Türkiye’de vatandaşı sarsan zam fırtınası hayatın her alanını etkiledi.
Döviz kurunun yükselmesiyle birlikte zora giren sektörlere, yeni yükler çıkmaya devam ediyor.
BirGün’den Sercan Meriç’in haberine göre; fiyat artışlarından Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT) da nasibini aldı ve kurumun yurtdışı gönderilerine yüzde 300’e varan oranlarda zam yapıldı. PTT’nin fahiş zammı başta yayıncılık dünyası olmak üzere farklı sektörleri de kötü etkiledi.
Yayıncılar Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Elif Akkaya, yurtdışına PTT ile eskiden 10,50 TL’ye dergi gönderildiğini hatırlatarak, “Şimdi Almanya’ya 32,45 TL’ye, İngiltere’ye 34,10 TL’ye, İsveç’e 33,75 TL’ye, Avusturya’ya 45,35 TL’ye, Avustralya’ya ise 60 TL’ye dergi gönderiliyor” diyerek dev zamları açıkladı.
Akkaya, şöyle devam etti:
“Kitap kargo ve postalama fiyatlarında da iki katına yakın artışlar oldu. Bunun dövizdeki artışla direkt ilgisi var. Ekonomide yaşanan bu kriz ve dövizdeki artışlar aynı hafta yurtdışından ithal edilen kitap ve dergi için kullanılan kâğıda da yansıdı. Gönderim, ulaştırma ve en önemlisi üretim maliyetleri aldı başını gidiyor.”
Yayıncılar için devletin bir politikasının olmadığını ifade eden Akkaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kültürel alan içindeki üretimler desteklenmeli, muafiyetler belirlenmeli, kitap, dergi, gazete üretiminin sekteye uğramaması için önlem alınmalı. Ancak bırakın desteklenmeyi, yayıncılar zarara uğrayacağı, üretemeyeceği, dergiyi çıkartamayacağı hale geldi.”
“ZAM GERİ ALINMALI”
Söz konusu zam, yurtdışındaki abonelerine gazete ulaştıran azınlık basınını da zor duruma soktu. AGOS’un Genel Yayın Yönetmeni Yetvart Danzikyan’ın verdiği bilgiye göre, zammın öncesinde bir gazete yurtdışına 5 TL’ye gönderiliyordu fakat şimdilerde bu tutar 35-40 TL arasında.
BU YÜKÜ KALDIRAMAYIZ
“Bu yükü kaldıramayız” diyen Danzikyan, şöyle konuştu:
“Türkiye’den göç etmiş birçok insan toplumla bağını korumak adına azınlık gazetelerine aboneliklerini sürdürüyorlar. Bizim binlerce olmasa da hatırı sayılır abonemiz var yurtdışında. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bu konuyu ele alıp basılı gazetelere indirim yapması lazım. Hepimiz için sarsıcı bir darbe oldu. Şimdilik 2 haftada bir gazete gönderiyoruz. Ama bu da çözüm değil. Gönderdiğimizde de çok büyük zarar yazıyor bize. Yeni ödemesini yapmış aboneden bu bedeli talep etmek de hakkaniyetli olmayacak.”
“ZAMMIN DA BİR AHLAKI VAR DİYECEĞİMİ HİÇ DÜŞÜNEMEZDİM”
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin’e göre, bir devlet kurumu bu kadar yüksek oranda zam yapamaz. Şahin, “İstikrarlı bir ekonomiye sahip olmayan bir ülkede zamlar kaçınılmazdır” dedi ve ekledi:
“Fakat zamlar en basitinden maaşlarla veya enflasyonla doğru orantılı bir şekilde yapılır. Zammın da bir ahlakı var diyeceğimi hiç düşünemezdim. Eğer enflasyon açıklandığı gibiyse bir devlet kurumu nasıl bu şekilde astronomik bir zam yapıyor?”
Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Eğer önceki dönemde zararına taşınıyor ve şimdi kaldırılamayacağı anlaşıldıysa şimdiye kadarki yanlışı kim üstlenecek? Hesap başkaysa tüketicilere bunun izahının yapılması lazım. Bu konu ‘Yurtdışı gönderiler için zam yaptık’ diyerek geçiştirilemez. Beraberinde yurtiçi gönderiler de zamlanacaktır. Her zam diğerini tetikler. Biz bunun farkındayız. Ülke ekonomisi ve tüketicinin cebi ile oynamaya kimsenin hakkı yoktur. En kısa zamanda bu zammın geri alınmasını talep ediyoruz.”
