Son yıllarda yapılan araştırmalar, uyku apnesinin yalnızca uykusuzluk ve yorgunluk gibi anlık sorunlara yol açmakla kalmadığını, aynı zamanda ciddi uzun vadeli sağlık problemleriyle de ilişkilendirilebileceğini gösterdi. Özellikle, uyku apnesi ile Alzheimer ve demans gibi nörolojik hastalıklar arasında önemli bir bağlantı olduğu ortaya çıktı. Uzmanlar, uyku apnesi tedavisinin, bu tür hastalıkların riskini azaltmada önemli bir adım olabileceğini vurguladı.
UYKU APNESİ NEDİR?
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun geçici olarak durması durumu olduğu bildirildi.
En yaygın türü, "obstrüktif uyku apnesi" (OSA) olarak bilinir ve üst solunum yolundaki tıkanıklık nedeniyle hava akışının engellenmesiyle ortaya çıktı.
Uyku apnesi, uyku boyunca nefesin durması, kesilmesi ve normal uyku döngüsünün bozulmasına neden olur. Bu durum, kişiyi gece boyunca defalarca uykusuz bırakabilir ve gün boyunca aşırı yorgunluk hissi yaratabilir. Ancak, uyku apnesi sadece uyku kalitesini etkilemekle kalmaz, beyin fonksiyonları üzerinde de uzun vadeli olumsuz etkiler bırakabilir.
UYKU APNESİ VE ALZHEİMER BAĞLANTISI
Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, uyku apnesi ile Alzheimer hastalığı arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koydu.
Araştırmalar, uyku apnesi olan kişilerin, bu hastalığa sahip olmayanlara göre daha yüksek risk altında olduğunu gösterdi. Uyku apnesi nedeniyle yeterli oksijen alımının gerçekleşmemesi, beyin hücrelerinin sağlıklı işleyişini engeller ve zamanla nörolojik bozukluklara yol açabilir.
Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Savaş, "Uyku apnesi, beynin yeterli oksijen almasını engelleyerek, beyin hücrelerinin hasar görmesine yol açabilir. Oksijen eksikliği, beyin hücrelerinin ölümünü hızlandırabilir ve Alzheimer hastalığının gelişimine zemin hazırlayabilir" şeklinde açıklamada bulundu.
Yapılan bir araştırma, uyku apnesinin beyin üzerindeki etkilerini daha net bir şekilde ortaya koydu.
2019 yılında yayınlanan bir çalışmada, uyku apnesi yaşayan bireylerin beyinlerinde, Alzheimer'a neden olan amyloid beta plakalarının daha fazla biriktiği gözlemlendi. Amyloid beta, Alzheimer hastalığının temel özelliklerinden biri olarak kabul edilir ve bu plakaların beyin hücrelerine zarar verdiği bilinmekte.
UYKU APNESİ VE DEMANS RİSKİ
Uyku apnesi, yalnızca Alzheimer'ı değil, aynı zamanda demans gibi diğer nörolojik hastalıkların da riskini artırabilir. Uyku apnesi, uzun süreli oksijen eksikliği ve beyin fonksiyonlarının bozulması nedeniyle, bilişsel gerileme ve hafıza kaybına neden olabilir. Demans, hafıza kaybı, düşünme, karar verme ve davranış değişikliklerine yol açan bir hastalık grubu olduğu bildirildi. Yapılan araştırmalar, uyku apnesi olan bireylerde, demans gelişme riskinin arttığını ortaya koydu.
Geriatri Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Karaman, "Uyku apnesi, beyin fonksiyonlarının zayıflamasına ve dolayısıyla demans gibi hastalıkların gelişmesine neden olabilir. Yetersiz uyku ve oksijen eksikliği, beynin hafıza ve düşünme süreçlerini olumsuz etkiler. Bu da demansın erken belirtilerine yol açabilir" dedi.
2016'da yapılan bir çalışmada, uyku apnesi olan yaşlı bireylerde, uyku kalitesindeki bozulmanın demans gelişimini hızlandırabileceği gösterildi.
Araştırmaya göre, uyku apnesi tedavi edilmeyen yaşlı bireylerde, demans gelişme riski %50 oranında artmakta.
UYKU APNESİ TEDAVİSİ VE BEYİN SAĞLIĞI
Uzmanlar, uyku apnesinin tedavi edilmesinin, Alzheimer ve demans gibi nörolojik hastalıkların riskini azaltabileceğini vurgulamakta.
Uyku apnesi tedavi edilmezse, beyin üzerindeki olumsuz etkiler zamanla artar. Ancak, tedavi ile bu etkiler kontrol altına alınabilir ve hastaların yaşam kalitesi iyileştirilebilir.
Uyku Bozuklukları Uzmanı Dr. Cemal Yıldız, "Uyku apnesinin tedavi edilmesi, beyin sağlığını korumak ve nörolojik hastalıkların riskini azaltmak için çok önemlidir. CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) cihazı gibi tedavi yöntemleri, uyku apnesi olan hastaların uyku kalitesini artırarak, beyin fonksiyonlarını koruyabilir" dedi.
Tedavi yöntemleri arasında CPAP cihazları, ağız içi cihazlar ve cerrahi müdahaleler yer alır. CPAP cihazları, uyku sırasında hava yolunu açık tutarak, solunumun engellenmesini önler. Ağız içi cihazlar ise, çene pozisyonunu değiştirerek hava yolunun açık kalmasını sağlar. Cerrahi müdahale ise, daha ciddi vakalarda tercih edilen bir seçenektir.
UYKU APNESİ, BEYİN SAĞLIĞI İÇİN TEHLİKE OLUŞTURUYOR
Uyku apnesi, yalnızca uyku kalitesini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda beyin sağlığı üzerinde uzun vadeli olumsuz etkilere yol açabilir. Alzheimer ve demans gibi nörolojik hastalıkların gelişimi ile uyku apnesi arasında güçlü bir bağlantı var. Uzmanlar, uyku apnesinin tedavi edilmesinin, bu hastalıkların riskini azaltabileceğini belirtmekte. Yeterli oksijen alımının sağlanması, beyin sağlığını korumak ve zihinsel gerilemeyi engellemek için kritik öneme sahip.
