Vergi geliri kesildi
Maliyenin vergi kaynaklı bütçe geliri banka işlemleri, şans oyunları, cep telefonu gibi harcamalarından sağlanan KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerin düşmesiyle küçüldü
Maliye Bakanlığı’nın bütçe gelirini denkleştirmek adına getirdiği yeni vergiler bile bütçe açığını kapatmaya yetmiyor. 2008 Ocak-Ağustos döneminde, bütçe gelirlerinin büyük bir kısmını oluşturan dolaylı vergiler yani vatandaşın, kontör, şans oyunu, bankacılık işlemleri ve diğer tüketim harcamalarını gösteren KDV ve ÖTV’de yaşanan düşüş bütçe açığının büyümesine neden oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre, dolaylı vergilerde tahsilat tutarı cari olarak yüzde 14 artış gösterdi. Ancak tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) sekiz aylık ortalamalarına göre yüzde 9.9 olarak hesaplanan yıllık enflasyonla indirgendiğinde dolaylı vergilerdeki reel artışın sadece yüzde 3.7 olduğu görüldü. Dolaylı vergilerin bütçedeki payı ise, yurtiçi talep daralması nedeniyle yüzde 64.2’de kaldı. Böylelikle maliyenin kasasına anılan dönemde 74 milyar 131.9 milyon YTL girdi.
Dolaylı vergi arttı
İç talep göstergelerinin başında gelen dayanıklı tüketim maddelerinden elde edilen toplam ÖTV geliri, cari olarak yüzde 6.6’lık bir düşüşle 544.5 milyon YTL’ye gerilediği dikkat çekti. Reel düşüş ise yüzde 15.1’e ulaştı. Bütçenin büyük kısmını oluşturan KDV geliriyse yüzde 6.7’lik nominal artış ve reel bazda ise yüzde 3 dolayında bir düşüş 11 milyar 607.1 milyon YTL oldu. Bakanlığın sıkı takibe aldığı gelir, kurumlar ve servet vergilerinden oluşan “doğrudan” vergilerde ise sekiz aylık tahsilat 41 milyar 285.7 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti. Geçen yılın ilk sekiz ayında doğrudan vergilerin toplamda yüzde 34.5 olan payı, bu yıl yüzde 35.8’e yükseldi.
Rant vergisi yolda
2008’in ilk 8 ayında ortaya çıkan vergide düşüş maliyeyi derhal harakete geçirdi. Maliye, dolaylı vergilerdeki vergi açığını şimdiye kadar vergilendirilmemiş bazı rant gelirlerini vergilendirerek kapatmaya çalışacak. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, “Vergiyi daha basit hale getireceğiz. Vergi dışı kalmış bazı kesimleri de onun içinde kapsayacağız. Bu konuda arkadaşlarıma talimat verdim” dedi.
Maliye Bakanlığı geliri artırmak için yeni vergi hazırlığı yapıyor
