Euronews’te yer alan habere göre, Portekiz’de 6 genç, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 32 ülkeye, iklim değişikliğinde oynadıkları olumsuz rolden dolayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) dava açtı.
Portekizli gençler, ülkeleri iklim değişikliği konusunda “yeterli adım atmamakla” ve Paris Anlaşması’nın küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlama hedefine ulaşmak için sera gazı emisyonlarını yeterince azaltmamakla suçluyor.
Portekiz’de 2017’den bu yana her yıl meydana gelen orman yangınlarının küresel ısınmanın doğrudan bir sonucu olduğunu savunan yaşları 11 ile 24 arasında değişen 6 davacı, yaşam hakkı, mahremiyet, aile hayatı ve ayrımcılığa uğramama gibi temel insan haklarının, hükümetlerin iklim değişikliğiyle mücadele konusundaki “isteksizliği” nedeniyle ihlal edildiğini iddia ediyor.
TÜRÜNÜN İLK ÖRNEĞİ OLAN DAVA
Strazburg merkezli mahkemede açılan dava türünün ilk örneği olma özelliğine sahip. Bugün ilk duruşması görülen davanın gençler tarafından kazanılması halinde, ilgili hükümetler için yasal olarak bağlayıcı kararlar alınabilir.
Genç davacılardan hiçbiri maddi tazminat talebinde bulunmazken özellikle Portekiz’deki aşırı sıcakların kendilerini kapalı alanlarda vakit geçirmeye zorlaması ve uyku, konsantrasyon ya da egzersiz yapma kabiliyetlerini kısıtlaması nedeniyle halihazırda önemli etkiler yaşadıklarını söylüyor.
Bazıları ayrıca eko-anksiyete, alerji ve astım gibi solunum rahatsızlıklarından muzdarip olduklarını ifade ediyor.
Davaya üçüncü taraf olarak müdahil olan Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic, BBC’ye yaptığı açıklamada, davanın üye devletler, uluslararası örgütler ve herkes için “alarm niteliği” taşıdığını vurguladı.
2021’de Lancet tarafından yapılan bir araştırma, iklim kaygısının ve hükümetin iklim değişikliğine verdiği tepkilerden duyulan memnuniyetsizliğin dünyanın dört bir yanındaki çocuk ve gençlerde yaygın olduğunu ve günlük yaşamlarını etkilediğini ortaya koymuştu.
