Türkiye ve Çad arasında imzalanan askeri işbirliği anlaşması Dışişleri Komisyonu’nda tartışmalara neden oldu. Anlaşmanın tartışmalara neden olan kısmı ise iki ülkenin deniz haydutluğuna karşı işbirliği yapacak olmasıydı çünkü Çad’ın denize kıyısı bulunmuyor.
Afrika ülkesi Çad’ın büyük bir kısmı çöllerle kaplıyken denize kıyısı bulunmuyor.
Anlaşmanın onaylanması için Dışişleri Komisyonu’nda yapılan toplantıda konuşan İYİ Partili Ahmet Kamil Erozan, anlaşmanın ‘kopyala yapıştır’ tekniği ile yazıldığına dikkat çekti.
İYİ Parti Bursa Milletvekili Erozan komisyonda yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Şimdi, şöyle bir izlenim ediniyorum: Bu tür anlaşmalar maalesef benim gözlemim kes - yapıştır met oduyla önümüze gelmiş. Büyük ihtimalle Zambiya''dan da evvel benzer bir anlaşma vardı. Bu Çad’ı da o kes ve yap ıştırın bir tezahürü olarak ifade ediyorum. Şimdi, tabii ki Çad ''da da deniz yok, deniz yoksa deniz haydutluğu da yok, liman da yok, limanlarla ilgili müşavirlik hizmeti de yok, deniz araçları da yok, deniz arasında geçiş eğitimi de yok, liman ziyareti de yok.
Şimdi, böyle bir anlaşmanın niye uyumu sağlanmıyor denizi olmayan bir ülke ye ilişkin bir metin hazırlanırken niye kesip yapıştırıp böyle, biraz üzülerek söylüyorum, gayri ciddi bir tabloyu karşımızda buluyoruz. Şimdi ben buna muhalifim, şerhimi de koyacağım ama istirhamım, ileride böyle bir anlaşmanın, denizci olmayan bir ülkeyle ilgili deniz alanında iş birliğini öngören bir anlaşmanın yazılması dahi bana rahatsızlık veriyor.”
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: BİR SAKNCA YOK
İYİ Partili Erozan’ın itirazlarına Dışişleri Bakanlığı’ndan yanıt geldi. Komisyon toplantısında konuşan Dışişleri Bakan Yardımcısı Faruk Kaymakçı, Çad’ın denize kıyısı olmaması durumunu Milli Savunma Bakanlığı ile görüştüklerini belirterek anlaşmanın ‘kopyala yapıştır’ tekniği ile hazırlanmadığını söyledi.
Anlaşmanın mevcut şeklinin sakıncalı olmadığını savunan Kaymakçı şöyle konuştu:
“Söylediğiniz konuyu biz gerçekten Millî Savunma Bakanlığımızla da ayrıntılı bir şekilde görüştük yani burada bir “paste - cop y” hatası yok. Bu bir standart anlaşma ve denizi olmayan birçok ülke “İleride çeşitli bir şekilde lazım olabilir. Örneğin bazı harekâtlara, bazı çalışmalara biz de şu anda elimizde olmasa da katılmak istiyoruz.” diyor, onlar da tutmak istiyor. Dolayısıyla, aynı zamanda, uluslararası hukuk gereği denizi olmayan ülkelerin denizdeki bazı hakları da var.
Dolayısıyla, birçok ülke bunu tercih ediyor ve biz de bu konuda işin doğru su bir sakınca görmüyoruz. Bu çerçevede, denizcilik alanındaki askerî yeteneklerimizi, tecrübemizi de bu ülkelerle paylaşma konusunda da bir sakınca görmüyoruz. Yani dolayısıyla burada bir unutma ya da kolaycılığa kaçıp bir “paste - copy” sistemi yok.”
