İki erkek betanın aynı akvaryumda bulunması ve sonrasında ölümüne kavgası nedeniyle ortaya çıkan kavgacı siyam balığı ismi, halk dilinde beta olarak da kullanılır.
Anayurdu Tayland olan bu küçük balık, en eski akvaryum balıklarından biridir.
600 yıl öncesi dayanan bilgilere göre Sukothai hanedanı zamanında yetiştirilen betalar, korumacı ve kavgacı özellikleri ile köylülerin dikkatini çekiyor.
ÖLÜMCÜL KAVGALAR
Sonrasında betalar sırf dövüştürülmek için yetiştiriliyor.
Bu gelenek günümüzde hala devam ederken, betaların kendi türlerine ve özellikle de hemcinslerine karşı aşırı saldırgan balıklar olduğu daha da anlaşılıyor.
Dişilerde durum biraz farklılaşıyor. Her ne kadar kendi aralarında baskınlık belirlemek için gövde gösterileri yapsalar da, genellikle dişi betaların kavgaları çok şiddetli olmuyor.
KÜÇÜK SU BİRİKİNTİSİNDE BİLE YAŞAYABİLİR
Kavgacı siyam balığının doğal yaşam alanı sığ ve durgun sulardır. Az oksijenli sularda yaşama becerisine sahip olmasını sağlayan da, solungaçlarına bağlı olarak gelişen labirent organı olarak bilinir.
Bu organ sayesinde su dışından aldığı havayı solungaçlarında kullanabilen beta, küçük su birikintilerinde bile uzun zaman hayatta kalabilir.
Etçil beslenen betaların doğal yaşam alanlarında en çok sivrisinek larvası, kurtçuk ve su piresi gibi canlılar bulunur. Bunları tüketen betalar, yosun ve yenilebilen diğer su bitkilerinden uzak durur. Ayrıca çekilmiş ve ufalanmış et de betaların ilgisini çekebilir.
AKVARYUM KÜÇÜK OLMAMALI
Betalar, diğer pek çok labirentli balık gibi baloncuklardan yuva kurarak ürer. Bu yuvayı erkek balık su üzerine yapar. Genellikle bir yaprak veya bir su üstü bitkisine tutturulan köpük yuvayı, erkek balık sürekli tazeler ve korur. Böylelikle dişileri bu yuvaya çekmeye çalışır.
Üreme için seçilen akvaryumun küçük olmaması gerektiği belirtilirken, erkek betaların son derece agresif olduklarından yuvaya gelene kadar dişiyi epeyce hırpalayabileceği hatta ölümüne bile sebep olabileceğini ifade edilir. Bunun için ya büyük ve bitkili bir tank seçilmesi gerekir ya da ufak bir kap seçilecekse erkek ve dişinin birbirlerini görüp hazır olması beklenmelidir.
TEK SEFERDE 800 KADAR YUMURTA
Dişi betalar bir seferde 800 kadar yumurta dökebilirler. Bu yumurtalar neredeyse hiç yüzde 100 olarak açılmaz İçlerinden bazıları dölsüz olur. Kimileri sudaki zararlı mantar ve bakteriler tarafından bozulur. Erkek beta bunları yiyerek, ortadan kaldırır. Bazen sağlam yumurtalar da erkek betaların ağna düşer. Hatta mantarlaşma çok ileri boyutlara ulaşırsa erkek beta tüm yumurtaları yiyerek yuvayı dağıtır. Yavruların çıkma oranı su kalitesi ve hijyeniyle, bir de babanın ne kadar iyi kuluçka yaptığıyla ilgili bir durumdur.
