Böbrek taşı problemi, dünya ortalamasına göre Türkiye’de daha sık görülen ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilen bir durum olduğu biliniyor.
Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan Zeren, “Taş problemi yaşayan kişilerin bir sonraki 10 yıl içinde aynı sorunu tekrar yaşama olasılığı yüzde 50’dir. Bu yüzden düzenli olarak doktor kontrolünden geçmeleri önemlidir” diyerek böbrek taşıyla ilgili doğru bilinen yanlışları anlattı.
Dr. Sinan Zeren, böbrek taşı oluşumuna sebep olan 8 yaygın hatayı şöyle sıraladı:
Yoğurt, süt ve peyniri az tüketmek: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan Zeren “Böbrek taşlarının çoğu kalsiyum oksalat taşlarıdır. Eskiden bu yüzden süt, peynir, yoğurt gibi kalsiyum içeren gıdaların azaltılması tavsiye edilirdi. Ancak artık bunun doğru olmadığı biliniyor. Kalsiyumlu gıdaların ana yemeklerle birlikte alınması gerekiyor! Çünkü; domates, koyu yeşil yapraklı sebzeler, çilek, armut, kuruyemişler, çikolata ve çay gibi pek çok gıdada bulunan oksalat maddesi, kalsiyumlu gıdalarla birlikte alındığında vücuda girmesi engellenebiliyor” diyor.
Fazla tuz ve şeker tüketmek: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Fazla tuzlu yemek, idrarda kalsiyum atılımını artırarak kalsiyum içerikli taşların oluşmasına zemin hazırlayabilir. Fazla tuzlu yemek ayrıca yüksek tansiyona da sebep olabilir ve böbrek damarlarını bozarak böbrek fonksiyonlarını etkileyebilir. Tuzun yanı sıra rafine şeker de idrarda kalsiyum atılımını artıran bir başka risk faktörüdür. Bu yüzden fazla tuz ve şeker tüketmekten uzak durun.
Az su içmek: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Böbrekte kum ve taş oluşmasını önlemek için yeterli su içmek çok önemlidir. Günde 2-2.5 litre idrar yapmak, özellikle böbrek taşı riski yüksek olan kişilerde bu riski yüzde 50 azaltır. Bu yüzden günde en az 2.5 litre su içmeye gayret edin. Ayrıca içtiğiniz sıvıların bir kısmının limon, portakal suyu gibi olması, idrarda taş oluşumunu engelleyen sitrat miktarını artırarak fayda sağlar. Son yıllarda yapılan bazı araştırmalar, kahvenin de taş oluşumunu önlediğini gösteriyor.
Yetersiz idrar yolu enfeksiyonu tedavisi: YANLIŞ!
DOĞRUSU: İdrar yollarında enfeksiyon yapan bazı mikroplar, idrarın yapısını bozarak “enfeksiyon taşı” adı verilen kalsiyum oksalattan farklı taşlara yol açabilir. Bu taşlar çok hızlı büyüyebilir ve tamamen temizlenmeden idrarın antibiyotikle mikroptan arındırılması gereklidir. Taşlar cerrahi olarak çıkarılsa bile enfeksiyon tam olarak tedavi edilmediği sürece aynı taşlar kısa sürede tekrar oluşabilir.
Bilinçsizce vitamin takviyesi kullanmak: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Son zamanlarda popüler olan vitamin ve mineral takviyeleri, doktor önerisi olmadan ve kişinin ihtiyacına göre değil de rastgele kullanıldığında böbreklere çok zarar verebilir. Mesela; bağışıklık sistemi zayıfladığında veya grip olduğunda ilk başvurulan destek ürünlerinden biri olan C vitamini, fazla alındığında böbrek taşı oluşumuna neden olabilir. Doğal yollarla alınan C vitamini için böyle bir tehlike yoktur. Vücudunuzun vitamin ve mineral seviyeleri ölçülmeden ve doktor tavsiye etmedikçe vitamin ve mineral takviyesi kullanmaktan mutlaka kaçının.
Hareketsiz olmak: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Hareketli olmak, taşların kristal veya kum şeklindeyken idrarla atılmasını kolaylaştırır. Bu sebeple fiziksel bir engeliniz yoksa hareketsiz kalmamak ve her gün düzenli olarak yürüyüş/egzersiz yapmak, iş yerinde bile öğle aralarında kısa bir yürüyüş yapmak gerekir. Egzersiz yaparken terlediğiniz için bol su içmeyi de ihmal etmeyin.
Hayvansal gıdaları aşırı tüketmek: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kırmızı et, yumurta, tavuk, balık gibi hayvansal proteinler, idrarı asitleştirerek kalsiyum dengesini bozar ve idrardaki taş oluşumunu önleyen maddelerin azalmasına sebep olur. Bu yüzden hayvansal gıdaların tüketimini sınırlamak, günlük alımda 150-160 gramı aşmamak gerekir. Salam, sucuk ve sosis gibi işlenmiş etler de çok tuz içerdiği için tüketmekten kaçınmalısınız. Diyetinize dikkat ederek taş oluşum riskini büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
Kas yapmak için aşırı protein almak: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Özellikle spor yaparak vücut geliştirmek isteyenler, kas yapmak için protein tozları kullanıyor. Fakat dikkat! Yapılan bilimsel çalışmalar, aşırı protein alımının böbrek fonksiyonlarını bozduğunu ve kas yaparken böbrekte taş oluşumuna da sebep olduğunu gösteriyor. Bu yüzden doktorunuzun önerisi olmadan protein takviyesi kullanmayın.
