Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Ahmet B. ERCİLASUN
Ahmet B. ERCİLASUN

Türk'ün anlamı

Milletvekillerinin yemin töreninde Leyla Zana'nın "Türk milleti" yerine "Türkiye milleti" demesi ve partisinin de onu savunması, HDP hareketini takip edenleri şaşırtmamıştır. Öte yandan HDP'nin Türkiyelileştiğini ileri sürenlerin iddiaları da doğrulanmıştır: Türk'ü Türkiye yaparak, yani Türk'ü ortadan kaldırarak Türkiyelileşmek. Hâlâ HDP'nin ne yapmak istediğini anlamayanlar varsa bunun iki açıklaması olabilir: 1) Anlamayanlar, aslında anlamamış görünüyorlar; çünkü onlar da bu konuda HDP'liler gibi düşünüyorlar. 2) Gerçekten anlamıyorlar; çünkü anlama yetenekleri son derece zayıf.

Leyla Zana'nın yemin metnini tahrif etmesinden daha vahim olanı ise bir iktidar partisi yetkilisinin sözleridir. AKP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin şöyle diyor: "Bu yemin metnini çok beğendiğimiz için, içimize sindiği için bu yemini yapmış değiliz... İdeolojik kokan, ayrımcılık kokan, baştan sona imla hatalarıyla dolu ve tabii ki darbe ürünü bir anayasanın metnidir."  Mehmet Ali Şahin daha sonra içinde "Türk" kelimesi bulunmayan bir yemin metni teklif ediyor. Onun gibi bazı yazarlar da yemin metninin "Türk"süz olması gerektiğini ileri sürüyorlar. Nihayet AKP hükümeti de "Türk"süz anayasayı programına alarak HDP ile aynı çizgiye gelmiştir.

"Bunlar Türk olmadıkları için Türk'ten intikam alıyorlar", "bunların maksadı, Türkiye'de Türk'ü ortadan kaldırmak, Türkiye'nin Türk milletine ait olmadığını anayasa ile ortaya koymak" gibi sert yorumlar yapmayacağım. Sadece "Türk"ün anlamını bilmediklerini söyleyeceğim.

Bir kelimenin anlamını öğrenmek için ilk yapılacak iş sözlüğe bakmaktır. İşte Türkçe Sözlük'te Türk'ün anlamı: "1. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan halk ve bu halktan olan kimse... 2. Dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşayan, Türkçenin çeşitli lehçelerini konuşan soy ve bu soydan olan kimse."

Birinci anlam kelimenin siyasi/hukuki anlamı, ikincisi ise sosyolojik anlamıdır. Türkçe Sözlük'teki tanımın resmî bir dayatma olduğu ileri sürülebilir. Bakalım öyle mi?

Kelimelerin anlamları gündelik kullanımlardan çıkar. Acaba sözlükteki birinci anlam, gündelik kullanımlarda var mı? Herhangi bir gazete taraması bu konuda bize fikir verebilir. Mesela şöyle bir haber: "Tekrar diriltecekler.. Aralarında 1 Türk de var" (Milliyet, 24.11.2015, 17.09). İnsanların ölür ölmez dondurularak ileride tekrar diriltilmelerini sağlayan bir teknolojiyle ilgili bir haber bu. 28.000 dolara bu işi yapan şirketler var. Bin civarında insan da dondurulmak üzere bu şirketlerle anlaşma yapmış. Aralarında bir Türk de varmış. Milliyet gazetesi bu şahsın soyunu sopunu araştırdıktan sonra mı ondan Türk diye bahsediyor? Elbette sadece T.C. vatandaşı olduğu için Türk diyor. Eğer soyuna sopuna göre davransaydı Çerkez diyecekti. Çünkü bu Türk, Çerkez Ethem'in yeğeni imiş.

Aslında gazete taramasına da gerek yok. Mesela Google'a girip "Türk'ün başarısı" diye yazın. Ben yazdım; tam 1.310.000 sonuç çıktı. Şöyle başlıklar: "Amerika'da Bir Türk'ün Başarısı", "Dünyaya Adımızı Duyuran 19 Başarılı Türk", "18 Dalda En Başarılı Türkler Seçildi", "Tüp bebek tedavisinde Türk doktorların başarısı", "Türk mühendisin büyük başarısı"...

"Türk sporcu" yazarak da Google'a girebilirsiniz. Ben girdim; tam 11.500.000 sonuç çıktı. İşte bazı başlıklar: "Olimpiyat madalyası kazanan Türk sporcular listesi", "En başarılı Türk sporcuları", "Türk sporcu Uğur Mirza dünya şampiyonu oldu", "En çok kazanan Türk sporcu"...

Zannederim bu kadar yeter. Bu başlıkları yazanların hiçbiri başarılı Türk mühendislerin, sporcuların soyunu araştırmadı elbette. Sadece T.C. vatandaşı oldukları için onlardan Türk diye bahsettiler. Gündelik kullanıma ait bu milyonlarca örnek "Türk" kelimesinin en yaygın anlamının, Türkçe Sözlük'ün birinci maddesinde belirtildiği gibi "Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan halk ve bu halktan olan kimse" demek olduğunu açıkça gösteriyor.

Türk'ün anlamını eğer bilmeden konuşuyorlarsa işte kendilerine milyonlarca örnekle bunu öğretmiş bulunuyorum. Yok, hâlâ "Türk" sözünü yemin metninden ve Anayasa'dan çıkarmakta ısrar ediyorlarsa bunun anlamı Türk ile çatışmaya girmektir. Türk ile çatışmaya girenin ise vay hâline!

Yazarın Diğer Yazıları