Huzursuz bacak sendromu her yaşta başlayabilir ve genellikle ilerleyen yaşla birlikte kötüleşir. Uyku düzeninde müdahale edecek seviyelere ulaştığında günlük aktivitelerde zorlanmaya yol açabilir.
Alınacak birkaç basit kişisel bakım önlemi huzursuz bacak sendromunun semptomlarını hafifletmek için yeterli olabilir. Bununla birlikte daha ağır HBS sorunu olan bireylere yardımcı olabilecek çeşitli ilaçlar mevcuttur.
Huzursuz bacak sendromunun tanısı klinik olarak konulur. Huzursuz bacak sendromu hastalığı çeşitli ilaçlarla kontrol altına alınabilmektedir. Huzursuz bacak sendromu hastalığı için nöroloji ya da psikiyatri bölümünden randevu alabilirsiniz.
HUZURSUZ BACAK SENDROMUNUN NEDENLERİ
Huzursuz bacak sendromunun kesin nedeni birçok vakada belirlenmemiştir. Araştırmacılar, durumun kas hareketlerini kontrol etmek için beyin tarafından salgılanan dopaminde bir dengesizlikten kaynaklandığını düşünmektedir.
Huzursuz bacak sendromu ortada bilinen herhangi bir neden olmaksızın ortaya çıkabileceği gibi, demir metabolizmasında oluşan bozukluklar, bir takım kronik hastalıklar ve çeşitli ilaçların yan etkileri sebebiyle de ortaya çıkabilmektedir
Huzursuz bacak sendromu çocukluk dönemi de dahil olmak üzere herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Hastalık artan yaşla birlikte daha yaygın olarak görülür ve kadınlarda erkeklerden daha yaygındır.
Özellikle 40 yaş altında görülen vakalarda huzursuz bacak sendromunun kalıtsal olarak aileden geldiği düşünülmektedir. Bununla birlikte hamilelik veya benzeri hormonal değişiklikler huzursuz bacak sendromunun semptomlarını geçici olarak ağırlaştırabilir.
Bazı kadınlar hamilelikleri sırasında, özellikle son üç ayda ilk defa huzursuz bacak sendromu belirtileri yaşamaya başlayabilirler. Bu tür vakalarda genellikle doğumdan sonra, hormonal dengelerin normale dönmesiyle birlikte semptomlar kaybolur.
Huzursuz bacak sendromu genellikle altta yatan ciddi bir tıbbi problemle ile ilişkili değildir, ancak bazı vakalarda diğer koşullara eşlik edebilir:
Eğer bireyde böbrek yetmezliğivarsa, yine anemi ile birlikte demir eksikliği de olabilir. Böbrekler düzgün çalışmadığında, kandaki demir depoları azalabilir. Bu ve vücut kimyasında meydana gelen diğer değişiklikler huzursuz bacak sendromuna neden olabilir veya var olan bir durumu daha ağır bir hale getirebilir.
Hasar veya yaralanma sonucu omurilikte meydana gelen lezyonlar huzursuz bacak sendromu ile ilişkilendirilmiştir. Omuriliğe anestezi verilmesine neden olan tıbbi müdahaleler de huzursuz bacak sendromuna yol açabilir.
Bazen diyabet ve alkolizm gibi kronik hastalıklardan bireyin elleri ve ayaklarındaki sinirlerde hasar meydana gelebilir. Bu hasar periferik nöropatiye yol açar.
Anemi sorunu olmadan bile, demir eksikliği huzursuz bacak sendromuna neden olabilir veya var olan bir durumu daha ağır bir hale getirebilir. Bireyin mide veya bağırsaklardan kanama öyküsü varsa, ağır adet dönemleri yaşıyorsa veya sık aralıklarla kan bağışı yapıyorsa demir eksikliğini olabilir.
HUZURSUZ BACAK SENDROMU BELİRTİLERİ
Huzursuz bacak sendromu hareketle birlikte rahatlama eğilimi gösterir. HBS belirtileri gerinme, ayakları sallama, ya da yürüme sonucunda azalır.
Gece bacak seğirmesine yol açabilir. Sağlık uzmanları huzursuz bacak sendromunun daha yaygın görülen ve uyku esnasında periyodik uzuv hareketi adı verilen bir durum ile ilişkili olduğunu düşünmektedir. Bu durum bireyin uyku esnasında bacaklarının kıpırdamasına ve muhtemelen gece boyunca tekmeleme hareketine neden olur.
Huzursuz bacak sendromu bulunan insanlar tipik olarak semptomlarını bacaklarında veya ayaklarında hissettikleri anormal, hoş olmayan duyumlar olarak tanımlar. Bu duyumlar genellikle her iki bacakta da ortaya çıkar. Daha nadir vakalarda bu duyumlar kolları da etkiler.
Duyumların genel olarak uzvun içinde değil de ciltte ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Hissedilenler arasında tarama hissi, sürünme hissi, çekilme hissi, nabız hissi, ağrı hissi, kaşıntı ya da elektriklenme hissi olduğu ifade edilmektedir.
Dinlenme veya bir süre hareketsizlik döneminden sonra başlayan duyumlar yaygın semptomlar arasındadır. Bu hisler genellikle araba koltuğunda, uçakta veya sinemada uzun süre oturduktan ya da bir yerde bir süre hareketsiz bir şekilde uzandıktan sonra başlar.
Akşamları semptomlar genel olarak daha kötüleşir ve en ağır hali genellikle geceleri ortaya çıkar.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Bazı vakalarda Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) etkisi altında olan bireylerin, ciddiye alınmayacakları endişesiyle tıbbi yardıma başvurmadığı gözlemlenmektedir. Ancak Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) nedeniyle uyku düzeninin bozulması ve ortaya çıkabilecek gündüz uyuşukluğu bireylerin yaşam kalitesini etkileyebilir. Huzursuz bacak sendromu için nöroloji uzmanı bir doktora başvurulması tavsiye edilmektedir.
Muayene için başvurulan nörolog, öncelikle bireyin tıbbi geçmişi hakkında bilgi alacak ve belirtilerin anlatılmasını isteyecektir.
Bacakları hareket ettirmek için genellikle rahatsız edici duyumların eşlik ettiği güçlü, genellikle karşı konulamaz bir dürtünün oturmak veya uzanmak gibi dinlenmeye esnasında başlaması ve ağırlaşması, geceleri ise sürekli ağırlaşması ve durumun başka bir tıbbi ya da davranışsal durumlarla açıklanamadığı vakalarda huzursuz bacak teşhisi konulabilir.
Doktor tarafından bir fiziksel ve nörolojik muayene gerçekleştirilecektir. Bununla birlikte doktor diğer olası nedenlerin ihtimallerini ortadan kaldırmak için özellikle demir eksikliğini ölçmek üzere kan testi isteyebilir.
Doktor, bireyi nadir vakalarda aynı zamanda bir uyku uzmanına yönlendirebilir. Uyku apnesi gibi başka bir uyku bozukluğu şüphesi varsa, doktorların uykuyu inceleyeceği bir klinikte bir gece kalmak gerekebilir, ancak huzursuz bacak sendromu tanısının konulması için ayrı bir uyku çalışması gerekli değildir.
HUZURSUZ BACAK SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Eğer doktor tarafından yapılan tetkikler sonucunda huzursuz bacak sendromunun altında demir eksikliği gibi tıbbi bir durum belirlendiyse, bu durumu tedavi etmek belirtileri büyük ölçüde hafifletir. Bunun için doğru tedavi yöntemi muayene sonrasında doktor tarafından bireye bildirilecektir.
Eğer bireyin huzursuz bacak sendromu ile ilişkilendirilmiş ayrı bir tıbbi durumu yoksa, uygulanacak tedavi ilk adımda genellikle yaşam tarzı değişikliklerine dayanır. Bu değişiklikler istenen sonuçlara ulaşmazsa, doktor tarafından ilaç reçete edilebilir.
Huzursuz bacak sendromunu tedavi etmekte kullanılan ilaçlar genellikle diğer hastalıkları tedavi etmek için geliştirilmiş ilaçlardır ve bacaklardaki huzursuzluğu azaltmak için kullanılabilirler. Bunların arasında beyindeki dopamin seviyesini yükseltecek ilaçlar kalsiyum kanallarını etkileyen ilaçlar, kas gevşeticiler, uyku ilaçları ve çeşitli opioidler olabilir.
Bu ilaçların hemen hepsinin farklı yan etkileri vardır ve doktor gözetimi olmadan kullanılmamalıdır. Yan etkiler arasında kompulsif kumar oynama isteği, gündüz uykusu, uyuşukluk gibi dürtü kontrol bozukluklar görülürken, bazı ilaç türlerinde kontrolsüz kullanımın, bağımlılığa yol açtığı bilinmektedir.
Huzursuz bacak sendromunu tedavi etmek için kullanılan ilaçların büyük bir kısmının hamilelik sırasında kullanılması önerilmez. Doktor bunun yerine semptomları hafifletmek için kişisel bakım teknikleri önerebilir.
Doktorun birey için en uygun olan doğru ilacı veya ilaç kombinasyonunu bulması birkaç deneme gerektirebilir. Bazı vakalarda kullanılan ilaçlar belirli bir dönemden sonra yetersiz kalabilir. Bu durumda doktorunuz uygun alternatifleri reçete edecektir.
Özellikle başka tıbbi sorunları çözmek için kullanılan bazı ilaç türleri ise huzursuz bacak sendromu semptomlarını ağırlaştırabilir. Bunlar arasında bazı antidepresanlar, bazı antipsikotik ilaçlar, bazı bulantı önleyici ilaçlar, bazı soğuk algınlığı ilaçları ile çeşitli alerji ilaçları bulunur.
Tedaviyi yöneten doktor hangi ilaçlardan kaçınılması gerektiğini bildirecektir. Bununla birlikte, bu ilaçları almak gerekliyse, doktor ile huzursuz bacak sendromunu yönetmeye yardımcı olacak ek ilaçlar hakkında görüşme yapmak gereklidir.
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ
Basit yaşam tarzı değişiklikleri yapmak huzursuz bacak sendromunun semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Orta derecede, düzenli olarak egzersiz yapmak RLS semptomlarını hafifletebilir, ancak dikkatli olmak gereklidir. Egzersizde aşırıya kaçmak veya günün çok geç saatlerinde çalışmak semptomları ağırlaştırabilir.
Bazı vakalarda kafein kullanımının azaltılması veya tercihen kesilmesi huzursuz bacak sendromuna yardımcı olabilir. Kahve, çay ve alkolsüz, gazlı içecekler de dahil olmak üzere kafein içeren ürünlerden kaçınmak gereklidir.
Huzursuz bacak sendromuna sahip bireyler için özel olarak tasarlanmış ayak kılıfları, ayağınızın altına baskı yapar ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Ilık bir banyoya girmek ve bacaklara masaj yapmak, kasları gevşetebilir.
Sıcak veya soğuk kompresleri uygulamak, ya da ikisini dönüşümlü olarak uygulamak bireyin uzuvlarında hissettiği duyumları azaltabilir.
İyi bir uyku ortamı sağlamak önemlidir. Yorgunluğun huzursuz bacak sendromu semptomlarını ağırlaştırdığı bilinmektedir. İdeal olarak, serin, sessiz, rahat bir uyku ortamına sahip olmak, her gün aynı saatte yatağa girmek ve kalkmak, aynı zamanda her gece en az yedi saat uyumak doğru bir şekilde dinlenmeyi sağlayacaktır.
