Çocuklarda görülen saç koparma hastalığı, psikolojik ve fizyolojik etkileri olan bir durumdur ve bu sorunun erken teşhisi oldukça önemli olduğu bildirildi.
Trikotillomani olarak bilinen bu hastalık, çocukların kendi saçlarını koparmasına neden olan bir tür davranış bozukluğu olduğunun altı çizildi.
Her ne kadar genellikle ergenlik döneminde başlasa da, küçük yaşlardaki çocuklarda da görülebilir. Bu hastalık, ailelerin dikkat etmesi gereken bir durumdur, çünkü tedavi edilmezse uzun süreli psikolojik ve fiziksel etkiler bırakabileceği ifade edildi.
TRİKOTİLLOMANİ NEDİR?
Trikotillomani, kişinin istemsiz olarak saçını çekmesi, koparması veya yolması ile karakterize edilen bir hastalık. Bu durum, genellikle stres, kaygı ve bazı psikolojik bozukluklarla ilişkili.
Çocuklar, özellikle zor bir dönemden geçerken, bu davranışla başa çıkmaya çalışabilirler.
Trikotillomani, aslında bir tür kompulsif davranış bozukluğudur ve çoğu zaman psikolojik bir rahatsızlık sonucu ortaya çıktı.
Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Yılmaz, trikotillomaninin psikolojik bir temele dayandığını şu şekilde açıkladı:
"Trikotillomani, stres, anksiyete, depresyon gibi ruhsal bozukluklar nedeniyle ortaya çıkabilen bir durumdur. Çocuklar, özellikle ailesel ya da okul hayatıyla ilgili problemler yaşadıklarında bu tür davranışlar sergileyebilirler. Saç koparma, bir rahatlama mekanizması gibi işlev görebilir. Ancak, bu davranışın devam etmesi, çocuğun ruhsal sağlığını olumsuz etkileyebilir ve kalıcı olabilen psikolojik sorunlara yol açabilir."
TRİKOTİLLOMANİ’NİN BELİRTİLERİ
Trikotillomani, çoğu zaman başta saç olmak üzere vücutta farklı bölgelerde de görülebilir. Çocuk, saçı koparırken, genellikle bu durumu gizlemeye çalışır.
Aileler, çocuklarının saçlarının inceldiğini, kopmuş olduğunu veya belirli bölgelerde saçsızlık olduğunu fark edebilirler. Saç koparma davranışı, çocuklarda sürekli hale gelirse, bu psikolojik bir sorunun belirtisi olabilir.
ÇOCUKLARDA TRİKOTİLLOMANİ BELİRTİLERİ ŞUNLAR OLABİLİR:
- Sık sık saç koparma veya yolma davranışları
-Saçsız alanların oluşması, özellikle kafada
- Saç koparma davranışının gizlenmeye çalışılması
- Anksiyete, stres ya da sıkıntılı ruh hallerinin eşlik etmesi
- Çocuğun, bu davranışı bir rahatlama yolu olarak görmesi
NEDENLERİ VE RİSK FAKTÖRLERİ
Trikotillomani’nin tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkabileceği düşünülmekte.
Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Kara, trikotillomani’nin başlıca nedenleri hakkında şu şekilde açıklama yaptı:
"Trikotillomani, genetik yatkınlık, stresli yaşam olayları, travmalar veya ailedeki psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle gelişebilir. Çocuklar, duygusal olarak zorlayıcı bir durum yaşadıklarında, bu tür davranışlarla başa çıkmaya çalışabilirler. Özellikle, boşanma, okulda zorbalık, aile içi gerilim gibi durumlar, trikotillomani’nin tetikleyicisi olabilir."
AİLELERİN YAPMASI GEREKENLER
Trikotillomani, doğru şekilde müdahale edilmezse, çocuğun fiziksel ve psikolojik sağlığı üzerinde kalıcı etkiler bırakabilir. Bu nedenle, ailelerin bu konuda bilinçlenmesi ve profesyonel yardım alması çok önemlidir.
İşte ailelerin alması gereken bazı önlemler:
1. Duygusal Destek Sağlayın
Çocuk, saçını koparma davranışını rahatlama ya da stresini atma yolu olarak kullanıyorsa, ailelerin ona duygusal destek sağlaması önemli. Çocuğun yaşadığı duygusal zorlukları anlamak ve ona güvenli bir ortam sunmak, iyileşme sürecini başlatabilir.
2. Davranışları Gözlemleyin
Aileler, çocuklarının saç koparma davranışını fark ettiğinde, durumu gizlemeden önce gözlem yapmalı. Ne zaman, hangi koşullarda bu davranışın tetiklendiğini anlamak, tedavi sürecinin ilk adımıdır.
3. Profesyonel Yardım Alın
Trikotillomani tedavi edilebilir bir hastalıktır, ancak profesyonel yardım gerektirir. Psikoterapi, özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bu tür davranışların tedavisinde oldukça etkili.
Dr. Selim Demir, Çocuk Psikiyatristi, tedavi süreciyle ilgili şunları söylüyor:
"Trikotillomani tedavisinde en etkili yöntem, bilişsel davranışçı terapi (BDT)’dir. Bu terapi, çocuğun saç koparma davranışını tetikleyen duygusal ve zihinsel süreçleri anlamasına ve bu davranışla başa çıkma yolları öğrenmesine yardımcı olur. Ayrıca, aile terapisi de çocuk ve aile arasındaki iletişimi güçlendirebilir ve duygusal destek sağlayabilir."
4. Çocuğa Alternatif Davranışlar Öğretin
Saç koparma alışkanlığını engellemek için çocuğa alternatif rahatlama yöntemleri öğretmek faydalı olabilir.
Derin nefes alma, gevşeme teknikleri, çizim yapma gibi aktiviteler, çocuğun stresle başa çıkmasına yardımcı olabilir.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Trikotillomani tedavisinde genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi ve davranışsal müdahaleler kullanılır.
Bilişsel davranışçı terapi (BDT), çocuğun saç koparma davranışını tetikleyen faktörleri anlamasına ve bu davranışı kontrol etmesine yardımcı olur. Ayrıca, bazı durumlarda antidepresanlar ya da anksiyolitik ilaçlar, çocuğun anksiyetesini ve stresini azaltmaya yardımcı olabilir.
ERKEN MÜDAHALE VE AİLE DESTEĞİ
Çocuklarda saç koparma hastalığı, erken müdahale ile tedavi edilebilir. Ailelerin bu konuda bilinçli olması, çocuklarının ruhsal sağlığını korumak adına kritik öneme sahiptir. Çocuğun bu davranışını sadece bir alışkanlık olarak görmek yerine, bir psikolojik rahatsızlık belirtisi olabileceğini anlamak, tedavi sürecinin daha hızlı ve etkili olmasını sağlar. Uzman desteği almak ve doğru tedavi yöntemlerini uygulamak, çocuğun sağlıklı bir şekilde bu davranıştan kurtulmasına yardımcı olacağı bildirildi.
