Ukrayna limanlarına Rus donanmasının uyguladığı abluka nedeniyle bölgede sıkışan milyonlarca ton tahılın dünya pazarına açılması için yapılan görüşmelerin ardından BM Genel Sekreteri Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan imza töreni için Dolmabahçe''de buluştu.
Törende iki ayrı anlaşma imzalandı.
İlk anlaşmayı BM Genel Sekreteri Guterres, Milli Savunma Bakanı Akar ve Rusya Savunma Bakanı Şoygu imzaladı.
İkinci anlaşmaya ise BM Genel Sekreteri Guterres, Milli Savunma Bakanı Akar ve Ukrayna Altyapı Bakanı imza attı.
Böylece Rus ve Ukraynalı bakanlar aynı anlaşmaya imza koymamış ve aynı masaya oturmamış oldu.
ANLAŞMANIN DETAYLARINDA NE VAR?
- Gemilerin geçişi ve denetimi için İstanbul''da ortak koordinasyon merkezi kurulacak. Bu merkezde Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM''den yetkililer yer alacak.
- Gemilerin geçişi için mayınsız bölgelerde güvenli koridor oluşturulacak.
- Ukrayna''daki Odesa dahil üç limandan gemiler çıkacak
- Gemilere askeri gemiler değil, Ukrayna pilot tekneleri eşlik edecek, dijital yollarla gözlem sağlanacak
- Gemiler Türkiye''de bir limana gelecek ve burada gemilerde silah taşınıp taşınmadığı denetim ekiplerince kontrol edilecek. Ekiplerde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM''de personel olacak
İLK GEMİ NE ZAMAN HAREKETE GEÇECEK?
Anlaşmanın ardından ilk geminin yola çıkmasının birkaç haftayı bulabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Hazırlıklar tamamlandıktan sonra güvenli koridorlar Ukrayna tarafından belirlenecek ve ardından Türkiye''de denetimin yapılacağı belirlenecek.
İşte mutabakat metni:
"
E. Herhangi bir provokasyon ve olayı önlemek için, deniz insani koridorundan geçen gemilerin hareketleri Taraflarca uzaktan izlenecektir. Hiçbir askeri gemi, uçak, insansız hava aracı (İHA), KİK''in izni olmadan ve tüm Taraflarla istişare ettikten sonra, deniz insani yardım koridoruna KİK tarafından kararlaştırılan bir mesafeden daha yakın yaklaşamaz.
F. Herhangi bir şüpheli faaliyet veya bu işlemin kurallarına uyulmaması veya
acil durumlar, denizdeki insani yardım koridorundan geçen bir gemide meydana gelir.
KİK Taraflarından birinin talebi üzerine ve uluslararası deniz hukuku uyarınca, Taraflar
mürettebata gerekli yardımı yapacak veya güvenlik garantilerine karşı denetim yapacaktır. G. Bu Girişime katılan tüm ticari gemiler, bir
Türk boğazına giriş/çıkışlarda Türkiye tarafından belirlenen limanlarda Denetim Ekibi.
H. Bu girişim, tüm Taraflarca imza tarihinden itibaren 120 gün boyunca yürürlükte kalacaktır ve Taraflardan biri diğerine girişimi sona erdirme veya değiştirme niyetini bildirmedikçe, aynı süre için otomatik olarak uzatılabilir.
1. Bu Girişim''deki hiçbir şey, Birleşmiş Milletler''in ayrıcalık ve dokunulmazlıklarından açık veya zımni bir feragat olarak kabul edilmeyecektir ve Taraflar, Girişimin Birleşmiş Milletler için herhangi bir yükümlülük gerektirmemesini sağlayacaktır.
22 Temmuz 2022 tarihinde İstanbul''da yapılmıştır.
imzalandı:
Türkiye Cumhuriyeti adına:
Ukrayna için:
Oleksandr Kubrakov
Altyapı Bakanı
Hulusi Akar
Milli Savunma Bakanı
tanık:
Birleşmiş Milletler için:
gebelik
António Guterres Genel Sekreteri"
