Türkiye, son zamanlarda yaşanan kara para aklama ve yasa dışı finansman skandallarından dolayı gri listeye alınmıştı. Konuya ilişkin Kara Paranın Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu (FATF) Türk yetkililerle toplantılar gerçekleştirdi.
İsimleri açıklanmayan iki kaynaktan edinilen bilgilere göre, bu görüşmelerin FATF'ın önümüzdeki ay yayımlayacağı rapor öncesinde geçen hafta yapıldığını bildirdi.
2021'DE TÜRKİYE GRİ LİSTEYE ALINMIŞTI
Ülkelerin, Uluslararası mali suçlarla mücadeledeki performanslarını değerlendiren FATF, kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadelede geride kaldığı için Türkiye'yi 2021 yılında gri liste olarak adlandırılan listeye eklemişti.
Konuya ilişkin sorulan sorulara Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası (TCMB) cevap vermedi.
“HAZİRAN AYINDA GRİ LİSTEDEN ÇIKMA SÜRECİ TAMAMLANACAK”
Türkiye’nin gri listede olmasına yönelik Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından geçtiğimiz Şubat ayında yapılan açıklamada, FATF ile Türkiye'yi gri listeden çıkarmak için teknik çalışmaların tamamladığı aktarılmıştı. Şimşek, Haziran ayında yapılacak yerinde denetim ile gri listeden çıkma sürecinin tamamlanacağını belirtti.
Birkaç gün süren toplantılara ilişkin bilgi sahibi bir kaynak, "yerinde" yapılan ziyaretin Türkiye'nin kara para aklama ve terörizm finansmanıyla mücadele konusundaki ilerlemelerini değerlendirmek için gerçekleştirildiğini açıkladı.
İsmi açıklanmayan kaynak, ekibin raporunun FATF'nin 28 Haziran'daki genel kurul toplantısında alınacak karara temel oluşturacağını vurguladı.
GRİ LİSTESİ NEDİR?
Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force – “FATF”), 1989 yılında suç gelirlerinin aklanması, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının finansmanının önlenmesi amacıyla İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (Organization for Economic Co-operation and Development – “OECD”) tarafından kurulan bir organizasyondur.
Dünya genelinde 200’den fazla ülkenin tavsiyelerine uyacağını taahhüt ettiği FATF’a Türkiye 1991’de üye olmuştur. Bu çerçevede, finansal ve finansal olmayan kuruluşlardan suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesiyle ilgili veri toplamak, şüpheli işlem bildirimlerini almak, analiz etmek ve gerektiğinde detaylı inceleme yapmak veya yaptırmak için 1997 yılında Maliye Bakanlığı bünyesinde Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) kurulmuştur.
Yılda üç kez suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanıyla mücadelede yetersiz kalan ülkeleri açıklamaktayan FATF, yapılan değerlendirmeler neticesinde ülkelerin eksiklikleri olduğu kanaatine vardığı takdirde, eksiklikleri iyileştirici aksiyonlar alarak gidereceğini taahhüt eden ülkeleri “gri listeye” alırken FATF tavsiyelerine uymayı kabul etmeyen ülkeleri ise “kara liste” diye adlandırılan listeye alır. İran ve Kuzey Kore, FATF’ın taahhütlerini kabul etmediği için kara listede yer alıyor.
FATF taahhütlerini kabul eden ancak taraf oldukları ticari faaliyetlerdeki işlemlerin mahiyetlerini detaylı bir şekilde ele alacak hukuki düzenlemeleri, yapısal reformları, izleme mekanizmaları yetersiz olan ülkeler ise Gri Liste’de yer almaktadır.
Türkiye’nin 21 Ekim 2021 tarihinde FATF Genel Kurulu tarafından dahil edildiği listede, Türkiye’nin yanı sıra Pakistan, Suriye ve Güney Sudan yer alıyor.
Gri listede olan ülkeler; dış yatırım çekme sürecinde uluslararası otoriteler, kredi kuruluşları ve yatırımcılar nezdinde itibar kaybına uğramayarak, ihracat ve ithalat ağı yüksek olan şirketlerin çeşitli yaptırımlarla ve ek yükümlülüklerle karşılaşması neticesinde pazar paylarının daralmasına neden olabilmektedir. Tüm bu etkenlerin neticesinde ise, ilgili ülkelere sermaye akışı olumsuz etkilenebilecek olup hem finans sektörünün hem de reel sektörün likidite sıkıntısı yaşaması muhtemel olacaktır. Örnek vermek gerekirse, 2018 yılında gri listeye alınan Pakistan’dan bugüne kadar 35 milyar dolar tutarında yabancı sermaye çıkışı yaşanmıştır.
