Vatandaşlar ülkemizde yaşanan deprem felaketlerinin ardından binaların ne kadar sağlam olduğunu merak ediyor. Binaların sağlamlığı hem devlet hem de özel kurumlardan öğrenebilmek mümkün. Peki, Bina sağlamlığı nasıl öğrenilir? Belediye bina deprem testi başvurusu nereden yapılır?
Merkez üssü Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerin ardından vatandaşlar oturdukları binaların sağlamlığı konusunda endişe duymaya başladı. Oturdukları binaların depreme dayanıklı olup olmadığını öğrenmek isteyen vatandaşlar arama motorlarında bina sağlamlığı nasıl öğrenileceğini araştırıyor. Peki, bina sağlamlığı nasıl öğrenilir? Evin depreme dayanıklı olup olmadığını nasıl anlarız?
Yaşadığınız binanın depreme dayanıklılığını test ettirmek için önünüzde iki yol var. Bunlardan ilki belediyeler gibi devlet kurumları ikincisi ise özel şirketler.
DEPREM RİSK ANALİZİ İÇİN NEREYE BAŞVURULUR?
Yaşadığınız binanın depreme dayanıklılığını test ettirmek için önünüzde iki yol var: Belediye, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Kaymakamlık gibi resmi kurumlara başvurmak veya özel bir şirketle anlaşmak.
DEPREM RİSK ANALİZİ NASIL YAPILIYOR?
Uzmanlar, tipik bir risk analizi sürecini şöyle özetliyor: "Önce ön belirtilerine bakılır, iyi bir mühendis ve mimar bu ön gözlemde olası sorunları tespit edilebilir. Gerekirse karot alma yoluna gidebilir."
Deprem risk analizi süreci şöyle işlemektedir: Firmayla yaptığınız anlaşma veya binanın geçmişine dair bilinenlere dayanarak, bazı durumlarda ekiplerin binayı ayrıntılı bir biçimde incelemesi ve karot almadan röntgen yöntemini kullanması yeterli olabiliyor. Binanın zemini, temeli, kirişleri, duvarları, kolonları ve statik özellikleri üzerinde ayrıntılı inceleme yapılıyor.
Ancak birçok durumda da binanın durumu veya bu incelemenin kesin güven vermesi gerekliliği, yapının ana taşıyıcı kolonlarından, kirişlerinden ve döşemelerden örnekler (karot) alınmasını gerektiriyor. Sonrasında, alınan karot laboratuvar ortamında çeşitli kriterler üzerinden direnç, basınç ve kalite ölçümlerine tabi tutuluyor.
Binaların taşıyıcı elemanlarında kullanılan demirlerin çap, adet ve aralık özellikleri ile nervürlü olup olmadıkları da röntgen cihazlarıyla belirleniyor. Bazı betonarme taşıyıcı unsurlarda sıyırma işlemi yapılarak demirlerin paslanıp paslanmadığı, taşıyıcı elemanların bu nedenle zayıflayıp zayıflamadığı da tespit ediliyor.
Bu depreme dayanıklılık testi sonrasında yapının bilgisayarda üç boyutlu simülasyonu hazırlanıyor ve deprem test raporu yazılıyor. Bu rapor, size binanızın depreme ne kadar dayanıklı olduğunu, hangi bölgelerinin hangi riskleri içerdiğini ve alınması gereken önlemleri gösteriyor.
Uzmanlar, anlaşacağınız firmanın zemin özelliklerini de incelediğinden emin olmanız gerektiğine dair uyarıda bulunuyor.
BİNANIN ZEMİNİ NE KADAR ÖNEMLİ?
Deprem dayanıklılık testinde genellikle yapının beton ve demir kalitesi, kolon-kiriş sistemi gibi özelliklerinin ''iyi'' olmasının yeterli olduğuna dair yanlış bir kanı var.
Oysa görünürde yeni yönetmeliğe dört dörtlük uysa bile zemin özelliklerine uygun inşa edilmemiş ve hatalı/eksik denetim sonucu kullanılır hale gelebilmiş binalar var. Dolayısıyla, binanızı test ettirirken bu parametreyi de göz önünde bulundurmalısınız.
