WebTekno''dan aktarılan bilgilere göre; bu durumun bilimsel olarak da bir adı var. "Broker Phantom Escalator" olarak tanımlanan bu bilimsel fenomen.
DURAN YÜRÜYEN MERDİVENLERDEN ÇIKARKEN DENGEMİZ NEDEN BOZULUR?
Yürüyen merdivenler durduğunda aslında normal bir merdivenden farksızdır. Düz mantıkta bu merdivenlerden adım atarak çıkmaya çalıştığımızda farklı bir şey olmasını beklemeyiz. Ancak bu noktada devreye beynimiz ve karmaşık çalışma sistemi giriyor. "Bozuk Yürüyen Merdiven Yanılgısı" olarak tanımlanan bir çalışmayla da kanıtlanan bu durum, beynimizin yürüyen merdivenin hareket etmesine alışmasından dolayı yaşanıyor. Bir baş dönmesi eşliğinde adımlarınızı normalden daha hızlı atabileceğiniz duran yürüyen merdiveni çıkarken, beyniniz burada bazı şeylerin yanlış olduğunu düşünüyor.
Beynimizde bilinçli işler için olduğu gibi bilinçsiz bir şekilde yerine getirdiğimiz görevler içinde bir alan vardır. Yürümek gibi eylemler bu alanda gerçekleşir. Bu bilinçli olmayan sistem, yürüyen merdivene bindiğimizde düşmemizi de engeller. Elbette beynimiz kendini yürüyen merdivenin yürüdüğü ana göre ayarlar ve adımlarını ona göre atar. Bu sebeple de yürüyen merdivenin yürümediğini görüyor olsak da adımlarımız yürüyormuşçasına atılacaktır. Bu da bir baş dönmesine ve denge kaybına yol açacaktır.
"BOZUK YÜRÜYEN MERDİVEN YANILGISI" İÇİN YAPILAN DENEY
2003 yılında R.F. Reynolds ve A. M. Bronstein isimli iki araştırmacı, yürüyen merdivenin çalışmadığına emin olunmasına rağmen yaşanan tuhaf denge hissinin neden olduğunu araştırmaya karar verdiler. Bunun sonucunda da "Broken Escalator Phenomenon"; yani "Bozuk Yürüyen Merdiven Yanılgısı" çalışması ortaya çıktı.
Bir deneyle bu hissiyatı canlandırmak isteyen araştırmacılar, bunun için kullanıcıların sabit bir şekilde üstünde durabilecekleri bir kızak kullandılar. Deneyde yer alan insanlar ilk başta sabit bir şekilde duran bu kızakların üzerine 10 kez adım attılar. Deneklerden sonrasında kızaklar hareketliyken 20 kez adım atmaları istendi. Deneyin 3. aşamasında ise deneklere kızağın hareketsiz olacağı bilgisi verildi. Kızaklar gerçekten de hareketsizdi, ancak denekler kızağa adım atarken gövdelerinin öne gideceği düzeyde hızlı adımlar attılar. Deneklerin büyük kısmını şaşkına çeviren bu deney, yürüyen merdiven, koşu bandı gibi alanların durgun hallerinde yaşanan denge kaybını da açıklıyordu.
VÜCUDUMUZ NEDEN BÖYLE BİR TEPKİ VERİYOR?
Vücudumuzun yürüyen merdiven duruyorken garip tepki vermesinin nedeni motor sistemimizin alışkanlıklarından kaynaklanıyor. Daha önce yaşadığı tecrübelerini bir araya getirerek yürüyen bir merdivene hızlı ve hafifçe öne eğilerek çıkan vücudumuz, asansör duruyor olsa da aynı tepkiyi vermeye devam ediyor. Yürüyen merdiven, koşu bandı gibi çeşitli bir hareketi yerine getiren araçların o an çalışmadığını bilsek de vücudumuzun motor sistemi aynı bilgiye sahip olmadan istemsizce bir tepki veriyor. Karşıda o hareketi bulamadığımızdaysa garip bir hisle birlikte denge kaybı yaşanmış oluyor.
