Hayvan psikologları Luella Kellogg ve eşi Winthrop Kellogg tarihin en korkunç deneylerinden birini yapmış olarak kayıtlara geçti. Hayatlarını zeki hayvanlar türlerini incelemeye adayan Kellogg çifti, ABD''deki Florida Eyalet Üniversitesi ve Indiana Eyalet Üniversitesi''nde laboratuvar çalışmaları yürüttü.
KENDİ BEBEKLERİNİ BİR ŞEMPANZE İLE AYNI ŞARTLARDA BÜYÜTTÜLER
1931''deki çalışmaları ise tüm dünyayı etkileyen bir araştırma oldu. Kellog çifti Gua adlı yavru bir şempanzeyi, kendi bebekleri Donald''la kardeş gibi yetiştirmeye karar verdi. Deney başladığında dişi şempanze henüz 7,5 aylık, Donald ise 10 aylıktı. Başta 5 yıl sürmesi planlanan bu deneyde insan gibi yetiştirilen bir şempanzenin sınırları zorlandı.
Gua''nın gelişim sürecini görüntüleyen ve sonunda bunu bir belgesel haline getiren çift, şempanzeye tıpkı Donald''a davrandıkları gibi davrandı. Gua bir insan yavrusu gibi giydirildi, beslendi ve erkek kardeşiyle aynı görevleri üstlendi.
ŞEMPANZE İNSAN GİBİ TEPKİ GÖSTERMEYE BAŞLADI
Birkaç ay içinde Gua''nın çok hızlı gelişim gösterdiği fark edilirken Gua''nın dik yürümeye başladığı ve çatalla yemek yediği, 20 basit komuta cevap verdiği hatta Donald''dan "daha akıllı" olduğu kaydedildi.
İki yavru arasındaki farklılıklar da çok hızlı gelişti. Donald insanları fiziksel görüntü ve yüzlerinden tanırken, Gua kokuları ve giydikleri kıyafetleri baz aldı.
Donald 16 aylıkken kelimeler kurmaya başladı ama Gua konuşabileceğine dair hiçbir belirti göstermedi. Çift, Gua''nın gelişebileceği son noktaya kadar geldiğini düşündü. Çünkü türün fizyolojisi ve beyin gelişimi, insan iletişimine izin vermiyordu. Deney ilerlerken, Donald''ın şempanzeden daha fazla etkilendiği görüldü. Gua''nın Donald''a benzemesi beklenirken tam tersi bir tablo ortaya çıktı.
BEBEK ŞEMPANZEYE BENZEYEREK İNSANLARI ISIRDI
Şempanzenin çıkardığı sesleri taklit eden Donald, insanları ısırmaya, bir şempanze gibi oynamaya ve dört ayak üzerinde hareket etmeye başladı.
Donald''ın giderek şempanzelere benzediğini gören aile 9 ayın sonunda deneyi durdurdu. Bu deneyi yorumlayan diğer bilim insanları, çiftin kararlarına eleştirel yaklaştı. Johns Hopkins Berman Biyoetik Enstitüsü''nden Jeffrey Kahn, çiftin bu sonucu öngörmüş olması gerektiğini düşündü.
"Köpek yavrusu olan bir bebek yetiştirirseniz, yavru köpeğin insan özelliklerini öğrenmesini beklemezsiniz" diyen bilim insanı şöyle ekliyor:
Ancak yerlerde sürünen ve köpekler gibi havlayan küçük çocukları kim görmemiştir?
Gua deneyin sona ermesinin ardından ABD''nin Florida eyaletindeki Yerkes Bölgesel Primat Araştırma Merkezine gönderildi ve bir yıl sonra burada zatürre nedeniyle öldü.
Donald ise büyüyüp doktor oldu ama 42 yaşında intihar ederek hayatını kaybetti.
Donald''ın intiharının söz konusu deneyle ne kadar ilişkili olduğu bilinmiyor. Ancak Kahn, "Kendi çocukları üzerinde deney yapmaları son derece sorunlu" diyor.
Kahn ayrıca, deneyin yeterince bilimsel olmadığını da ekliyor:
Kendi aileniz ve kendi hayatınız üzerinde deney yaparsanız, bir laboratuvar çalışması kadar bilimsel olmaz.
