Ukrayna limanlarına Rus donanmasının uyguladığı abluka nedeniyle bölgede sıkışan milyonlarca ton tahılın dünya pazarına açılması için yapılan görüşmelerin ardından BM Genel Sekreteri Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan imza töreni için Dolmabahçe''de buluştu.
Törende iki ayrı anlaşma imzalandı.
İlk anlaşmayı BM Genel Sekreteri Guterres, Milli Savunma Bakanı Akar ve Rusya Savunma Bakanı Şoygu imzaladı.
İkinci anlaşmaya ise BM Genel Sekreteri Guterres, Milli Savunma Bakanı Akar ve Ukrayna Altyapı Bakanı imza attı.
Böylece Rus ve Ukraynalı bakanlar aynı anlaşmaya imza koymamış ve aynı masaya oturmamış oldu.
ANLAŞMANIN DETAYLARINDA NE VAR?
- Gemilerin geçişi ve denetimi için İstanbul''da ortak koordinasyon merkezi kurulacak. Bu merkezde Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM''den yetkililer yer alacak.
- Gemilerin geçişi için mayınsız bölgelerde güvenli koridor oluşturulacak.
- Ukrayna''daki Odesa dahil üç limandan gemiler çıkacak
- Gemilere askeri gemiler değil, Ukrayna pilot tekneleri eşlik edecek, dijital yollarla gözlem sağlanacak
- Gemiler Türkiye''de bir limana gelecek ve burada gemilerde silah taşınıp taşınmadığı denetim ekiplerince kontrol edilecek. Ekiplerde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM''de personel olacak
İLK GEMİ NE ZAMAN HAREKETE GEÇECEK?
Anlaşmanın ardından ilk geminin yola çıkmasının birkaç haftayı bulabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Hazırlıklar tamamlandıktan sonra güvenli koridorlar Ukrayna tarafından belirlenecek ve ardından Türkiye''de denetimin yapılacağı belirlenecek.
Erdoğan''ın sözlerinden satır başları:
29 Mart''ta yaptığımız ve müzakere sürecinde önemli bir dönüm noktasını teşkil eden toplantının ardından tekrar bir aradayız.
Siz değerli dostlarımızı bir diğer tarihi günde misafir etmekten memnuniyet duyuyorum.
Bugün üzerinde mutabakata varılan metinle, Afrika''dan Orta Doğu''ya tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesini ortadan kaldırma konusunda adım atmış olacağız. Bu adımla ilave fiyat artışlarının da önüne geçilecektir.
Elbette bu noktaya bir anda gelmedik. Ukrayna depolarında bekleyen tahılın dağıtılması için meşakatli bir süreç yürüttük.
Her iki ülkenin bu süreçle ilgili endişelerinin giderilmesi için kapsamlı istişareler gerçekleştirdik. Guterres ve ekibinin de ilk taslağını hazırladıkları metne verdikleri katkı da önemlidir.
Önümüzdeki günlerde başlayacak gemi trafiği ile Karadeniz''den tüm dünyaya yeni bir nefes borusu açmış olacağız. Bu planın icrası ve denetimi İstanbul''da kurulacak müştererk koordinasyon merkeziyle yapılacaktır.
Sevgili dostlar bundan yaklaşık 4 ay önce, yine İstanbul''da, Ukrayna ve Rusya arasında yapılan görüşmelerde mesafe kat etmiştik. Maalesef toplantıdan sonraki gelişmeler çatışmaları körükledi. Yaklaşık 5 aydır aralıksız devam eden çatışmalar ve bunun küresel etkileri ne yazık ki bu öngörümüzü doğruluyor. Silahların susması ertelendikçe ekonomik ve insani kayıplar artıyor.
Masumların hayatına mal olan bu çatışmaların bir an önce son bulmasını istiyoruz. Bugün Rusya ve Ukrayna tarafıyla İstanbul''da atmakta olduğumuz bu adımın barış için yeni bir adım olmasını diliyorum. Arazideki gelişmeler ne yönde seyrederse seyretsin, savaş neticede müzakere masasında sonuçlanacaktır.
Bölgemizde sulh hakim olana kadar komşuluk hukukumuzun gereğini yerine getireceğiz.
Guterres''in sözlerinden satır başları:
Bu tahıl sevkiyatı tüm dünyada gıda fiyatlarını azaltacak. Savaş başladığından beri küresel gıda krizinin çözümünün ancak Ukrayna''nın ürünlerine ulaşılırsa olacağını söylemiştim.
Tüm tarafların taahhütleri oldu. Bunlar uygulanmalı çünkü dünyanın buna ihtiyacı var. Türkiye''nin burada kritik bir rolü var. BM de taahhütlerinin arkasındadır. Sizler bu taahhütlerin yerine getirilmesi konusunda çok önemli bir rol üstleniyorsunuz. Bugün Karadeniz girişimininin ilerlemesinin takip etmek için buradayız.
Çalkantılı zamanlarda bu umut ışığı umarım güvenli bir duruma ulaşmamızı sağlasın."
