Editör: Naim Arıoğlu
2023-2024 eğitim öğretim yılı tatilinin son günlerine yaklaşırken yollara çıkacak sürücülere uzmanlardan uyarı geldi. Saatlerce araç kullanan sürücülerin, yol hipnozu olarak bilinen beyin sisinin önüne geçebilmesi için yolda sık sık mola vermesi ve eksik vitaminlerini tamamlanması önem taşıyor.
Yeni eğitim ve öğretim yılının başlamasına sayılı günler kala memleketinden ve tatilden dönecek vatandaşları uzmanlar uyarıyor.
Uzmanlar, “4 buçuk saatte bir, 45 dakika mola vermesi gerekiyor. Eksik vitaminler takviye edilmelidir. Beyin sisi olduğu durumlarda araba kullanmakta hastalar güçlük çekebilir” sözlerini kullandı.
2021 yılı TÜİK verilerine göre, ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarında kusurların yüzde 87,1’i sürücü kaynaklı olarak kayıtlara geçti. Uzun yolda sürücülerin yaşadığı en büyük tehlikelerden biri ise ‘yol hipnozu’ olarak da bilinen beyin sisi olduğunu ve trafik kazası ihtimalinin üst düzeye çıktığı bu dönemde İleri Sürüş Uzmanı Ramazan Ceylan, halk arasında da gözleri açık uyumak olarak bilinen yol hipnozuna karşı dikkatli olunması gerektiğini aktardı.
Ceylan, “Yol hipnozunda sürücü kendini iyi hissedebilir ancak sürücünün gözlerinin açık olarak seyahat etmesi ama yarı uyku haline dönüşmesi gibi olur. Dolaysıyla bir beyinde farklı unsurlar gelişir onlara odaklanır. Bu nedenle sonuç olarak, yol farkındalığı azalır ve sonuçları olumsuz nedenlere sebep verebilir. Sürücülerimizin dinlenmiş olarak yol çıkmalarında daha sağlıklı olacaktır” dedi.
YOL HİPNOZU NEDİR?
Son zamanlarda sıklıkla duyduğumuz bir kavram olan yol hipnozu, ilk defa 1982 yılında bir makalede bilimsel olarak açıklanmıştır. Yol hipnozu araç sürücüsünün yolda bir noktaya kilitlenmesini ve bir çeşit transa geçmesi olarak tanımlanıyor.
Yol hipnozuyla ilgili bilimsel araştırmalar yıllar geçtikçe hız kazanmış ve 1929 yılında Walter Mitty, ''Gözler açıkken uyumak'' olarak tanımlamıştır. Meydana gelen kazalar ise zamanla bu kavram ile açıklanmaya başlamıştır.
G. W. Williams, 1963 yılında yol hipnozunu ''otoban hipnozu'' olarak kullanmıştır. Ernest Hilgard ise bu kavramı ''farklı bir farkındalık hali” tanımlamıştır.
YOL HİPNOZU NEDEN OLUR?
Yol hipnozu sürücünün, gözleri açık haldeyken yarı uyku halinde olması durumudur. Sürücü, araba kullanırken bilinç ve bilinçaltında farklı şeylere odaklanır ve beyinde otomatik olarak bir davranış gelişir. Araç sürücüsü yol hipnozuna girdiği zaman gözleri açık dahi yol farkındalığı azalarak duyarsızlık başlar.
Sürücü, yol hipnozuna girdiği sırada bilincin bir kısmı hipnoz altına girer. Bir kısmı ise otomatik bir şekilde işini devam ettirir. Kişi, yol hipnozu sırasında amnezi denilen bellek yitimini yaşar.
