Arşivlerimiz ne durumda, biliyor muyuz? 2018’de Osmanlı ve Cumhuriyet arşivlerinde 250 görevli dağıtılmak istenmiş, büyük tartışma çıkmış, sonra dağıtmaktan vazgeçilmişti.

Yine tarih hafızamız üzerinde oynanmak isteniyor.

Osmanlı Arşivi’nin üvey evlât görüldüğü dönemde, iki yıl çalıştım ve Osmanlı evrakının tozunu yuttum. Hakikî manada söylüyorum. Belgeleri asırların tozundan çıkarıp tasnif ediyorduk. Güçlükleri çok iyi biliyorum. Sonra Turgut Özal başbakan olunca, Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivleri yenilendi, birçok eleman alındı. Sonra Osmanlı Arşivi, İstanbul-Sultanahmet ve Cağaloğlu’ndaki köhne binalarından yeni yapılan Kâğıthane’deki binalarına taşındı.

Arşivlerin yeni düzeninde Turgut Özal döneminin Başbakanlık Müsteşarı Hasan Celal Güzel’in çok emeği vardır. Bir kültür adamı olan Hasan Celal Güzel ısrar etmiş olmalı ki, iktisatçı-teknokrat Turgut Özal’ı ikna edip yeni arşiv sisteminin kurulmasına sağladı.

Rahmetli Hasan Celal Güzel’le arada yazışırdık.

Şimdi yine çok güç şartlar altında yetişen arşiv elemanları üzerinde hükûmet yeni hesaplar içinde. Hanımı Ak Parti’den milletvekili seçilen Hasan Celal Güzel bugünleri görseydi, çok kahrederdi.

Yeni oyun nedir? Bakalım:

Arşiv uzmanı kadrosuna kavuşmayı bekleyen mevcut personel, arşiv idaresince kısa süreliğine olacağı ifade edilen ve sözleşmeli statüden kaynaklanan olumsuzlukların ortadan kaldırılacağı vaadiyle, yüksek maddî hak kayıpları yaşanması pahasına araştırmacı kadrosuna geçirildi. Bir oldubittiyle tercihe zorlanan arşiv personeli için, ilerleyen zamanda bu kadro kalıcı hâle getirildi.

Sonra Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’yle birlikte; Devlet Arşivleri Başkanlığı, 16 Temmuz 2018 tarih ve 30480 sayılı, Resmî Gazete'de yayınlanan 11 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yeniden kuruldu.

Kararnamenin Geçici Madde (1) ve (2)'de arşiv uzmanı olma konusu kanunlaştırılarak ve kararnamenin çıktığı tarihteki mevcut personele yetecek miktarda (524 adet) arşiv uzmanlığı ve uzman yardımcılığı kadrosu verilmişse de bugüne kadar, özellikle kendisi için kanun çıkarılan, arşiv ana hizmet birimlerinde çalıştırılan hiçbir personel (sözleşmeli-araştırmacı) bu kadrolara tayin edilmedi.

Arşiv Kurumu'nda ihtiyaç duyulduğu iddiasıyla arşivcilik ve arşivlerle ilgisi olmayan kurumlardan getirilen, önceleri arşiv iş ve işlemlerinde hiç çalışmamış ve hâlen çalışmayan, uzmanlıkları ve göstergeleri arşiv uzmanlığı ile ilgili olmayan personel yanında, kurumda daha önce görev yapmış ve görevden alınmış daire başkanları ve idarecilerine hiçbir kariyer veya liyakat ilkesi gözetilmeden arşiv uzmanlığı kadroları imtihansız verilmiştir.

Arşiv Genel Müdürlüğü ve Başkanlığı görevini toplam 11 yılı aşan bir süredir yürüten mevcut başkan döneminde Arşiv kurumunda yapılan haksız atamalar ve maaş ödemeleri yanında, savurganca yapılan harcamalar Sayıştay raporlarına da yansımış,Arşiv’in Cumhurbaşkanlığı Özel Kalemi’ne bağlı olmasından kaynaklanan güç yüzünden değişen bir durum da olmamıştır.

Ne acıdır ki kişiler ve iktidarlar değişse de anlayış değişmemiş, yıllar sonra mevcut Arşiv İdaresi de Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü'nde yetişmiş personele sahip çıkmamış, yukarıda da belirttiğim gibi; 2018 yılının ortalarında her biri ortalama 30 yıl kadar Devlet Arşivleri'ne hizmet ederek, uzmanlaşmış 250 kadar personel tasfiye edilmek istenmişti.

Bahsedilen süreçte Arşivden gönderilmek istenilen personelin, arşiv idarecilerinin anlaşılmaz düşüncelerinin sonucu olarak ortaya koydukları engelleme teşebbüslerine rağmen Arşive geri dönmeleri üzerine, idarî anlamda kısa süreli bir duraksama yaşayan mevcut Arşiv yöneticileri, kararnameyle almış oldukları yetkileri arşiv ana hizmet iş ve işlemlerinde görev yapan ve en başında özel bilgi ve ihtisası gerektiren işlerde çalıştırılmak üzere istihdam edilen ve yıllar içerisinde uzmanlaşan personel lehine kullanmaktan ısrarla kaçındı

Sonuç itibariyle mevcut arşiv personeli 11 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi verilmek istenen arşiv uzmanlığı kadrosuna bugün de kavuşamadı.

Neden tarih havzamız silinmek isteniyor? (Yarın devam)