Çin''de ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan korona virüs pandemisi, ilk günden bu yana bilim insanları tarafından araştırılıyor. Dünyada milyonlarca kişinin ölümüne sebep olan virüsün yapısı, nasıl bulaştığı ve yayılım hızına ilişkin yapılan araştırmalara her geçen gün yenisi ekleniyor.
Bilim insanları bir yandan virüsün yapısını araştırırken, diğer yandan da virüsün sonunu getirecek aşı ve ilaçları bulmak amacıyla çalışmalarına devam ediyor. Bu çalışmaları yaparken onlara yardımcı olan canlılar ise, pek çok bilimsel araştırmada olduğu gibi ''fareler''. Fakat, SARS-CoV-2 virüsü insanlarda olduğu gibi, farelerdeki ACE2 enzimine tutunamadığından, çalışmalarını fareler üzerinde yürütecek virologlar çareyi, ''transgenik fareler'' üretmekte buldu. Yani deneyler, ''insanlaştırılmış fareler'' üzerinde yapılıyor.
NORMAL FARE HÜCRELERİNİ ENFEKTE EDEBİLDİĞİ ORTAYA ÇIKTI
Araştırmalar insanlardaki ACE2 enzimleri, farelere enjekte edildikten sonra devam ederken, yakın zamanda Fransa merkezli yapılan bir araştırma, bu durumdaki değişikliği ortaya çıkardı. Çalışmaya göre artık, Güney Afrika ve Brezilya varyant virüslerinin normal fare hücrelerini de enfekte edebildiğini gösterdi. Bu durum bilimsel çalışmaların hızlanmasına imkan sağlarken, yeni bir endişeyi de ortaya çıkardı.
Varyant virüslerin başka hayvanları da enfekte edebiliyor olmalarını değerlendiren uzmanlar, bu durumun yayılımı çok daha hızlandırabileceğini belirtti. Bu gelişme aşılanma ve toplumsal bağışıklığın biran önce sağlanması daha da önem kazandı.
"GÜNEY AFRİKA VE BREZİLYA MUTANTLARINDA FARKLI BİR ÖZELLİK GÖZLENDİ"
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Bülent Polat, "Kovid virüsü bütün dünyayı olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Geçici bir rahatlama olduktan sonra özellikle Mart''ın ikinci yarısından itibaren, tekrar dünya genelinde yükselişe geçti. Özellikle aşılama konusunda çok ileri gitmeyen ülkelerde… Ki bunlar Almanya, Fransa, İtalya gibi ülkeler. Virüs kısmen bizde de tekrar bir tırmanış gösteriyor. Burada tabii ki en önemli endişe, virüslerdeki bu mutasyon ve oluşan varyant dediğimiz farklılıklar. Bunlardan en çok endişe edileni özellikle Brezilya ve Güney Afrika varyant virüsleriydi. İngiltere''de ortaya çıkan varyant virüsün de yayılım açısından biraz daha kolay bulaşabilirliği söz konusuydu. Ama özellikle Güney Afrika ve Brezilya mutantlarında farklı bir özellik daha gözlendi. Yeni bir çalışma yapıldı" ifadelerini kullandı.
Polat, bilim insanlarının korona virüse yönelik araştırmalarında insanlaştırılmış farelere ihtiyaç duyduğunu hatırlatarak, "Bu çalışmayı açıklamadan önce şunu söylemek lazım ki, bilim insanları özellikle virüsün etkinliğini, bulaşabilirliğini, ona yönelik ilaçları çalışmak için hep fareleri kullanırlar. Önce farelere virüsleri enfekte ederler, sonra da ilaç ve aşı çalışmaları onlarda yapılabilir. Fakat kovid virüsünün normalde insanda bulunan ACE2 enzimine tutunarak hücrelere girdiğini biliyoruz. Ama farelerdeki ACE2 enzimi, insanlardan farklı olduğu için, kovid virüsü fareleri enfekte edemiyordu. Dolayısıyla çalışma şansı bırakmıyordu. O yüzden bir çözüm bulunmuştu, farelere insan geni verilerek, transgenik bir fare oluşturarak, onların bu ACE2 enzimlerini insanlardaki ile aynı hale getirmek mümkün oluyordu. Buna biz ''insanlaştırılmış fareler'' diyoruz. Bunlarla çok rahatlıkla bilimsel çalışmalar yapılıyordu. Hatta ülkemizde olmadığı için bu fareler ülkeye transfer edildi ve burada üretilerek çalışmalar yapıldı" diye konuştu.
sürdürülen çalışmalarda Brezilya ve Güney Afrika varyantlarında, virüsün artık normal farelere de bulaşabildiğini belirten Polat, durumu "Kovid virüsü hiçbir şekilde hayvanları enfekte edemiyordu, sadece insanları enfekte ediyor ve insanlar arasında bulaşmayı sağlıyordu. Fakat, son yapılan çalışma bize gösterdi ki , Brezilya ve Güney Afrika varyantları olan virüsler, normal fareleri de enfekte edebiliyorlar. Yani insanlaştırılmış bu transgenik fareler dışında, normal fareleri de enfekte edebildikleri gösterildi. Daha kolay bulaşıyor. Tabii bu bir bakıma önce bir iyi haber olarak, artık çalışmaları normal farelerle de yapabileceğiz şeklinde, işleri kolaylaştıracağı yönünde olumlu imaj oluşturdu." ifadeleriyle anlattı.
VİRÜS İNSANLAR DIŞINDA HAYVANLARA DA BULAŞABİLİR Mİ?
Bülent Polat, "Ama hemen arkasından şu endişe de ortaya çıktı ki, acaba bu virüs insanlar dışında hayvanlara da bulaşabilir mi? Bu bir endişe kaynağı oldu. Farelere bulaşması, fareden fareye bulaşması ve sonra tekrar insana bulaşması gibi bir olay, böyle bir sirkülasyon virüsün kontrolünü çok daha imkansız hale getirebilir. Çok daha hızlı yayılım ortaya çıkarabilir. Bu bir endişe ama henüz bu konu ile ilgili ciddi bir neticeye ulaşılmış değil. Sadece bir endişe düzeyinde kalıyor" dedi.
Bu gelime üzerine aşı konusunda daha hızlı hareket edilmesi gerektiğini belirten Op. Dr. Polat, "Biran önce gerek aşıyla oluşan, gerekse hastalıklar sonucu oluşan toplumsal bağışıklığı yüzde 70-80''ler düzeyine çıkartmamız lazım ki virüsün bu olası, endişe verici bulaşıcılığından kurtulalım. O yüzden de bu endişeyi yaşamak aşı konusunda daha da hızlanmamızı gerektiriyor. Şükürler olsun ki Türkiye''de Mart-Nisan aylarında önemli ölçüde aşılanma sağlanacak. Görüyoruz ki Amerika, İngiltere ve İsrail''de hızlı bir şekilde ölüm oranlarında düşmeler var. Ama aşı konusunda geri kalmış Almanya, Frans, İtalya gibi ülkelerde hala günlük 250, 400, 500 kişiye ulaşan ölümler görüyoruz. Ülkemizde de yavaş yavaş artma eğilimi gösterdi. Dolayısıyla bu çalışmalar bize, aşılama konusunda hızlanma gerektiğini bir kez daha vurgulamış oldu" ifadelerini kullandı.
