Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasından hemen sonra, Ocak 1915'te İngiltere, Yunanistan'ın Antant safında savaşa girmesi halinde kendisine Anadolu'da "büyük bölgesel tavizler" önerdi. Bu teklifle harekete geçen bir dizi olay, trajik bir biçimde 1922'de Anadolu'daki Helenizm'in kökünden sökülmesi ile sonuçlandı.
İngiliz diplomat ve araştırmacı Michael Llewellyn Smith "Yunanistan'ın Anadolu Hayali /1919-1922" adlı eserinde İzmir'deki Yunan İşgali'ni ve Anadolu'daki savaşı, Yunanistan'ın "Megalo İdea"sı ile Büyük Güçlerin Ortadoğu'daki rekabetlerinin arka planına yerleştiriyor. Yunan devlet adamı Eleftherios Venizelos'un "İyonya Hayali"nin kökenlerinin izini, Lloyd George ile paylaştığı Doğu Akdeniz'de bir İngiliz-Yunan Anlaşması ile ilgili fikirlerini de takip ediyor. Bu sürükleyici öykü, modern Yunanistan'ın politikalarını ve toplumunu şekillendiren felaketin eksiksiz bir hikayesi. Winston Churchill, "The World Crisis: The Aftermath" adlı kitabında konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor:
Bu hikaye bizi klasik devirlere taşıdı. Bu Şans'ın her daim Kader'in en büyük yardımcısı olduğu gerçek bir Yunan tragedyası. Yunan ırkının kanı ve yapısı ne kadar değişmiş olursa olsun, Alkibiades'in zamanından bu yana karakterini değişmeden muhafaza etmiş olduğu görülüyor. Eskiden beri hizipleşmeyi her çıkarlarının üstünde tutarlardı ve krize girdiklerinde başlarında çok büyük bir lider vardı. Yunanlıların parti siyaseti sevdası ile Venizelos'un üzerlerindeki nüfuzu arasındaki karşılıklı etkileşim, oyundaki fiilleri oluşturur. Sahne ve ışıklandırması Büyük Savaş'a aittir ve konusu, "Yunanistan'ın rüyalarındaki İmparatorluğu kendine rağmen nasıl kazandığı ve uyandığında nasıl bir kenara fırlatıp attığı"dır.
İngiltere ve müttefiklerinin teşvikiyle Anadolu'yu işgal edip sonunda büyük hüsrana uğrayan Yunanistan'ın başına gelenleri belgeler ve tanıklıklar ışığında konu alan kitaptaki bazı ana başlıklar şöyle:
*Megalo İdea *Anadolu'nun Arka Planı *Büyük Savaş ve Etnik Milliyetçilik *Paris Barış Konferansı *İzmir'in İşgali *Türkiye Hayatta *Maymun Isırığı *Yeni Rejim: Constantine Geri Döner *Londra Konferansı *Yaz Taarruzu *Kış... Hayalden Uyanma... *Çıkışı Olmayan Labirent *Felaket *Devrim: Altı'nın Duruşması
16 tarihi görselin bulunduğu kitapta yer verilen belgesel niteliktelikteki 6 harita ise şöyle: 1. Türkiye ve 1920 Antlaşmaları, 2. Fiziki Anadolu Haritası, 3. Etnolojik Yakın Doğu 1916, 4. Yunan İşgali'nin Sınırları 1919-1922, 5. Sakarya Savaşı, Ağustos - Eylül 1921, 6. Türk Kuvvetlerinin Taarruzu, Ağustos 1922
Tarihçi Kitabevi Tel:(0216) 418 68 86
***
Kara Bir Gün denilince...
Türk Edebiyatı Dergisi 2017'nin ilk sayısına Necati Kanter'in Kopuk adlı hikâyesiyle başlıyor. Anadolu'da bir tuhaf kabadayının hikâyesi. Bu tür hikâyeler sahihlik duygusuyla yakalar okuru. Temiz ve dupdurudur dili ve dünyası. Onu Metin Çalışkan'ın hikâyesi takip ediyor: Anlamını Yitirmiş Kelimeler İstasyonu… Bir kent hikâyesi. Hikâyecinin kentin gürültüsü ve kalabalığı içinde kelimelerle ilişkisini anlatıyor Metin Çalışkan. Bu iki hikâyeyi iki şiir takip ediyor. Bülend Tokgöz ve Muhammed Hüküm, Beşiktaş'taki alçak saldırıyı merkeze alan şiirler yazdılar. Tokgöz, bu topraklarda hıyanetin tarihten de eski olduğunu söylüyor. Derginin Yazı İşleri Müdiresi Funda Özsoy Erdoğan, yeni yılın ilk günlerinde yeni romanı okurla buluşan İskender Pala ile söyleşiyor. Pala'nın yeni romanı "Karun ve Anarşist", Lidyalılar dönemini, para ve insan ilişkisini ele alan bir antikçağ romanı.
Türk milletinin, Türk edebiyatının en gür seslerinden, en cesur kalemlerinden Süleyman Nazif'in vefatının 90. yıldönümü dolayısıyla derginin bir bölümünü onun aziz hatırasına tahsis edilmiş. Bu dosya merhumun İstanbul'un işgali üzerine 9 Şubat 1919'da kaleme aldığı ünlü "Kara Bir Gün" makalesiyle başlıyor. İbrahim Öztürkçü, merhumun bilinmeyen bir yönüne ışık tutuyor ve Süleyman Nazif'in hangi takımı tuttuğunu açıklıyor yazısında. Onu takip eden yazıda Tahsin Yıldırım, Süleyman Nazif'in neden II. Mahmud Türbesi'ne gömülemediğini anlatıyor. Bahtiyar Aslan da Nazif'in Firak-ı Irak adlı eserini millî romantizm açısından ele alıyor.
İbrahim Şahin, Tanpınar'la ilgili yazılarına devam ediyor: "Aynadaki Tanpınar: Kendimle Baş Başa…" Bu sayının hikâyecilerinden biri de Caner Çaylak. Yazar, hikâyesinde bir Kuzey Irak gazisinin dramını ele alıyor. Aydın Akdeniz'in hikâyesi ise hepimizin hayatından bir sahne gibi, duygusuyla, pastoral yanıyla…
Sultan Polat, "Sinema Hiçbir Zaman Yalnızca Sinema Değildir" başlıklı yazısında, sinema ve kutsal ilişkisi, İslam dünyasının sinemaya bakışı, sinemanın etkisi gibi konulara değiniyor. Gülcan Tezcan, sinema yazarı, yönetmen ve eleştirmenlerin "Hz. Muhammed: Allah'ın Elçisi" filmi ve film etrafında yürütülen tartışmalarla ilgili görüşlerini okura aktarıyor.
Türk Edebiyatı Dergisi Tel:(0212) 526 16 15
***
Gerçeğin ta kendisi bir hikâye
Müzisyen James Rhodes'in dünyada çok ses getiren "Enstrümantal" adlı romanı Beyaz Baykuş Yayınları'ndan çıktı. Çocukken yaşadığı travmaları, müzikle iyileştirmeyi başaran James Rhodes'in başına gelenleri açık yüreklilikle kaleme aldığı bu kitap, ciddiye alınması gereken toplumsal bir yüzleşme… "Bu roman gerçek bir hikâyedir. Gerçeklerden uyarlanmış değil, gerçeğin ta kendisi bir hikâyedir" diyen James Rhodes, dünyanın en tanınan piyano virtüözlerinden biri…
James Rhodes kendisini akıl hastanelerine düşüren geçmişiyle hesaplaşmaya karar verdiğinde tüm kariyerini, gururunu ve belki de biricik ailesini kaybetmeyi göze almıştır. Küçücük bir çocukken yaşadığı travmanın ruhunda ve bedeninde açtığı yaraları tedavi edebilmek için tüm benliğiyle bu dünyada yapabildiği en iyi şey olan müziğe sarılsa da bu tutkusu varlığını muhasara altına alan iblisten kurtulmasına yetmemiştir. Yapılacak en doğru şeyin başına gelenleri hem kendisine hem de topluma itiraf etmek olduğuna karar verdiğindeyse İngiliz tarihinin gelmiş geçmiş en kapsamlı toplumsal yüzleşmesi ve yasal hesaplaşmasının kapılarını araladığının farkındadır ve ihtiyacı olan tek şey, yaşı ne kadar ilerlemiş olursa olsun, birazcık sevgi ve bir nebze de olsa şefkattir.
Beyaz Baykuş Yayınları
Beyaz Baykuş Yayınlar Tel:(0212) 252 22 42
***
Dizelerden gönüllere...
Sağlık ordusunun bir neferi olan Arife Aslan şiir tutkusunu kitaplaştırdı. Aslan'ın, seçme şiirlerini topladığı "Çırağım" adlı kitabı duygu yüklü dizelerle dolu: Elime verdiniz bir kalem kağıt / Söyle bir derdini kafanı dağıt / Dediniz yaz buna güzel bir ağıt / Bitmezki yazmakla benim dertlerim / Kimseye eğilip aman demedim / Sırrımı sakladım bir gün vermedim / Sabrettim dertlere isyan etmedim / bitmezki yazmakla benim dertlerim / ben yazıp çizsem de şair okusa /Çektiğim çileyi gergef dokusa/ Ölürsem hocalar sırtımı yusa...
İletişim: arifebalkan@hotmail.com
***
Vatan millet bayrak aşkı
Ozanlar diyarı Kırıkkale Keskinli İlhan Eray vatan-millet temalı şiirlerini "Dik Dur Eğilme" kitabıyla okurlarının beğenisine sundu: Vatandır, bayraktır en büyük davam / Hainlerle vardır bitmeyen kavgam / Çile mektebinde yoğruldu sevdam / Mutluluğu gönül evinde buldum / Güzel ile sevgi ile barıştım / Zamanlı zamansız dağları aştım / Ben bu yurdu karış karış dolaştım / Gittiğim her yerde aşk ile doldum /Sevgimdir, sevdamdır şiirler benim / Kor düştü gönlüme yandı bedenim / Doğru yazdım olmasa da sevenim.
İletişim: (0533) 425 25 89
