Varlık fonu tefeci faizi ile borçlanıyor

Varlık fonu dolar borcuna yüzde 10 faiz ödüyor.
Yüzde on faiz, uluslararası piyasalarda tefeci faizine denktir.

Avrupa Merkez Bankası (AMB) ana refinansman faiz oranı yüzde 4,50, mevduat faiz oranı yüzde 4 ‘tür. Türkiye beş yıllık CDS oranı 291 ‘dir. Ancak şubat başında Türkiye varlık fonu tahvil ihraç etti ve Getiri oranı Euro faizi artı Türkiye’nin CDS oranının üstünde yüzde 8,375 oldu. Yine varlık fonu on yıllık tahvillerinde faiz oranı yüzde 10’dur.

Türkiye başkanlık sistemine geçmeden önce ve bu günkü ekonomik istikrarsızlık öncesinde hiçbir zaman dolarla borçlanmaya yüzde 10 faiz ödemedi.

Bunun içindir ki Türkiye’nin bir yıl içinde ödemesi gereken dış borç stoku çok hızlı arttı. 2021 yılında 171,6 milyar dolar iken, 2022 yılında 190,2 milyar dolara 2023 sonunda ise 226,6 milyar dolara yükseldi.

Hükümetler, cari açığı kapatmak, döviz talebini karşılamak için varlık fonunu kullanarak yüksek faizle dış borç alıyor. Her seferinde söylerim; Türkiye demokrasi ve hukukta yeniden güven sağlasa Türkiye ye yabancı yatırım sermayesi gelir. İthal girdi payını düşürmek için devlet veya özel sektör yatırım yapsa, cari açık kalmaz. Ama yapmıyor. Çünkü demokrasi ve hukukta geri dönme riskine giremiyor.

Aslına bakarsak AKP hükümetleri siyasi iktidarın ilk yıllarında Dünyada sermaye hareketleri yaygındı. İMF ve AB çıpası ile yüksek reel faiz nedeniyle Türkiye’ye o yıllarda sermaye girişi oldu. Ekonomide büyüme oldu ve fakat üretim dışa bağımlı hale geldiği için potansiyel büyüme düştü ve potansiyel cari açık sorunu oluştu.

Hükümetler bir süre İMF’nin güçlü ekonomiye geçiş programına uymak zorunda kaldılar ve fakat hiçbir zaman kendi istikrar politikaları olmadı. Bakış açıları her zaman günü kurtarmak için sürekli cin fikir üretmek oldu. Kur korumalı mevduat ve Varlık fonu da bu cin fikirlerden ikisidir.

Türkiye’de ki varlık fonunun dünyada benzeri yoktur. Varlık fonu borç verenlere karşı devlet kurumlarını teminat göstermek için kurulmuştur. Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’dır.

Zaten şirketin kuruluş amacında "sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak’’ şeklinde bir amaç vardır.

2017 yılında kanun hükmünde kararname ile ; Halkbank, Türk Hava Yolları, Borsa İstanbul ve Ziraat Bankası dahil olmak üzere çeşitli büyük bütçeli kamu kuruluşları ve hazine arazileri bu fona devredildi.

Varlık fonu sayıştay denetimine tabi değil. Dolayısıyla devredilen kuruluşlar da sayıştay denetimi dışında tutulmuş oluyor. Başka bir ifade ile halkın malı, halk tarafından denetlenemiyor.

Dünyada çoğu ülkede ulusal fon vardır. Bu fonlar, Türkiye’de ki gibi borçlanmak için değil, ülkelerin cari fazladan oluşan dövizleri, petrol ve maden gelirlerini değerlendirmek için kurulmuştur. Dünyada devlet ve ABD’ eyalet fonları içinde;

Petrol fonu 39 ülke,
Cari fazla fon; 27 ülke
Kamu arazileri; 2 ülke
Bakır 2 ülke
Fosfat 1 ülke
Hükümet kredileri 1 ülke
Mineral maden 4 ülke
Elmas, 1 ülke
Doğal, kaynaklar emtia 1 ülke (Türkiye)

Osmanlı İmparatorluğu, 1862 yılında Londra'da Deveaux ve Ortakları ile yüzde 6 faizle borçlanma anlaşması imzaladı. Bu faizlerle Düyunü Umumiye’ye gitti.

Şimdi Varlık fonunun yüzde 10 faizle dış borç alması Düyunu Umumiye’den daha ağır bir yüktür. Bu yük bu günkü iktidar tarafından gelecek nesillerin gelirini ve refahını ipotek altına almak demektir.