T24’te yer alan habere göre, Kahramanmaraş merkezli depremlerinin simgelerinden olan ve Kahramanmaraş’ın merkezinde yer alan Ebrar Sitesi’ndeki çok sayıda apartmanın yıkılma nedenlerini inceleyen dört kişilik bilirkişi heyetinin raporundan skandal çıktı.
RAPORDAN SKANDAL ÇIKTI
Yayınlanan bilirkişi raporunda, depremde tamamen çöken sitedeki binaların enkazının hızla kaldırılmış olması nedeniyle kolonların ve taşıyıcı sistemlerin kesilip kesilmediğine dair tespit yapılamadığı bildirildi.
Rapor, yıkılan binaların temel beton dayanımlarının büyük bölümünün projelere uygun olduğu ancak üst yapıların beton dayanımlarının projedeki değerlerin çok altında kaldığını ortaya koydu. Depremden hemen sonra bazı binalardan karot örneği alındığı ancak demirlerin numunenin içinde dağılması nedeniyle analiz edilemediği tespiti de yapıldı.
Bağımsız bilirkişi Prof. Dr. Can Balkaya tarafından incelenen raporda, bilirkişinin yapısal sistem statik proje değerlendirmesi yapmamasını büyük bir eksiklik olarak nitelendirdi. Balkaya, temel beton dayanımlarının projeye uygun bulunmasına karşılık, bölgedeki sıvılaşmanın araştırılmadığını, mutlaka zemin etüdü ile ilgili ayrı bir inceleme yapılması gerektiğini vurguladı.
Kahramanmaraş merkezde 1997-2013 yılları arasında kooperatif olarak yapılan Ebrar Sitesi, 22 bloktan oluşuyordu. AFAD’ın 2020 yılında Kahramanmaraş için hazırladığı raporda, Ebrar Sitesi’nin de bulunduğu bölgedeki zemin sıvılaşmasına ve olası depremde binaların dayanıksız olduğu için yıkılacağına dikkat çekilmişti.
Sadece 3 yıl sonra, 6 Şubat depremlerinde Ebrar Sitesi içindeki çok sayıda apartman yıkıldı ve bin 400’e yakın insan hayatını kaybetti. Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı da Ebrar Sitesi’ndeki yıkıma ilişkin soruşturma kapsamında bilirkişi raporunu Selçuk Üniversitesi öğretim üyelerinden talep etti. Dört kişilik bilirkişi heyetinin 19 Mart tarihli raporları savcılık dosyasına girdi.
ENKAZ HIZLA KALDIRILINCA ANALİZ YAPILAMADI
Ebrar Sitesi'nin bilirkişi raporunda, enkazın hızla kaldırılmış olması nedeniyle kolonların ve taşıyıcı sistemlerin kesilip kesilmediğinin tespit edilemediği ve demirlerin numunenin içinde dağılması nedeniyle analiz edilemediği belirtildi. Depremde, Ebrar Sitesi'ndeki 9 katlı K Blok'un 4 katı, 10 katlı Serdar Bey Apartmanı’nın ise 7 katı toprağa gömülmüştü. Ancak bilirkişi raporunda, demir örnekleri alınamadığı için yeraltı su seviyesinin yarattığı tahribat ortaya konulamadı. Raporda, zemin sıvılaşmasının incelenmesine dair bir detaya da yer verilmedi.
Raporu inceleyen ve eksikleri tespit eden Yapı ve Deprem Mühendisi Prof. Dr. Can Balkaya, bölgedeki sıvılaşmanın araştırılmadığını ve mutlaka zemin etüdü ile ilgili ayrı bir inceleme yapılması gerektiğini belirtti. T24'ün ulaştığı videoda ise 4 katı toprağa gömülen K Blok'un zemininde su bulunduğu görüldü.
19 Mart tarihli bilirkişi raporunda, Ebrar Sitesi’ni oluşturan binalarla ilgili olarak şu tespitler yapıldı:
Hazal Apartmanı
Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri, yapım sözleşmeleri bulunamadı. Bilirkişi, keşif öncesinde enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolonların ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapamadı. Hazal Apartmanı’nın temelinden alınan 2 karot numunesinin incelenmesi sonucunda, beton kalitesi, belediyenin değerlerine uygun bulundu. Ancak aynı numunelerin dayanımı, belediyenin C20 beton kalitesinin altında, 7,2 MP ve 11,1 MP çıktığı, Ebrar Sitesi’ndeki birçok apartmanın yıkıldığı, bu karmaşa içinde söz konusu binanın taşıyıcı sistem kolon ve kirişlerinden demir numunesi alınamadığı, enkazların kaldırılması nedeniyle artık alınma ihtimalinin de bulunmadığı, iş makinesi marifetiyle temelden demir donatı alınmasına çalışılabileceği belirtildi.
Lalezar Apartmanı
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. A Blok’un temelinden dört karot alındığı, bunların beton kırımı dayanımının beton statik projeye uygun olduğu, beton kalitesinin ise sınırın altında olduğu, inada projeye aykırı biçimde düz ve nervürlü demirin aynı anda kullanıldığı ve donatıların uygun olmadığı belirtildi.
Berk Apartmanı
2012’de belediyenin talebi üzerine binanın beton dayanımlarının kontrol edildiği, binanın can güvenliği performans düzeyini sağladığı ve güçlendirilmesine gerek olmadığı yönünde rapor verildiği belirtildi. 16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton kalitesinin sınırın altında olduğu, dayanımının projeye uygun olduğu, demirlerin çekme dayanımının projeye uygun olmadığı, sadece düz donatı kullanıldığı, projeye aykırı olduğu belirtildi.
Ebrar K Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton dayanımının projeye uygun olduğu, kolon ve kirişlerden 15 Şubat’ta beton numunesi alınmaya çalışıldığı ancak aşırı derecede dayanıksız olması ve dağılması nedeniyle alınamadığı belirtildi.
Ebrar D Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton kalitesinin projeye uygun olduğu, dayanımının projede yazan BS20 kalitesinin altında olduğu belirtildi.
Ebrar L Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton kalitesinin projeye uygun, dayanımının projeye aykırı olduğu, demir numunesi alınamadığı belirtildi.
Ebrar G Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton dayanımının projeye uygun olduğu ancak aşırı derecede dayanıksız olması nedeniyle demir ve beton numunesi bile alınamadığı, demirin karotun içerisinde dağıldığı belirtildi.
Serdar Bey Apartmanı
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Bitişik binanın ağır hasarlı olması ve yıkılmaması nedeniyle karot alınamadığı, beton kalitesinin projeye uygun olduğu belirtildi.
Selam Apartmanı
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton dayanımının projeye aykırı olduğu, demir donatılarının projeye aykırı olduğu belirtildi.
Ebrar B Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton dayanımının projeye uygun olduğu, kolon ve kirişlerden 15 Şubat’ta beton numunesi alınmaya çalışıldığı ancak aşırı derecede dayanıksız olması ve dağılması nedeniyle alınamadığı belirtildi.
Ebrar Z Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton kalitesinin projeye uygun olduğu, dayanımı konusunda laboratuvar raporu hazırlanamadığı, demir donatısının projeye uygun olmadığı belirtildi.
Güvenç Apartmanı
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton dayanımının projeye uygun olmadığı, demir donatısının projeye aykırı olduğu belirtildi.
Ebrar C Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Binadan demir numunesi alınamadığı belirtildi.
Ebrar E Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton kalitesinin uygun olduğu, demir kalitesi ile ilgili laboratuvar raporunun gelmediği belirtildi.
Ebrar H Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı Beton kalitesinin projede yazılı kalitenin altında olduğu belirtildi.
Ebrar F Blok
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton dayanımının projeye uygun olmadığı, demir donatısının projeye aykırı olduğu belirtildi.
Reyyan Apartmanı
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı. Beton dayanımının projeye aykırı olduğu belirtildi.
Yavuz Bey Apartmanı
16 Mart’ta yapılan keşif sırasında enkazın tamamen kaldırılması nedeniyle kolon ve taşıyıcı sistemlerin kesildiğine dair tespit yapılamadı.
Ebrar O Blok
Binanın ayakta olduğu, içine girilemeyecek kadar ağır hasar gördüğü, kolon kesildiğine yönelik emare bulunmadığı, beton dayanımının projeye aykırı olduğu, demir donatı numunesi alınamadığı belirtildi.
Ebrar S Blok
Binanın ayakta olduğu, içine girilemeyecek kadar ağır hasar gördüğü, kolon kesildiğine yönelik emare bulunmadığı, beton dayanımının projeye aykırı olduğu, demir donatı numunesi alınamadığı belirtildi.
Ebrar T Blok
Binanın ayakta olduğu, içine girilemeyecek kadar ağır hasar gördüğü, kolon kesildiğine yönelik emare bulunmadığı, beton dayanımının projeye aykırı olduğu, demir donatı numunesi alınamadığı belirtildi.
