Mizahın usta ismi Aziz Nesin Türk topluma ilişkin yaptığı analizlerle hep adından halen sıkça söz ettirmeye devam ediyor. Nesin, Türk toplumunun koyun ve koç kelimelerine verdiği tepkileri yıllar önce dikkat çeken sözüyle bir sözüyle şöyle eleştirmişti. Nesin, ''Koyun'' deyince kızan, “Koçum'' deyince sevinen tuhaf bir milletiz, sanırsın ki ''Koç'' koyunun erkeği değil de bilim adamı....” diye söylemişti. Nesin, koyun kelimesinin olumsuz bir anlam kazandığını, koç kelimesinin ise olumlu bir anlam taşıdığını belirtti.
Nesin’in bu sözü, Türklerin koyun ve koç hayvanlarına yüklediği anlamların, yıllar içinde değişerek çelişkileri beraberinde getirdi. Nesin’in özellikle politik mizaha ilişkin sözleri aradan yıllar geçse de sosyal medyada halen kullanılıyor.
‘KOYUN’ VE ‘KOÇ’ KELİMELERİ
Türkçe’de koyun ve koç kelimeleri, duygusal ve toplumsal anlamlar taşıyan ve insanların farklı tepkiler vermesine neden olan birer mizah unsuru olarak kullanılıyor. “Koyun” kelimesi, hareketsiz, uysal veya akılsız bir kişiye hitap etmek için kullanılırken, “Koçum” kelimesi, güçlü, cesur veya lider bir kişiye iltifat etmek için kullanılıyor. Bu kelimeler, insanların seçtikleri sözcüklere ve bu sözcüklerin çağrıştırdığı simgelere göre duygularının değişebileceğini gösteriyor. Bu mizahi durum, dilin insanların zihniyetini ve kültürünü nasıl ifade ettiğini ortaya koyuyor.
AZİZ NESİN KİMDİR?
Aziz Nesin, 20 Aralık 1915'te İstanbul Heybeliada'da dünyaya geldi. Babası Abdülaziz Bey, Giresun'un Şebinkarahisar ilçesine bağlı Ocaktaşı köyünden gelerek İstanbul'a yerleşti. Bahçıvanlık yaparak geçimini sağladı. Nesin, 1924'te İstanbul Süleymaniye'deki adı daha sonra İstanbul 7. İlkokulu olarak değiştirilecek olan Kanuni Sultan Süleyman İptidai Mektebi'nin 3. sınıfına gitti. İki yıl Darüşşafaka Lisesi'nde okuduktan sonra, 1935'te Kuleli Askeri Lisesi'ni, 1937'de Ankara'da Harp Okulu'nu bitirip teğmen oldu. Son olarak 1939'da Askeri Fen Okulu'nu bitirdi. Bu dönemde bir yandan da Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Bölümü'ne devam etti.
Aziz Nesin, Ankara Harp Okulu'nu bitirmesinin ardından asteğmen rütbesiyle orduya katıldı. 1941'den başlayarak II. Dünya Savaşı yıllarında 2 yıl Trakya'da çadırlı ordugâhta görev yaptı. 1942'de Erzurum Müstahkem Mevkii İstihkam Taburu Bölük Komutanlığı'na atandı ve bir bomba kazasında yaralandı. Erzincan'da depremde yıkılmış bir cephaneliğin boşaltılmasıyla görevlendirildi. 1944'te Ankara'da Harp Okulu'nda açılan ilk tank kursuna katıldı. Aynı yıl Zonguldak'ta uçaksavar top mevzileri yaptırmakla da görevlendirildikten sonra üsteğmen rütbesindeyken "görev ve yetkisini kötüye kullandığı" suçlamasıyla askerlikten uzaklaştırıldı.
İki defa evlenen yazar, Vedia Nesin ile yaptığı ilk evliliğinden Oya (d. 1940) ve Ateş (d. 1942), Meral Çelen ile yaptığı ikinci evliliğinden ise Hüseyin Ali (d. 1956) ve Ahmet Aziz (d. 1957) adlarında toplam 4 çocuk sahibi olmuştur.
Nesin, 2 Temmuz 1993'te Pir Sultan Abdal etkinliklerine katılmak üzere gittiği Sivas'ta 37 kişinin yaşamını yitirdiği Madımak Oteli Katliamı'ndan sağ kurtuldu.
Yazar Nesin, söyleşi ve imza günü için gittiği Çeşme Alaçatı'da, 5 Temmuz'u 6 Temmuz'a bağlayan gece sabaha karşı geçirdiği kalp kriziyle hayatını kaybetti. 7 Temmuz 1995'te vasiyeti gereği hiçbir tören yapılmaksızın ve yeri belli olmayacak şekilde Çatalca'daki Nesin Vakfı'nın bahçesine gömüldü.
UNESCO'nun yayınladığı Index Translationum adlı dünya çeviri bibliyografyasına göre Aziz Nesin, Türkçe eser veren yazarlar arasında Orhan Pamuk, Yaşar Kemal ve Nazım Hikmet'in ardından eserleri yabancı dillere en çok çevrilen dördüncü yazar konumundadır.
AZİZ NESİN’İN TARİHE GEÇEN SÖZLERİ
Bir gün bu ülkenin başucuna bir not yanağına da bir öpücük kondurup gideceğim. çok tatlı uyuyordun uyandırmaya kıyamadım diyeceğim...!
“Alevi değilsin ki sana ne oluyor?” dedi, ”insan değilsin ki sana nasıl anlatayım” dedim.
Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın, diyerek yaşattığınız yılanların bir sonraki hedefi siz olursunuz.
İnsan yalnızca söylediklerinden değil, Sustuklarından da sorumludur.
Bahse girerim yarın bir yobaz çıkıp, tuvalete gitmek günah diye fetva verse, tuvalete gitmeyecek ve altına yapacak o kadar öküz var ki bu ülkede.
Hayatım süresince boyum kadar kitap yazdım ama beni sevmeyenler buna da mazeret bulup 'onun zaten boyu kısaydı' diyebilirler.
Korkmuyorum diyenler, ya başkalarına yalan söylüyorlar, ya kendilerine yalan söyleyip kendilerini kandırıyorlar ya da bilmeyerek insan olmadıklarını söylüyorlar.
İnsan yalnızca söylediklerinden değil, sustuklarından da sorumludur.
Hayalim; küçük bir çocuğa ‘ne kadar seviyorsun' dediğinde, açıp elini iki yana ‘İşte bu kadar' derken ki o masum sevgiyi bulmaktı.
Türk erkeğinin dünyanın en kıskanç erkeklerinden biri olmasının sebebi; sevgililerine değil, kendilerine güvenmediklerindendir.
Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın, diyerek yaşattığınız yılanların bir sonraki hedefi siz olursunuz.
Rüzgarın şiddeti ne olursa olsun, martı sevdiği denizden asla vazgeçmez.
İşin zoruna gideceksin. Her zaman zoru dene. Zoru yapamasan bile, zoru yapmaya çalışarak hiç olmazsa kolayını yaparsın.
Ne ölünün arkasından konuşulur, ne de gidenin. Çünkü ha ölmüştür, ha gitmiştir kalan için.
En güzel şiir matematiktir. Yeryüzünde şimdiye kadar “İki kere iki dört eder”den daha güzel bir dize yazılmamıştır sanırım.
Belki sıkıca sarılabileceğimiz bir sevgilimiz olmadı, belki yalnızız. Ama bilinsin ki, adam gibi sevdiğimizdendir yalnızlığımız.
