Tayvan Savunma Bakanlığı, dün gündüz saatlerinden bu sabaha kadar Ada çevresinde Çin'e ait 37 askeri hava aracı ve 5 savaş gemisinin tespit edildiğini bildirdi.
Bakanlık açıklamasında, 37 hava aracının, Tayvan'ın "Hava Savunma Tanımlama Bölgesi" (ADIZ) ilan ettiği sahada uçtuğu belirtildi.
Açıklamada, 12 "J-10", 14 "J-16" savaş uçağı, 4 "H-6" bombardıman uçağı, 2 "Y-20" havadan yakıt ikmal uçağı, 2 "Y-9" nakil uçağı, 2 "KJ-500" erken uyarı uçağı ile "WZ-7" tipi silahlı dronun, ADIZ'ın güneydoğu ve güneybatı bölümlerine girdiği kaydedildi.
Bakanlık, dün gün içinde yaptığı açıklamada söz konusu hava araçlarının uzun mesafe keşif eğitimi sırasında Ada'nın "hava sahasına" girdiğini bildirmişti. Açıklamada, Tayvan ordusunun, hava araçlarını tespit-takip vasıtaları ve karaya konuşlu füze sistemleriyle takip ettiği belirtilmişti.
Hava sahası, uluslararası hukukta kıyıdan 22 kilometre mesafedeki kara suları üzerindeki hava sahasını içine alan bölgeyi tanımlıyor. Uluslararası hukukta tanımı bulunmayan Hava Savunma ve Tanımlama Sahası (ADIZ) ise tek taraflı ilan ediliyor. Tanımlama sahası, tanımlı hava sahasını ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor ancak bölgeye giren askeri uçaklar, potansiyel tehdit olarak değerlendirilip uyarılıyor.
Uçuşlar ve gemi devriyelerinin, ABD'nin Tayvan'daki defakto büyükelçiliği niteliğindeki Amerikan Enstitüsünün Başkanı Laura Rosenberger'in Ada'yı ziyaret ettiği günlere denk gelmesi dikkati çekti.
Rosenberger, hafta başında Tayvan medyasına yaptığı açıklamada, ABD'nin Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrarın devamını istediği, Ada'nın öz-savunmasına destek için silah satışını sürdüreceğini ifade etmişti.
ABD İLE ÇİN ARASINDA TAYVAN GERİLİMİ
ABD'nin diplomatik olarak tanımadığı Tayvan ile üst düzey ziyaretler ve silah anlaşmalarıyla gayrı resmi ilişkilerini sürdürmesi, Ada'yı topraklarının parçası olarak gören Çin'in tepkisini geçiyor.
Önceki ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Ağustos 2022'de Tayvan'a yaptığı ziyaret, Washington ile Pekin arasında krize yol açmıştı. Çin ordusu, ziyaretin ardından Ada çevresinde fiili abluka oluşturan askeri tatbikatlar düzenlerken, gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlarda Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler, Tayvan yakınları sularına düşmüştü.
Çin, ziyaretin ardından Tayvan çevresindeki uçak ve gemi devriyelerini artırarak, ADIZ'ı ve Tayvan Boğazı'nda tarafların etki alanlarını sınırladığı varsayılan "orta çizgi"yi geçtiği uçuşları düzenli hale getirmişti.
Çin ordusu, Tayvan lideri Tsai Ing-wen'in nisan ayı başında Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize'yi ziyaretlerinin ertesinde ABD'ye "transit ziyaret" yaparak Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesinin ardından da Ada çevresinde 3 gün süren askeri tatbikat düzenlemişti.
Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor.
Pekin, "Tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor. (AA)
