İngiltere’nin başkenti Londra, turizm sektöründe köklü bir değişime hazırlanıyor. Avrupa’nın önde gelen şehirleri Paris, Barselona ve Venedik’in yolundan giderek, Londra da ‘turist vergisi’ uygulamasını hayata geçirmeyi planladı.
Büyük Londra Otoritesi (GLA) ve Belediye Başkanı Sadiq Khan’ın öncülük ettiği bu girişim, kentin kültürel mirasını koruma ve altyapı yatırımlarını finanse etme hedefiyle şekilleniyor.
Uzmanlar, bu kararın hem ekonomik getiriler hem de turizmde caydırıcılık açısından ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
Turist vergisi, otel konaklamalarına ek bir ücret olarak uygulanacak ve tahminlere göre yıllık 285 milyon euro gelir sağlayacak. Khan, geçtiğimiz ay Belediye Meclisi’nde yaptığı açıklamada, “Avrupa’daki turistlerin çoğu, birkaç euro fazladan ödemeyi dert etmiyor. Bu fonlar, Londra’nın sanatını, kültürünü ve toplu taşımasını güçlendirecek” dedi.
Önerilen modelde, konaklama başına gecelik %5’lik bir ek ücret öngörülüyor; bu, beş yıldızlı bir otelde kalan bir turistin gecelik 10-15 pound ek maliyetle karşılaşabileceği anlamına geliyor.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE SÖYLÜYOR?
Turist vergilerinin etkisi, akademik dünyada uzun süredir inceleniyor. Oxford Üniversitesi’nden çevre ekonomisti Prof. Dr. David Grey, “Bu tür vergiler, şehirlerin turizmden elde ettiği geliri artırırken, aşırı kalabalığı kontrol altına almada etkili olabilir. Ancak dozaj kritik; yüksek oranlar, bütçe odaklı turistleri uzaklaştırabilir” dedi.
Grey’in yayımlanan bir çalışması, Paris’teki turist vergisinin (gecelik 16 euro’ya kadar) kentin kültürel projelerine yılda 200 milyon euro katkı sağladığını ortaya koydu.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Dr. Daniela Rus ise teknolojinin bu süreçteki rolüne dikkat çekti:
“Dijital ödeme sistemleri ve yapay zekâ, turist vergilerinin toplanmasını kolaylaştırıyor. Londra, bu altyapıyı zaten sahip olduğu toplu taşıma teknolojisiyle entegre edebilir.”
Rus’un ekibi, akıllı şehir uygulamalarının vergi yönetiminde nasıl kullanılabileceğini araştırıyor ve bu tür sistemlerin maliyetleri düşürdüğünü savundu.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: TARTIŞMALAR ALEVLENİYOR
Uluslararası alanda uzmanlar, Londra’nın kararını farklı açılardan değerlendiriyor. Japonya’daki Kyoto Teknoloji Enstitüsü’nden Prof. Dr. Hiroshi Ishiguro, “Turist vergisi, yerel halkın yaşam kalitesini koruma potansiyeline sahip. Japonya’da benzer bir uygulama, Kyoto’nun tarihî bölgelerini rahatlattı” dedi. Ancak Ishiguro, verginin sanat ve teknolojiyle desteklenmesi gerektiğini, aksi takdirde turistlerin sadece bir yük olarak algılayabileceğini ekledi.
Londra Sanat Üniversitesi’nden Dr. Emily Thornton ise turizm sektörünün tepkisine odaklandı:
“UKHospitality gibi kuruluşlar, bu verginin pandemi sonrası toparlanmayı baltalayabileceğini söylüyor. Londra zaten Avrupa’nın en pahalı şehirlerinden biri; ek bir ücret, ziyaretçileri Edinburgh veya Dublin gibi alternatiflere yöneltebilir.”
Thornton, Barselona’daki otelcilerin “fiskal boğulma” eleştirisini hatırlatarak, Londra’nın bu dengeyi iyi kurması gerektiğini vurguladı.
LONDRA’DA NELER DEĞİŞECEK?
Centre for London’ın “Arts for All” raporuna göre, turist vergisinden elde edilecek gelir, kentin sanat ve kültür sahnesini canlandırmak için kullanılacak.
Raporda, yerel yönetimlerin sanat fonlarının 2010 seviyesine dönmesi gerektiği belirtilirken, turist vergisinin bu açığı kapatabileceği öngörülüyor.
Belediye, aynı zamanda toplu taşıma ağını genişletmeyi ve tarihi mekanların bakımını finanse etmeyi planlıyor.
Ancak iş dünyası endişeli. UKHospitality Sözcüsü Kate Nicholls, “Turizm sektörü hâlâ Covid’in yaralarını sarıyor. 41,2 milyon ziyaretçiyle kapatmayı bekliyoruz, ama bu kırılgan bir toparlanma. Vergi, bütçe dostu gezginleri caydırabilir” dedi.
Nicholls’un bu görüşü, VisitBritain’in verileriyle destekleniyor; Londra, pandemi öncesi seviyelere ancak bu yıl ulaşabildi.
KÜRESEL TRENDİN YENİ DURAĞI
Londra, turist vergisi uygulayan şehirler kervanına katılan son halka olabilir. Venedik, günlük 10 euro’luk bir giriş ücreti getirirken, Barselona gecelik vergiyi 15 euro’ya çıkarmayı planlıyor.
Londra’nın turist vergisi, 2025 sonlarında veya 2026 başında yürürlüğe girebilir. Hükümet, henüz resmi bir onay vermese de, Khan’ın baskısı ve kamuoyu desteği artıyor.
Uzmanlar, bu kararın kentin geleceğini şekillendirebileceğini, ancak uygulama sürecinin dikkatle izlenmesi gerektiğini söyledi..
Prof. Dr. David Grey, “Londra, bu vergiyi bir yük değil, bir yatırım olarak sunarsa, turistler de bunu kabullenebilir” diyerek iyimser bir not düştü.
Londra’nın sokakları, turistlerin ayak sesleriyle yankılanmaya devam ederken, bu yeni ücret, kentin hem misafirperverliğini hem de cüzdanını test edecek gibi göründü.
