Türkmenistan’ın Türkiye’ye ve Avrupa’ya doğalgaz taşımak için yaptığı planlar, Türkiye’nin son beş ayda üçüncü uzun vadeli LNG anlaşmasını imzalamasıyla sekteye uğradı. 18 Eylül’de Botaş, Fransa’nın TotalEnergies şirketiyle 2027’den itibaren ABD’den yılda 1,6 milyar metreküp LNG ithal etmek için anlaştı. Bu anlaşma, Eylül başında Shell ile yapılan ve 2027’den itibaren yılda 4 milyar metreküp LNG’yi kapsayan anlaşmayı takip ediyor. Mayıs ayında ise ExxonMobil ile bir anlaşma imzalanmıştı, ancak detayları henüz açıklanmadı.
BOTAŞ'tan TotalEnegies'le 10 yıllık LNG anlaşması
Ne Ankara ne de Aşkabat, Türkiye’nin yeni LNG anlaşmalarının Türkmenistan’dan gaz ithalatını etkileyip etkilemeyeceği konusunda yorum yapmadı. Ancak piyasa gerçekleri, Türkiye’nin diğer kaynaklardan daha fazla gaz ithal ettikçe Türkmen gazına olan ihtiyacının azalacağını gösteriyor.
Türkiye Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin yılda 80 milyar metreküp gaz alma kapasitesine sahip olduğunu, ancak iç talebi karşılamak için sadece 50 milyar metreküpe ihtiyaç duyduğunu belirtti. Bayraktar, “Bir ihracat fırsatı varsa ve Avrupa’daki müşterilerle anlaşabilirsek, LNG’yi birçok farklı kaynaktan ithal edebiliriz” dedi. Olası tedarikçiler arasında ABD, Katar, Umman ve Trinidad ve Tobago’yu saydı, ancak Türkmenistan’dan bahsetmedi.
Mart ayında, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhammedov ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkmenistan, Türkiye ve İran’ı içeren bir takas anlaşması için ön anlaşma imzalamıştı. Ancak, Türkmen yetkililerin bir satın alma fiyatı belirlemede zorlanması nedeniyle müzakereler durdu.
Türkmenistan’ın kaybı Azerbaycan’ın kazancı olabilir. Türkiye’nin yeni LNG anlaşmaları, Azerbaycan’ın lehine işleyebilir. Bakü’nün gaz üretimi, Türkmenistan’dan gaza ihtiyaç duymayacak bir seviyeye kadar artıyor. Ancak Azerbaycan’ın Avrupa Birliği’ne 2027’ye kadar yılda 20 milyar metreküp gaz ihraç etme taahhüdünü yerine getirip getiremeyeceği belirsiz. Türkiye, geçen yıl Azerbaycan’dan 10,3 milyar metreküp gaz ithal etti ve bu, toplam ithalatının yüzde 20’sine denk geliyor.
