tazedismacunu.com'un İngiliz Times gazetesinden aktardığı haberine göre, Covid-19 hastaları yoğun bakıma alındığı aşamada, gerçek düşman hastanın kendisi oluyor.
Vücudu işgal eden virüse karşı savaş açan bağışıklık sistemi bu kez hastayı tehdit ediyor. Hastalarda "Sitokin Fırtınası" adı verilen bir durum yaşanıyor.
Bu fırtınayı anlamak ve yenebilmek için, bağışıklık sisteminin karmaşık yapısını açıklamak gerekiyor.
Aslında, bağışıklık sisteminin verdiği tepkinin özü sadece antikorlar değil.
Vücut, yeni patojenlere ya da patojenlerin bulaştığı hücrelere yapışıp, yok etmeye çalışmadan çok önce, sitokinleri üretiyor. Bunlar, daha az hedefe yönelik ama daha hızlı tepkiler.
İlki, neredeyse hemen devreye giriyor.
Bir virüs, hücreyi işgal ettiğinde, genetik yapısını hücreye enjekte ediyor.
Korona virüste de bu, hücre çoğalması sürecini kendi amaçları için kullanabilmek adına hücreye enjekte ettiği RNA adı verilen molekül. Bu aşamada bile hücreler mücadele ortaya koyabiliyor.
RNA'yı olmaması gereken bir yerde gören hücreler, bağışıklık sistemini işgalcilere karşı uyaran sitokinleri gönderiyor.
Bu moleküller aslında haberci. Kendi sitokinlerini salgılayan bağışıklık hücrelerini devreye sokuyorlar.
Böyle bir dizi süreçle, vücut virüse verdiği yanıtı sertleştiriyor.
Tıpkı, bir aşı bulunana kadar, sokağa çıkma kısıtlamaları koyup, tamamen kapanan ülkeler gibi.
Bu ham mücadele yöntemleri, vücut bağışıklık sağlayacak daha incelikli araçlar geliştirene kadar, büyüyen enfeksiyonu bastırmanın bir yolu.
Bir ülkede hayatın durdurulmasının, tarihi ekonomik daralmalara yol açması ve çocukların okulla gidememesi gibi, bu sürecin de verdiği başka hasarlar var.
Manchester Üniversitesi'nden İmmünoloji Profesörü Dan Davis, "Bağışıklık sistemi daima, virüs taşıyan sağlıklı hücreleri yok ederken, çok benzeyen sağlıklı hücreleri ayrı tutan bir denge tutturmaya çalışır. İnsanların büyük çoğunluğunda bu işe yarar ve bağışıklık sistemi savaşı kazanır, virüs temizlenir. Ama bazı insanlarda feci sonuçlar ortaya çıkar" diyor.
NEDENİ BİLİNMİYOR
Sitokin Fırtınası'nın tam olarak neden yaşandığını, bir dizi kimyasalın neden kontrolden çıktığını kimse bilmiyor.
Roche İngiltere'nin Medikal Direktörü Rav Seeruthun, "İnsanların hastaneye yatmasından bir kaç gün sonra ortaya çıkan bir tetiklenme noktası var gibi görünüyor. Bazı insanlar iyileşiyor ama bazılarında bir Sitokin Fırtınası görüyoruz" diyor.
Onlarca farklı molekül vücuda darbe vuruyor ve bir sürü takviye kuvvet istiyor. Tıpkı, alevleri söndüren itfaiyecilerin, alevlerden daha çok zarar verdiğinden şikayet eden ev sahipleri gibi, koruma tehlikenin kendisi oluyor.
Bir orduya ait araçların yolları tıkaması gibi, damarları tıkıyorlar.
Sıvı akciğerlere doluyor. Bu süreçlerin bir çoğu hala anlaşılabilmiş değil ve bazı hücreler kimyasal işaretlere tepki olarak kendilerini imha ediyorlar. Zatürre gelişiyor ve insanlar kendi başlarına nefes almakta zorlanıyorlar.
Bağışıklık sistemi diğer noktalarda da çığırından çıkıyor ve diğer organlarda da hazar oluşuyor. Bu sırada ikincil enfeksiyonlar oluşuyor ve denetimsiz ilerliyor.
Bu noktada hastalar servislerden, yoğun bakıma, yoğun bakımda da solunum cihazlarına geçiriliyorlar.
İSPANYOL GRİBİ'NDE DE SARS'TA DA ÖLDÜREN SİTOKİN FIRTINASIYDI
Dr. Seerethun, ilaçlarla yaptıkları testin, yoğun bakımdan solunum cihazına geçişi durdurmayı amaçladığını söylüyor ve "Bağışıklık sistemi çok fazla çalışmaya başladığında, sakinleştirmek hayati önemde" diyor.
İspanyol Gribi'nde de, Sars salgınında da, bugünkü salgında da insanları öldüren bu Sitokin Fırtınası.
Ama her bir fırtına birbirinden farklı. 1918'deki İspanyol Gribi salgınında Sitokin Fırtınası gençleri etkiledi. Bugün yaşlıları etkiliyor.
SARS'TA SEVİYESİ YÜKSELEN SİTOKİNLER, KORONA VİRÜSTEKİLERLE AYNI DEĞİL
Tam anlamıyla bilmiyoruz. Bağışıklık sistemi hakkında "The Beatiful Cure - Güzel Deva" adlı kitabın yazarı Profesör Davis, bunun çok şaşırtıcı olmadığını söylüyor.
Bağışıklık sistemi müthiş karmaşık. İlk bakışta biraz gereksiz karmaşık. Ama sonra, yapması gerekenleri düşünüyorsunuz. Geçen yıl bu virüs ortada yoktu. Ama yine de bu sistem bu virüsü tanımanın bir yolunu bulmalı. Yani elinizde, daha önce evrende hiç olmayan bir tehlikeyi tanımlayabilen bir sistem var. İkincisi de tehlikeyi tam bir isabetle tanımlamak zorunda olması.
"Bu önemsiz bir şey değil. Örneğin, bağırsaklarınıza iyi gelen bir bakteri, vücudun başka bir yerinde zararlı olabilir. Bir şeyin ne zaman zarar verdiğini bilmesi gerekiyor. Bunu hiç anlayamıyor oluşumuz şaşırtıcı değil."
Bazı sitokinlerin korona virüste alışılmadık derecede arttığını biliyoruz. Bazıları da, habis RNA ile başlayıp, yoğun bakımda sona eren sürecin yaşanmasını kolaylaştıran tekerlekleri tutan vidalar gibi bir rol oynuyor. Vidaları sökerseniz, tekerlekler çıkıp gider.
ANTİKORLARIN ROLÜ NEDİR?
Peki vidaları nasıl sökeriz? Antikorlarla. Antikorlar Y şekilli moleküller. Y'nin çatalında hedefinin mükemmel karşılığı olan ve birbirlerine kenetlenmelerini sağlayan bir atomik yapı var.
Umudumuz, aşı ya da enfekte olarak, hepimizin vücudunda Y'leri virüsün yüzeyine yapışabilen antikorlar olması. Böylece de enfekte hücreleri, yok edilmek üzere işaretlemesi.
Bu antikor tedavilerinde en başarılı ilaçlar romatoit artrit (iltihaplı romatizma) için geliştirildi.
Eklemlerde enflamasyona yol açan molekülleri bulup, yok ediyorlar. Peki bu enflamasyona yol açan moleküller ne? Sitokinler. Yani, korona virüs tamamen yeni bir virüstü. Ancak bağışıklık sisteminin verdiği tepki yeni değildi.
Doktorlar, enflamasyonu önleyen ilaçların insanların yoğun bakıma girmesini engellemekte işe yarayabileceğini fark ettiler.
Roche'un ürettiği Tocilizumab adlı ilaç, aslında eklem iltihabı hastalarının bağışıklık sistemini baskılamak için üretilmişti.
Tocilizumab halen İngiltere'de onlarca hastada, Covid-19 hastalarının sitokinlerini baskılaması umuduyla kullanılıyor.
İstanbul depremi hakkında son gelişmeler neler?
Yunanistan 19. Ada'mızı işgal etti Ege Türk gemilerine kapatılıyor mu?
Bu yasa Avrupa'da yaşayan Türkleri rahatsız edecek
Hamilelik döneminde hangi testler yapılmalıdır?
Kadınlarda en sık görülen kanser türü!
