Yaklaşık 40 bin kişiden elde edilen verilere göre, en fazla 18 - 49 yaş grubundaki kişiler ve her iki katılımcıdan biri sigara içiyor.
Akciğer hastalığı erkeklerde daha fazla görülüyor. Ayrıca kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) cinsiyete göre dağılımında ise erkek ve kadın oranları birbirine yakın...
Kanser hastalıkları arasında ilk sıralarda yer alan akciğer kanserinin başlangıç evresinde ortaya çıkan belirti ve bulguları çoğunlukla fark edilmiyor. Özellikle sigara kullanan kişilerde öksürük gibi önemli belirtiler de büyük oranda dikkate alınmadığından bu durum akciğer kanserinin çok geç evrelerde fark edilmesine neden olabiliyor.
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD), AstraZeneca Türkiye’nin desteği ile 2020 yılında ‘Akciğerimizi Okuyoruz’ internet platformunu, akciğer kanseri risk faktörleri hakkında toplumu bilgilendirmek amacıyla hayata geçirdi.
Platform üzerinden bugüne kadar yaklaşık 40 bin kişiden elde edilen ve akciğer kanserinde erken teşhis konusunda toplumda farkındalık yaratacak veriler; Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Dinçer, Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Özlem Sönmez, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül Ergör ve AstraZeneca Türkiye Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış’ın katılımları ile 16 Kasım’da düzenlenen basın toplantısında kamuoyuna aktarıldı.
81 KENTTEN ÖRNEK GELDİ
‘Akciğerimizi Okuyoruz’ internet platformu üzerinden Türkiye genelinde 81 ilde yaşayan 38 bin 623 kişiden anonim şekilde elde edilen verilere göre katılımcıların yüzde 63,4’ü erkeklerden, yüzde 36,6’sı ise kadınlardan oluştu.
Katılımcıların yüzde 52,5’ini 30 – 49 yaş arası kişiler oluştururken bu grubu sırasıyla yüzde 31,5 ile 50 – 69 yaş arası, yüzde 13 ile 18 - 29 yaş arası ve yüzde 3 ile 70 yaş üzeri kişiler takip etti.
Katılımcıların yaşadığı illere göre dağılımda ilk sırada yüzde 24,6 ile İstanbul yer aldı. Ankara yüzde 10,8 ile ikinci olurken İzmir yüzde 9,4 ile üçüncü oldu.
O KANSER TÜRÜ ERKEKLERDE DAHA FAZLA
Platform üzerinden bilgilerini paylaşanların yüzde 6,3’ü kronik obstrüktif akciğer hastası (KOAH) ve yüzde 0,8’i akciğer kanseri hastası olduklarını söyledi.
Akciğer kanseri varlığının cinsiyete göre dağılımında katılımcı erkeklerin yüzde 1’i akciğer kanser hastası olduklarını ifade ederken kadınların yüzde 0,6’sı akciğer kanseri hastası olduklarını söyledi.
KOAH varlığının cinsiyete göre dağılımında ise erkek ve kadın oranları birbirine yakın çıktı. Buna göre erkeklerin yüzde 6,5’i kadınların ise yüzde 6,3’ü KOAH hastası olduklarını belirtti.
HANGİ YAŞ GRUBU EN RİSKLİ
Yaş gruplarına göre akciğer kanseri varlığında yüzde 3,6 ile 70 yaş üzeri kişiler ilk sırada. Bunu yüzde 1,4 ile 50 – 69 yaş arası, yüzde 0,4 ile 30 – 49 yaş arası ve yüzde 0,7 ile 18 – 29 yaş arası kişiler izledi. KOAH’ın ise en çok yüzde 19,5 ile 70 yaş üzeri kişilerde görüldüğü ortaya çıktı. Bunu yüzde 11,3 ile 50 – 69 yaş arası, yüzde 3,5 ile 30 – 49 yaş arası ve yüzde 2,2 ile 18 – 29 yaş arası kişiler takip etti.
Katılımcılarda hastalık öyküsüne bakıldığında ise her dört kişiden biri (yüzde 25,3) ailede akciğer kanseri olduğunu belirtti.
ERKEK TİRYAKİLER ÇOĞUNLUKTA
Neredeyse her iki kişiden biri (yüzde 48,4) sigara içtiğini belirtirken içmeyenlerin oranı yüzde 26,5 oldu. Sigarayı bıraktığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 18,2.
Erkeklerde sigara içtiklerini söyleyenlerin oranı yüzde 51,7 olurken kadınlarda bu oran yüzde 42,8 oldu. Ortaya çıkan bir diğer önemli sonuç ise kadınların erkeklere kıyasla çok daha fazla pasif içici konumda olması.
Erkeklerin yüzde 4,8’i pasif içici olduğunu ifade ederken kadınlarda bu oran yüzde 10,3’e çıkıyor.
KAÇ SENE İÇEN SİGARAYI BIRAKIYOR
Halen sigara içenlerin içme süresini de ortaya çıkaran sonuçlara göre katılımcıların yüzde 31,3’ü 20 – 29 yıldır sigara içtiğini söyledi. Yüzde 26,8’i 10 – 19 yıl, yüzde 16,7’si 30 – 39 yıl, yüzde 14,6’sı ise 1 – 9 yıl sigara içtiklerini açıkladı.
40 yıldan fazla süre sigara içtiklerini söyleyenlerin oranı ise yüzde 10,6. Katılımcıların yüzde 80,1’i günde 1 – 20, yüzde 18,3’ü ise 21 – 40 adet sigara içtiğini söylerken toplam sonuçlara göre günde ortalama 15 sigara içiliyor.
Sigarayı bırakanlarda ortalama bırakma süresi 5 yıl oldu. Bırakmadan önce içme süresi ortalama 20 yıl.
“İNATÇI GEÇMEYEN ÖKSÜRÜKTE DOKTORA GİTMEK ERKEN TANI İÇİN ÖNEMLİ”
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Murat Dinçer, konuyla ilgili şunları söyledi:
“Bu durumun nedeni; genellikle geç evrelerde, daha ileri evrelerde tanı koyuluyor olmasıdır. Dolayısıyla akciğer kanseri, hem fazla yakalanılan hem de ölüme gitme olasılığı yüksek olan bir kanser olduğu için toplumda çok ciddi tehditler oluşturan kanser tipidir. Belirtileri arasında ise öksürük, kanlı balgam, öksürükten kan gelmesi vardır. Kilo ve iştahsızlık da bir belirti olabilir. Ama sıkı tütün içicilerinde bu belirtiler, hayatın bir parçası gibi algılanır ve bu kişiler öksürmeye oldukça alışkındırlar. Dolayısıyla hekime gitmekte biraz gecikirler. Yani özellikle tütün kullanıcısıysanız ve geçmeyen öksürüğünüz varsa bu durum mutlaka ciddiye alınmalı ve hekime başvurulmalı. ”
“NEDENİN YÜZDE 90’I SİGARA”
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Özlem Sönmez ise konuya ilişkin şunları aktardı:
“Akciğer kanseri farkındalığını ve erken tanıyı artırmak için buradayız. Bu araştırma ile ülkemizin gerçeklerini de görmüş olduk. Bu araştırma ile sigara içiciliğinin gençler ve kadınlarda da ne kadar yaygın olduğunu görmüş olduk. Akciğer kanserinin nedeninin yüzde 90 fazlası sigaradır. Hava kirliliği de ikinci sırada yer almaktadır. Bunun için hep beraber mücadele etmemiz lazım. Son 4-5 senedir ülkemizde olan dumansız hava saha uygulamaları bununla oldukça iyi bir gelişme kaydetti. Sigara içmek kendi tercihiniz, kendi sağlığınız için bu tercihi yapıyorsunuz. Ama bunu yaparken sadece kendinize değil, etrafınızdakilere de zarar veriyorsunuz. Yani bunu çevre katliamından çok farkı yok aslında. Mesela hastalarımız geliyor ‘hiç sigara içmediğini’ söylüyor. Fakat sorguladığımız zaman eşinin günde iki paket sigara içtiğini öğreniyoruz. Sadece akciğer kanseri değil, bunun dışında bunun beraberinde kronik obstrüktif akciğer hastalığı dediğimiz akciğer dokusuna zarar veren hastalık türlerini de beraberinde getiriyor. Bu da ağır solunum yetmezliklerine neden oluyor.”
DHA
