Ukrayna, uzun süredir Polonya’nın Wolhynia’da kayıp kurbanların kalıntılarını arama taleplerini reddetmekteydi. Ancak Ukrayna Dışişleri Bakanı Andri Sibiha’nın Polonya ziyareti sırasında, Polonyalı mevkidaşı Radoslaw Sikorski ile yapılan görüşmeler sonucunda kazı çalışmalarına izin verilmesi kararlaştırıldı. Bakanlar, “Her aile, atalarının hatırasını onurlandırma hakkına sahiptir” açıklamasında bulundu. Bu gelişme, iki ülke arasındaki en büyük diplomatik sorunlardan birine çözüm arayışında önemli bir adım olarak görülüyor.
WOLHYNİA KATLİAMI: GEÇMİŞİN YÜKÜ
Wolhynia bölgesinde, 1942 yılında Ukrayna Milliyetçi Örgütü (OUN) ve Ukrayna İsyan Ordusu (UPA) tarafından başlatılan saldırılar, binlerce Polonyalı sivilin hayatını kaybetmesine yol açtı. Stepan Bandera liderliğindeki bu gruplar, bölgedeki etnik Polonyalıları hedef alarak kitlesel şiddet uyguladı. Tarihçiler, bu saldırılarda 50.000 ila 120.000 kişinin öldüğünü ve yüz binlerce kişinin bölgeden göç etmek zorunda kaldığını belirtiyor. Polonya’da bu olaylar soykırım olarak tanımlanırken, Ukrayna’da ise UPA savaşçıları ulusal kahramanlar olarak görülüyor.
KAZILARIN ÖNEMİ
Ukrayna’nın kazı izni, sadece kurbanların kimliklerinin belirlenmesi açısından değil, aynı zamanda iki ülke arasındaki tarihi anlaşmazlıkların çözülmesi için bir dönüm noktası olabilir. Polonya Ulusal Hafıza Enstitüsü (IPN) Başkanı Karol Nawrocki, bu adımın yalnızca bir başlangıç olduğunu ve tüm kazı başvurularının hızla onaylanması gerektiğini vurguladı. IPN, geçmişte gerçekleştirdiği 2000 kazıda sadece %10 oranında kimlik tespiti yapabildi.
DİPLOMATİK ÇABALAR VE GELECEK
Ukrayna ile Polonya arasında kurulan bakanlıklar arası çalışma grubu, gerilimi azaltmayı ve geçmişin yükünü hafifletmeyi amaçlıyor. Ayrıca, iki ülkenin tarihçilerini bir araya getiren ortak bir komisyonun yeniden aktif hale getirilmesi planlanıyor. Bu süreç, yalnızca tarihi bir adalet arayışı değil, aynı zamanda iki komşu ülke arasında kalıcı bir dostluğun temelini oluşturabilir.
Bu önemli karar, Polonya’nın, Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne katılım sürecini destekleme şartlarından biri olarak görülüyor. Polonya, Wolhynia sorununun çözülmeden Ukrayna’nın AB üyeliğine yeşil ışık yakılmayacağını açıkça ifade etmişti. Şimdi gözler, bu diplomatik açılımın somut sonuçlarına çevrilmiş durumda.
