Unilever, Dove sabunu ve Hellmann’s mayonezi gibi dünya çapında tanınan markaların sahibi olan İngiliz tüketim malları devi, Rusya'daki işlerini yerel üretici Arnest Group’a sattığını açıkladı. Anlaşmanın finansal detayları kamuoyuyla paylaşılmadı. Arnest Group, parfüm, kozmetik ve ev ürünleri üreten bir Rus şirketi olarak biliniyor. Satış, Unilever'in Rusya'daki tüm operasyonlarını ve dört fabrikasını, ayrıca Belarus'taki işlerini kapsıyor.
Şirketin CEO’su Hein Schumacher, anlaşma ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Son bir yıl içinde, Unilever’in Rusya’daki işlerini potansiyel bir satışa hazırlamak için titizlikle çalıştık. Bu süreç oldukça karmaşık geçti ve IT platformlarının ayrıştırılması, tedarik zincirlerinin yeniden düzenlenmesi ve markaların Kiril alfabesine uyarlanması gibi birçok adım içerdi” dedi. Schumacher’in ilk yılını geçirdiği CEO’luk döneminde şirketin dondurma işini de ayırmayı ve küresel ölçekte 7.500 çalışanını işten çıkarmayı planladığı biliniyor.
RUSYA’DAKİ VARLIĞINA YÖNELİK TEPKİLER
Unilever, Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra Rusya'daki operasyonlarına devam ettiği için eleştirilerin odağında kalmıştı. Şirket, Mart 2022'de Rusya'ya ürün ithalatını ve ihracatını durduran ilk büyük Avrupa gıda firması olmasına rağmen, eleştiriler dinmemişti. Özellikle Ukrayna hükümeti ve kampanyacılar, Unilever'in Rusya'dan tamamen çıkmamasına tepki göstermişti.
Rusya'dan çıkma baskılarıyla karşı karşıya kalan sadece Unilever değil. B4Ukraine gibi sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu koalisyonlar, Batılı şirketlerin Rusya ile bağlarını koparması için çağrılar yapıyor. Bu koalisyon, Unilever’in satış kararını memnuniyetle karşılarken, diğer global şirketlerin de benzer adımlar atması gerektiğini belirtti.
KREMLİN'İN ÇIKIŞ ŞARTLARI VE EKONOMİK ZORLUKLAR
Rusya hükümeti, özellikle Batılı ülkelerden gelen firmaların ülkeden çıkışını zorlaştırıyor. Kremlin, Rusya'ya yaptırım uygulayan “dost olmayan” ülkelerden gelen firmalar için en az %50 indirim yapılmasını şart koşuyor. Bu politika, Unilever gibi büyük şirketlerin Rusya'dan çıkışlarını daha karmaşık hale getiriyor.
Mart 2024’te yapılan bir Reuters analizine göre, Rusya'dan çıkan yabancı firmaların uğradığı zarar 107 milyar doları aştı. Bu kayıplar, şirketlerin varlıklarının elden çıkarılması, operasyonlarının sonlandırılması ve gelir kayıplarıyla birleştiğinde, devasa mali zararları beraberinde getirdi. Danone gibi şirketler, bu yılın başlarında Rusya'daki varlıklarını elden çıkarma yönünde adımlar atmış ve 1,3 milyar dolarlık bir zararı kabul etmişti.
Unilever’in Rusya’dan çekilme süreci, uluslararası şirketler için örnek teşkil edecek nitelikte. Ancak bu sürecin son derece karmaşık olduğu, finansal ve operasyonel olarak büyük zorluklar barındırdığı da gözler önüne seriliyor. Unilever, satış sürecinde markalarını Kiril alfabesine çevirme gibi detaylarla uğraşırken, IT sistemlerini ve tedarik zincirlerini yeniden yapılandırmak zorunda kaldı.
Rusya’dan çıkan şirketler sadece finansal kayıplarla değil, aynı zamanda operasyonel ve lojistik zorluklarla da başa çıkmak zorunda kalıyor. Arnest Group’un bu süreçte nasıl bir strateji izleyeceği ve Unilever'in bıraktığı boşluğu nasıl dolduracağı ise merak konusu.
