Avıl (Ağıl) İyesi, Avul İyesi olarak tanınan kişi Türk, Altay ve Moğol mitolojilerinde köyün koruyucu ruhudur.
Moğollar Ayıl Ezen derler. Köy İyesi olarak da bilinir.
Köy koruyucularına bazen de “Bucak İyesi” tabiri de kullanılır. Anadoluda Bucak sözcüğü küçük bir anlam kayması ile ilçeden küçük, köyden büyük birim için kullanılmaya başlamıştır.
Kırgızlar hem kışlık ve hem de yazlık daimi mesken için catak sözünü kullanırlar.
Cataka kalmak sözü ise yaylaya göçmeksizin kışlakta oturmak manasına gelir.
