Ekonomim Gazetesi Yazarı Abdullah Tolu dikkat çeken bir konuya parmak bastı. O parmak bastığı konunun adı "Kaynana Vergisi". Türkiye'de öyle bir vergi yok ama bakın Maliye Bakanlığı, evinde, kaynanasını, abisini kardeşini oturtanların peşine düşmüş. Yazara göre, Maliye'nin tespitleri ülkede 2 milyon ev böyle. Maliye Bakanlığı tespit etmiş. Türkiye'de 4,5 milyon konut bu durumda. Hal böyle olunca Hazine ve Maliye Bakanlığı kira potansiyeli olan bu evlerde vergi alamıyor. Sayı ülkedeki 4,5 milyon konutun yarısan eşin neredeyse. Bu durumu vergi kaybı olarak gören Hazine ve Maliye Bakanlığı düğmeye basmış. Maliye, 2024 yılı Mart ayında beyan edilecek olan 2023 yılı kira gelirlerine yönelik kira denetim çalışmalarına başladı.
Ekonomim Gazetesi'nden Abdullah Tolu'nun yazısında bir bölüm:
Şu an yürürlükte olan vergiler arasında "Kaynana Vergisi" diye bir vergi bulunmuyor. Ancak, adı tam olarak "Kaynana Vergisi" olmasa da, kaynanadan kaynaklanan bir vergi var!.. Bu duruma daha çok konutların kiraya verilmesi halinde karşılaşılıyor.
Rahmetli Hocam Prof. Dr. Şükrü KIZILOT, her yıl gelir vergisi beyan dönemi yaklaşırken ya da beyanın yapılacağı Mart ayı içerisinde bu konuyu gündeme getirir, sahibi oldukları konutlarda kaynanalarını kira almadan oturtan gelin ve damatları uyarırdı! Hatta bu konu kamuoyu tarafından o kadar çok benimsendi ki, Şükrü Hoca kitaplarından birisine “Kaynana Vergisi” adını verdi.
Biz de, Maliye’nin 2023 yılı kira gelirlerinin vergi dışı bırakılmasını önlemeye yönelik olarak fiilen sahaya indiği ve yaklaşık 2 milyon konutu denetleyeceği bugünlerde bu konuyu gündeme getirmeye ve vatandaşları uyarmaya karar verdik.
Kaynana vergisi tam olarak ne ile ilgili?
Hemen belirtelim, “Kaynana Vergisi”, sahibi oldukları konutta kira almadan kaynanalarını oturtan gelin ve damatların emsal kira bedeli üzerinden ödeyecekleri gelir vergisi ile ilgili. Şimdi hemen “kira alınmadığı halde neden vergi ödensin ki” diye itiraz edebilirsiniz! Ancak, bu düzenleme yeni değil, yıllardır yürürlükte!
İçinde kaynanaların da oturduğu yaklaşık 2 milyon kiralık konut tespit edildi!
Maliye, 2024 yılı Mart ayında beyan edilecek olan 2023 yılı kira gelirlerine yönelik kira denetim çalışmalarına başladı.
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden elde edilen veriler karşılaştırılarak, kira geliri elde edebilme potansiyeline sahip yaklaşık 4,5 milyon konut, kiracı ve ev sahipliği yönünden analiz edildi. Daha sonra,
- Konutlarla mal sahiplerinin Mernis (ikametgah) adresleri karşılaştırılarak, konut adresi ile Mernis adresi aynı olanlar,
- Daha sonra konutlarda oturanlar ile bu konutların mal sahipleri karşılaştırılarak, mal sahiplerinin anne ve babası, çocukları ile kardeşlerinin oturdukları konutlar,
- Kira gelirleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi verilen konutlar
düşülerek, yaklaşık 2 milyon konutun kira geliri elde edebilme potansiyeline sahip olduğu tespit edildi.
Bu konutlar içerisinde, kaynanaların kirasız olarak oturdukları konutlarda var!
Maliye bu konuda oldukça hassas davranıyor. İlgili kurumlardan elde edilen verilerle kendisinde bulunan verileri analiz ederek, kira geliri elde edildiği halde gelir vergisi beyannamesi vermeyen mükelleflere bu yolla ulaşmaya çalışıyor.
İlk yazılar gelmeye başladı, telaş etmeye gerek yok!
Maliye, yaklaşık bu 2 milyon konuta tek tek giderek, kiralık olanları ve kimlerin oturduğunu tespit edecek.
Bu konutlarda oturanlara ilk yazılar gelmeye başladı, telaş etmeye gerek yok. Kiracılardan kira sözleşmesi, hangi tarihten itibaren kiraladıkları, kira bedeli ve ödemeyi nasıl yaptıklarına dair bilgiler isteniliyor.
Konumuza dönelim: Konut, kira alınmadan kaynananın kullanımına bırakılamaz mı?
Evet, sahip olunan konutun kira alınmadan (kirasız) kaynanaların kullanımına tahsis edilmesi mümkün. Bu aslında akraba olmanın da bir gereği. Ancak, kira alınmasa dahi, kaynananın kullanımına bırakılan konutlar için gelir vergisi ödenmesi gerekiyor. Hemen şaşırmayın, bu yeni bir düzenleme değil, yıllardır yürürlükte. İşin enteresan yanı, bu husus, uygulamada en çok atlanılan veya gözardı edilen konuların başında geliyor.
nda olduklarını bilmelerinde fayda var. Bu atlanılacak bir şey değil, çünkü ciddi yaptırımları var!
