Vücut fonksiyonunun devamı için, vücut ısısının belli bir derecede olması gerekiyor. Yeterli koruma olmaksızın, soğukla temas etmek vücut ısısını düşürüyor. Vücuttaki ısı kaybı vücudun üretebildiği ısı miktarını geçerse, vücut ısısı düşüyor buna da ‘hipotermi’ deniyor. Kalp ve damar hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Nevrez Koylan “Vücut ısısının 35 derecenin altına düşmesi hali hipotermi ve bu durum ölüme kadar gidebilen sorunlara yol açabiliyor.” diye uyarıda bulundu.
PROF. KOYLAN: ORGAN HASARLARI GELİŞİR
Hipotermi öncelikle beyni etkileyerek hareket etmeyi ve doğru düşünebilmeyi engelliyor. Kalp krizleri ve böbrek ya da karaciğer hasarları gelişebiliyor. Koylan, konuya ilişkin şunları söyledi:
“Bu durumda insanlar ne olduğunu kavramada güçlük çekecekleri için bu durumdan korunmayı da başaramayabilirler. Hipoterminin ortaya çıkması için çevre ısısının çok düşük olmasına gerek yok. Terli, yağmurdan ıslanmış veya soğuk suya düşmüş insanlarda 5 derecelik sıcaklıklar bile hipotermiye yol açabilir.”
EN FAZLA HİPOTERMİ RİSKİ ALTINDA OLANLAR
Prof. Koylan, daha fazla hipotermi riski altında olanları ise şöyle açıkladı:
“Bebekler, küçük çocuklar ve yaşlılar ile hipotiroidi, artrit, susuzluk, diyabet, Parkinson hastalığı, inme, omurilik zedelenmesi, yanıklar, beslenme bozuklukları ve bazı ilaçlar hipotermi riskini artırıyor.”
ACİL TIBBİ DURUM NASIL OLMALI?
Hacettepe Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz da hipoterminin acil tıbbi bir durum olduğuna dikkat çekti. Soğukta bulunmanın vücudu yorduğunu ve hızla ısı kaybetmesine yol açtığını belirten Yavuz şöyle devam etti: “Düşen vücut ısısı, birçok organ ve sistemi etkiler. Özellikle sinir sistemi ve beyin fonksiyonlarının etkilenmesi daha tehlikeli.”
MASAJ YAPMAYIN, OVALAMAYIN
Hipotermidesık görülen belirtiler arasında titreme, bitkinlik veya yorgunluk, bilinç bulanıklığı, beceriksizlik (özellikle ellerde), hafıza kaybı, konuşma bozukluğu, uyuşukluk yer alıyor. Hipotermi gelişmeye başladıysa, tıbbi yardım gelene kadar kişi ısıtılmaya çalışılmalı. Olanak varsa sıcak bir ortama alınmalı, giysileri ıslak ise hemen çıkarılmalı, vücudun merkezi (göğüs, boyun, baş ve kasık) battaniye vb. ile ısıtılmaya başlanmalı. Yavuz, “Hipotermi riski olanlara sıcak içecek vermek riskli olabilir. Özellikle bilinç bulanıklığı yaşayan kişilere içecek verilmeye çalışılmamalı” diye uyardı. Yavuz sözlerine şunları ekledi:
“Sıcak banyo yaptırılması ya da alkollü içecek verilmesi de önerilmez. Bir de ‘soğuk ısırığı’ denilen bir durum var. Soğuk ısırığında vücudun bazı bölgelerinde dolaşım bozukluğu başlıyor. El ve ayak parmaklarında, kulaklarda, burunda vs. olabiliyor. Giderek kötüleşerek bu bölgelerin donmasına kadar gidebiliyor. Soğuk ısırığında etkilenen bölgede renk ve cilt dokusunun farklılaşmaya başlıyor. Etkilenen bölge uyuştuğu için kişi bu durumu fark edemeyebilir. Bu nedenle riskli vücut kısımları aralıklarla kontrol edilmeli. Soğuk ısırığında kişi en kısa sürede sıcak bir odaya alınmalı. Soğuk ısırığı yaşayanlar yürütülmemeli, etkilenen bölge ovalanmamalı, masaj yapılmamalı. Ilık suya konulmalı. Ilık su yoksa vücut ısısı kullanarak (koltuk altı gibi) etkilenen bölgeler ısıtılmaya çalışılmalı. Soğuk ısırığı riski varsa ısınmak için ısıtıcı vs. kullanılmamalı. Çünkü etkilenen alanlar uyuştuğu için kolayca yanabilir ve kişi bunu hissetmeyebilir”
