Düzce’de gerçekleşen ve Türkiye’yi gece saat 04:09’da ayağa kaldıran depremin hemen ardından Kandilli Rasathanesi, büyüklüğü 6 olarak açıklarken, AFAD ise depremin 5.9 büyüklüğünde olduğunu söylemişti.
ÖLÇÜMLER NEDEN BİRBİRİNDEN FARKLI
Kandilli bir deprem olduğunda Richter ölçeği olarak da bilinen yerel büyüklüğü (ML) gösteren veriyi kullanır. AFAD ise büyüklük göstergesi olarak moment büyüklüğünü (Mw) baz alır.
Görsellerde Kandilli ve AFAD''ın kullandığı ölçüm birimleri yer alıyor.
Kandilli Rasathanesi, depremin büyüklüğünü "kırılan yüzeyin büyüklüğünü ve dolayısıyla ortaya çıkan enerjinin düzeyini belirten bir ölçü" olarak tanımlarken, AFAD ise "depremin ortaya çıkardığı toplam enerjiyi karakterize eden, aletsel ölçüm ve hesaplama sonucunda bulunan değere" depremin büyüklüğü adının verildiğini söyledi.
DEPREMİN BÜYÜKLÜĞÜ NASIL ÖLÇÜLÜR
Kandilli Rasathanesi, depremin büyüklüğünün ölçülmesini su dolu bir havuza atıldığında oluşan çevresel dalgalara bakarak, atılan taşın boyutlarının hesaplanmasına benzetiyor.
Yer kabuğunda oluşan dalgalanmalar da sismometre adı verilen aletlerle ölçülüyor. Depremin merkez üssünün tespit edilmesiyle birlikte sismometreden alınan ölçümler matematiksel formüller kullanılarak hesaplanıyor ve depremin büyüklüğü ortaya çıkıyor.
DEPREMİN BÜYÜKLÜĞÜNÜ ÖLÇMEK İÇİN KULLANILAN YÖNTEMLER
Depremin büyüklüğünü ölçmek için 5 farklı yöntem kullanılıyor.
Kandilli ile AFAD arasındaki büyüklük farkı da bu noktada yer alıyor.
1. YEREL BÜYÜKLÜK (ML)
Richter tarafından önerilen ve Richter ölçeği olarak bilinen yöntem. Ses dalgaları ölçülerek, depremin büyüklüğü tespit ediliyor. Ancak bu yöntemle şiddetli depremlerin ölçülmesi yapılamıyor.
2. MOMENT BÜYÜKLÜĞÜ (MW)
Bu yöntem, diğerlerine göre en güvenilir ölçüm yöntemi olarak biliniyor. Bilim dünyasında, eğer bir deprem için moment büyüklüğü hesaplanabilmişse, diğer büyüklük türlerine gerek kalmadığı düşünülüyor.
Bu, hesaplaması en karmaşık yöntem ve 4''ün üzerindeki depremler için kullanılıyor.
3. SÜREYE BAĞLI BÜYÜKLÜK (MD)
Sarsıntının sismometre üzerinde yarattığı titreşimle ölçülür. Bu yöntem, 5''ten küçük depremler için kullanılıyor.
4. YÜZEY DALGASI BÜYÜKLÜĞÜ (MS)
Yerel Büyüklük ve Süreye Bağlı Büyüklük yöntemlerinin yetersiz kaldığı, 6''nın üzerindeki depremlerde kullanılıyor. Yüzeyden yayılan dalgalar ölçülerek, büyüklük tespit ediliyor. Ölçüm yapılan mesafe arttıkça bu yöntemin güvenirliği de artıyor.
5. CİSİM DALGASI BÜYÜKLÜĞÜ (MB)
Yüzey dalgaları yerine, derinliklere inen dalgaların ölçüldüğü yönteme deniyor.
