Demans, dünya genelinde yaşlı nüfusun sağlıkla ilgili en büyük endişelerinden biri olmaya devam ediyor. Ancak son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, yeni nesilde demans riskinin önemli ölçüde azaldığını gösteriyor. Özellikle yaşam tarzı değişiklikleri, sağlık hizmetlerine erişim ve daha erken yaşlarda başlatılan müdahaleler, bu olumlu gelişmeye katkı sağladı. Peki, gelecekte demansla mücadelede neler değişecek? İşte tüm detaylar...
DEMANS NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?
Demans, beyin hücrelerinin hasar görmesi veya ölmesi sonucu gelişen, bilişsel işlevlerin kaybına yol açan bir hastalık.
Alzheimer hastalığı en yaygın demans türlerinden biri. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, dünya genelinde yaklaşık 50 milyon demans hastası bulunmakta ve bu sayının 2050 yılına kadar iki katına çıkması bekleniyor.
Demans, yalnızca bireyleri değil, aynı zamanda ailelerini ve toplumları da ciddi şekilde etkileyen bir hastalık.
YENİ NESİL, DEMANS RİSKİ ALTINDA DAHA AZ
Son yıllarda yapılan araştırmalar, yeni neslin demans geliştirme riskinin önceki kuşaklara göre daha düşük olduğunu ortaya koydu.
Londra Üniversitesi'nde nöroloji profesörü ve Alzheimer hastalığı üzerine uzmanlaşmış bilim insanı Prof. Dr. John Hardy, “Son 30 yılda yapılan çok sayıda araştırma, yeni nesillerin demans riski taşıma oranlarının azaldığını gösteriyor. Bu, öncelikle yaşam tarzındaki değişikliklerden kaynaklanıyor. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, sosyal etkileşim ve erken tanı yöntemlerinin etkisi büyük” dedi.
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ VE DEMANS RİSKİ
Yeni nesilde demans riskinin azalmasında en önemli faktörlerden biri, yaşam tarzındaki sağlıklı değişiklikler.
Bilimsel araştırmalar, fiziksel aktivitenin ve sağlıklı bir diyetin beyin sağlığını koruma üzerindeki etkilerini gösterdi.
New York Üniversitesi'nde beyin sağlığı üzerine çalışan nörolog Dr. Maria P. D'Onofrio, "Fiziksel egzersiz, beyin hücrelerinin yenilenmesini teşvik eder ve bilişsel işlevlerin bozulmasını geciktirir. Ayrıca, Akdeniz diyeti gibi beslenme düzenlerinin, beynin yaşlanmasını yavaşlattığı ve demans riskini azalttığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır" dedi.
DİJİTAL TEKNOLOJİLER VE BEYİN SAĞLIĞI
Yeni nesil, dijital teknolojilere daha yakın bir hayat sürüyor. Teknolojik cihazlar ve uygulamalar, beynin aktif tutulmasını sağlayarak demans riskinin azalmasına yardımcı olabilir.
Nevada Üniversitesi'nde nöroloji profesörü ve Alzheimer üzerine uzmanlaşmış bilim insanı Dr. Jeffrey Cummings, "Beyin egzersizleri, bulmaca uygulamaları ve dijital oyunlar, beynin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir. Yeni nesil, bu teknolojilere daha erken yaşta erişiyor ve bu durum, bilişsel sağlığı koruma konusunda büyük bir avantaj sağlıyor" şeklinde açıkladı.
ERKEN MÜDAHALE VE GENETİK FAKTÖRLER
Yeni nesil, genetik yatkınlıkları nedeniyle daha az risk taşıyor gibi görünüyor.
Birçok araştırma, genetik faktörlerin demans riskindeki rolünü inceledi. Ancak genetik faktörler, yalnızca hastalığın gelişiminde bir rol oynar, çevresel faktörler ve yaşam tarzı değişiklikleri genetik yatkınlıkları geçersiz kılabilir.
Washington Üniversitesi'nde genetik bilimleri profesörü ve Alzheimer araştırmaları konusunda önde gelen uzman Prof. Dr. Alison Goate, "Genetik faktörler demans riskinde önemli bir rol oynar, ancak sağlıklı yaşam tarzı, bu riskleri önemli ölçüde azaltabilir. Yeni nesil, genetik yatkınlıkları olsa bile yaşam tarzı değişiklikleri sayesinde daha az risk taşıyor" dedi.
YENİ NESİLDE DAHA FAZLA FIRSAT: ERKEN TANI VE MÜDAHALE
Yeni nesilde demans riski azalırken, erken tanı ve müdahale de önemli bir rol oynamakta.
Gelişen tıp teknolojileri ve tarama yöntemleri, hastalığın erken aşamalarında teşhis konulmasını kolaylaştırmakta ve tedavi süreçlerini hızlandırmakta.
New York Üniversitesi'nde nöroloji ve beslenme uzmanı Dr. Lisa Mosconi, "Yeni nesil, demansla ilgili belirtileri daha erken fark edebilir. Erken tanı, tedaviye başlanmadan önce beyin sağlığını koruma fırsatı sunar. Bu, demansın ilerlemesini engellemeye yardımcı olabilir" dedi.
