Albastı, Türk ve Altay mitolojilerinde bir çeşit kötü ruh ve onun neden olduğu ruh çarpmasıdır.
Albıs’ınneden olduğu ruh hastalığı olduğu söylenir. Albastı varlıktan ziyade hastalığı temsil eder.
Albastı’ya Alvastı veya Alpastı da denir. Almastı, Halmastı söyleyişileri de vardır.
HİKAYESİ
Gebe kadın kan kaybetmeye başladığında değişik varlıklar görmeye başlar. En çok korktuğu şey gözünün önüne gelir. Bunun sonucunda bazen bayılır. Alkarısı o esnada göğsüne dizleriyle çökerek soluğunu keser. Hattâ ölüme bile neden olabilir.
Gebe kadın yiyemez, içemez, nefesi daralır. Bu durumdan kurtulması için “Al Ocağı”na götürülür. Bu yer genelde kutlu bir mekândır ve bir evliya mezarıdır. “Kulbastı” biçimiyle de Adıge diline geçmiştir.
Albastı ve Kulbastı ayrıca isimleri farsça kökenli olan Aleybanı (Alyabani) ve Kuleybanı (Gulyabani) adlı varlıkları da akla getirmektedir. Aleybanı, Albastı'nın Fars kültürüyle etkileşiminin bir ürünüdür. Aynı şekilde Gulyabani de, Kulbastı (Gulbastı)'nın bir yansımasıdır.
