılarına devam edebiliyor.
Finlandiya merkezli bir OSINT topluluğu olan Black Bird Group'ta uydu analisti olan Pasi Paroinen'e göre Rus saldırı gücü, Avdiivka muharebelerinde hayatta kalan dört ya da beş tugaydan ibaret. Bu kuvvetler şimdi Kostiantynivka'nın stratejik güzergahından geçen bir demiryolu hattı boyunca ilerliyor.
Ocheretyne'nin ele geçirilmesi Ruslara, Ukrayna hatlarında ortaya çıkan yarılmayı genişletmek için taktiksel fırsatlar yarattı. Paroinen konu hakkında “Bunu ilerleyen günlerde diğer köyler de hızla ele geçirildiğinde gördük. Şu anda Ruslar, daha fazla kayıp verdirmek ve Ukrayna birliklerini daha da zorlamak için Ukrayna'nın güçlü noktalarını kuşatmaya çalışıyor" yorumunda bulundu.
Geçmişte Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne danışmanlık yapmış emekli bir İngiliz subayı olan Glen Grant “Eğer boşluk varsa, sağına soluna bakmadan geçip gidiyorlar. Ve görüldüğü kadarıyla da fazlasıyla boşluk var. Çünkü Ukrayna tarafında muhariplerin sayısı günden güne düşmeye devam ediyor" diye konuştu. En önemli askeri yardımı, Tump yanlılarının lobi faaliyetleriyle altı ay geciken Ukrayna, ciddi mühimmat ve askeri malzeme sıkıntısı çekmeye devam ediyor. Temsilciler Meclisi yardımı onaylamış olsa da Ukrayna kuvvetlerinin bunu savaş alanında kullanması için biraz daha zamana ihtiyacı var.
Grant, Ukrayna'nın hattı tutmaya çalışmaktan daha fazlasını yapabilmesi için Avrupalı müttefiklerin çok daha fazla mermi göndermesi gerektiğinin altını çiziyor. AB, Mart 2024'e kadar bir milyon top mermisi sözü vermesine rağmen, üye ülkeler askeri üretimi yeterli düzeyde arttırmakta zorlandıkları için bu hedefin oldukça gerisinde kaldılar.
Beri taraftan Ukrayna birliklerinin savaş kabiliyeti, bir süredir devam ede gelen iç sorunlar nedeniyle de sekteye uğramaya devam ediyor. Kofman konu hakkında "Ukrayna Silahlı Kuvvetleri içinde kuvvet yapısı, komuta kademesi ve birim koordinasyonu ile ilgili sorunlar olduğunu söyleniyor. Bu sorunlar yeni değil; işgal boyunca bu problemlerin yaşandığını gayet iyi biliyoruz" diye yazdı.
Birçok askeri karar tugay seviyesinde alınır ve bu da tugayların hatlarını tahkim etme kabiliyetlerini etkiler. Tek bir tugay sadece ileri bir savaş pozisyonu kazmak için yeterli donanıma sahiptir. Dolayısıyla da birimler arası koordinasyon, tugay rotasyonları sırasında, özellikle de sıcak savaş bölgesinde ekstra önem taşıyor.
Farklı birliklerin eğitim ve örgütsel destek seviyeleri tutarsız olabilir. Bölgeye gönderilen 115. Tugay, Mart 2022'de gönüllü yedek askerlerden oluşturulan yeni kurulmuş tugaylardandı. Askeri gazeteci Yuriy Butusov, 29 Nisan'da cepheyle ilgili yayınladığı videosunda söz konusu tugayın bir birlik olarak nasıl savaşacakları konusunda doğru düzgün eğitilmediğini ve bunun da operasyonlarının büyük ölçüde başarısızlıkla sonuçlandığını söyledi. Butusov hükümetin, birliği savaşa göndermeden önce yeteri kadar eğitmediğini de bildirdi.
Bu durum Kyiv Independent'ta Avdiivka'yı savunan 110. Tugay hakkında çıkan makalelerde yer alan iddiaları da destekliyor. Kyiv Independent'ta adlarının açıklanmaması şartıyla konuşan bazı askerler askerler 110. Tugay'ın da tahkimat yapımı dahil yeterli destek alamadığını iddia ediyorlar. Uzman gözlemciler Avdiivka'dan geri çekilme emrinin çok geç verildiğini ve bunun da geri çekilme sırasında kayıplara yol açtığını söyledi.
Paroinen, bölgedeki bazı Ukrayna kuvvetlerinin sadece birkaç tabur gücünde olduğunu belirttikten sonra "Diğerleri o kadar ağır kayıplar verdi ki onları tek bir birlik haline getirmek daha mantıklı olacaktır" görüşünü öne sürdü.
Şimdilik feda ettiği askerlerin yerine yenilerini koyabilen Rusya'nın aksine Ukrayna, birliklerin tükenmesi ve ikmali gibi hayati sorunlarla karşı karşıya.
