Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Genel Müdürü Ali Kırali, Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) buluşmaları kapsamında basın mensuplarıyla bir araya geldi. Tarım piyasalarında 2023 yılını değerlendiren Kırali, 2024 yılı beklentilerini paylaştı. Kırali, TÜRİB’de yapılan çalışmalar hakkında da bilgi paylaşımında bulundu. Borsada buğday, arpa ve mısır başta olmak üzere 17 üründe işlem gerçekleştirildiğini belirten Kırali, bu üç ürünün işlemlerin yüzde 90’ını oluşturduğunu, diğer 14 ürünle ilgili işlem hacmini artırmak için de çalışmaların devam ettiğini açıkladı. Aynı zamanda fındık ürünü için de özel bir işlev kazandırmak istediklerinin altını çizdi.
2024 HEDEFLERİNİ AÇIKLADI
Kırali, elektronik ürün senedi (ELÜS) yatırımcı sayısının 216 bin 200’e ulaştığını belirterek, işlem sayısının artmasında 188 olan lisanslı depoların kapasitesinin artmasının etkili olduğunu ancak lisanslı depo sayının daha da yükselmesi gerektiğinin altını çizdi. Kırali, “2019 Temmuzunda faaliyete geçtiğimizden bu yana TÜRİB’de 185 milyar Türk Liralık işlem hacmi kaydedildi ve 41 milyon ton ürün el değiştirdi. Bu ciddi bir rakam. Ülkemizin dört bir yanında 188 lisanslı depo işletmesi 45 il, 136 ilçe, 263 farklı lokasyonda 10 milyon tonu aşan saklama kapasitesi ile sektöre hizmet vermekte. Buradaki ürünler TÜRİB’de alınıp satılıyor. Bunun nasıl bir büyüklük olduğunu anlatabilmek için ülkemiz hububat rekoltesinin 2023 yılı için 41,5 milyon ton civarında olduğunu düşünürsek, bu rekoltenin dörtte biri TÜRİB’de işleme konu edilebilir durumda. Bu kısa zamanda kat ettiğimiz çok büyük bir mesafe. Borsada geçen yılı 82 milyar TL işlem hacmi ile kapattık. 10 milyon ton ürün el değiştirdi. Bu yıl 300 bin yatırımcıya ulaşmayı istiyoruz ve 12 milyon ton ürünün el değiştirmesini bekliyoruz. 2024 yılında işlem hacminin ise 113 milyar TL’ye ulaşmasını da hedefliyoruz” diye konuştu.
HUBUBAT ALTIN DEĞERİNDE
Hububatın altın değerinde olduğunun altını çizen Kırali, gıda güvenliği açısından lisanslı depoculuğun devlet destekleri ve bölgesel yatırımcılar tarafından geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. 2023’ün tarım sektörü için rekorlar yılı olduğunu belirten Kırali, “Toprak mahsülleri ofisi geçen yıl en yüksek alımı gerçekleştirdi. Yatırımcı sayısı ve derinlik olarak da yine çiftçi ve finansal yatırımcıyı getirerek bu ürün piyasası aracı kurumlar vasıtasıyla kısa ve orta vadede likiditeyi artırmak istiyoruz. Aynı zamanda yatırım fonlarında dahil olmasını istiyoruz. Tarımsal ürünler yine finansal ürünlerle risk yönetimi anlamında ters yönlü korelasyonu var. Bu yönde de finanstaki riski dağıtma anlamında fonların istediği bir yatırım türü. Ve ciddi bir kitleleri var. Türkiye’de çiftçi sayısı azalıyor, geri kazanmak için de finansmanın önemi gün geçtikçe artıyor” dedi.
TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜM PROJELERİNE HIZ VERECEK
Yürüttükleri teknolojik dönüşüm projelerine de değinen Kırali, bu konuda altyapı çalışmalarına ağırlık verdiklerini söyledi. Ulusal bir borsa olduklarını kaydeden Kırali, TÜRİB Teknolojik Dönüşüm Projesi’nin değerine işaret ederek, sistemin gelecek yıl hasat döneminde işleme alınmasını planladıklarını da söyledi. Bu yılın ortasında sahada yatırımcıya daha yakın olacakları sistemi devreye alacaklarını söyleyen Kırali, borsaya çiftçiler, finansal yatırımcılar ve aracı kurumların piyasaya gelmesini istediklerini vurgulayarak, ‘TÜRİB Teverruk Piyasası’ adı altında İslami ürünleri piyasası açacaklarını da sözlerine ekledi. Kırali, bunun yanında vadeli işlemler piyasasını da hayata geçirmek istediklerini belirtti. Aynı zamanda Kırali, piyasadaki manipülasyonlara karşı hızlı önlem alabilmek adına da TÜRİB Yapay Zeka Destekli Piyasa Gözetimi projesini de en kısa sürede hayata geçirmeyi hedeflediklerini duyurdu.
