Habertürk Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu’nun haberine göre; Almanya’da 12 binden fazla kişinin dahil edildiği 5 yıl süren bir çalışmada, aspirinin kalp - damar hastalıklarını önlemede sağladığı yararın kanama nedenli kaybolduğu görülmüş. Bu sonuç aspirinin bir yandan kalp krizini önlemeyi sağlarken diğer yandan ölümcül kanama riskine yol açabileceğine dikkat çekiyor. Uzmanlar, “Bilinçsiz kullanımdan uzak durun ve doktor önerisi olmadan kan sulandırıcı almayın” diyor ve birincil koruma amaçlı aspirin kullanımını kısıtladıklarını söylüyor.
Son dönemde kullanım sıklığı artan ve bilinçsiz şekilde kullanılan kan sulandırıcılar endişe yaratıyor. İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Polat Canbolat, “Pandemiyle birlikte kan sulandırıcıların kullanım sıklığında artış oldu. İnsanlar aşı sonrasında, hastalığı geçirirken veya geçirdikten sonra kimi zaman doktorlarının, çoğunlukla da yakınlarının önerisiyle kan sulandırıcı kullanmaya başladı. Oysa bu ilaçların kontrolsüz kullanımı ölümcül kanama sıklığında artışa neden olabilir. Koruyucu tıpta en tartışmalı alanlardan bir tanesi de, bilinen kalp - damar hastalığı olmayan kişilerin günlük kan sulandırıcı almalarının gerekli olup olmadığı konusudur” diyor.
KİMLER KAN SULANDIRICI ALMALI?
Bu durumda akla, “kimler kan sulandırıcı kullanmalı” ve “kalp krizi, felç veya kalp - damar hastalıklarına bağlı ölüm riskini azaltmak için kan sulandırıcı alınmalı mı” soruları geliyor. Doç. Dr. Polat Canbolat, “Uzun yıllardır kullanılan aspirinle ilgili bilgiler, geniş çaplı ve uzun süreli çalışmalar sonucunda kullanım önerilerinin değişmesine neden oluyor. Günümüzde kan sulandırıcıların tartışmasız kullanılması gereken alanlar var. Kalp krizi veya belirli felç türlerini geçirmiş hastaların bu sorunları tekrar yaşamamak adına kesinlikle kan sulandırıcı kullanmaları gerekiyor. Benzer şekilde stent takılmış veya by-pass ameliyatı olmuş kişilerin de kan sulandırıcı kullanmaları şart” diyor.
EN BÜYÜK YAN ETKİ KANAMA
Kan sulandırıcılarda en büyük yan etki olan kanama, vücudun farklı yerlerinde meydana gelebiliyor. Bu sorun bazen fark edilmezken bazen beyin kanaması gibi yaşamı tehdit edici olabiliyor. “Elimizdeki imkanlar kanamanın hangi boyutta gelişebileceğini tahmin konusunda yeterli değil” diyen Canbolat; kalp krizi ve belirli tipte felç geçiren, stent takılmış veya by-pass ameliyatı olmuş kişilerde, kan sulandırıcının sağladığı faydanın kanamadan daha üstün olması nedeniyle mutlaka aspirin kullanılması gerektiğini söylüyor.
ALMANYA’DA YAPILAN ARAŞTIRMANIN SONUÇLARI
Peki bu hastalıkların ve tedavilerin uygulanmadığı durumlarda kalp- damar hastalıklarından koruma amaçlı aspirin kullanılmalı mı? Doç. Dr. Polat Canbolat, "Almanya’da 12 binden fazla kişinin dahil edildiği son çalışmada, çalışmaya katılanların yarısına aspirin yarısına plasebo verilmiş ve katılımcılar 5 yıl boyunca takip edilmiş. Sonuçta görülmüş ki aspirinin kalp - damar hastalıklarını önlemede sağladığı yarar, kanama nedeniyle kaybolmuş. Bu sonuç bir yandan kalp krizini önlediğimizi diğer yandan ise ölümcül kanamaya neden olabildiğimizi göstermesi açısından çok dikkat çekici. Bu nedenle birincil korumada aspirin kullanımını çok kısıtladık. Bu amaçlı aspirin kullanımının muhakkak doktor önerisi ile yapılması gerektiği unutulmamalı" diyor.
KALP KRİZİ VE İNMEDEN KORUNMAK İÇİN BUNLARI YAPIN
Doç. Dr. Polat Canbolat, “Kalp krizinden ve inmeden korunmak için ne yapılmalı” sorusuna “Sağlıklı beslenin, haftada 300 dakika yürüyüş yapın ve sigarayı bırakın. Yüksek kan basıncınız veya kolesterol yüksekliğiniz varsa ilaçlarla kontrol altına alınmasının kalp krizi ve felç riskinizi düşüreceğini bilin. Şeker hastasıysanız doğru beslenme ve gerekmesi halinde ilaçlarla, şekerinizin kontrol altında olduğundan emin olun” diyor.
