Yeni düzenlemenin tüketicinin kafasında oldukça karışıklığa yol açtığını ve bazı tur şirketlerinin tüketicilerin mevcut yönetmelikteki haklarını kullanmasını ötelemeye çalıştığını bir hukukçu olarak gelen sorulardan öğreniyorum: Avukat hanım merhaba, salgın yüzünden seyahatimizi iptal etmek istiyorum, tur şirketi 15 Haziran’dan sonra uçuş yasağının kalkacağını ve bunun mücbir neden olmayacağını, bu sebeple turu iptal edemeyeceğimi, şu an iptal iade yapmadıklarını, iptal edersem bedelin yarısından fazlasının yanacağını söylüyor, tura katılmazsam haklarım ne olur ?
Halen geçerli olan mevcut yönetmeliğe göre; iptal edilen tur paketi için ödenen bedelin, belirli kanuni süreler içinde -turdan önceki iptal süresine bağlı olarak- zorunlu kanuni kesinti, öngörüldüyse sözleşmesel kesinti gibi bedeller düşüldükten sonra 14 gün içinde tüketiciye iade edilmesi gerekir.
Yeni gelen düzenlemede tüketicinin bu hakkı korunmuştur; ancak bir farkla: COVİD-19 salgını nedeniyle, 5/2/2020’den itibaren yapılacak uçaklı paket turlarda uçuş bedeli ya da tüketici açıkça bilgilendirilmek, onayı alınmak koşuluyla tur için ödediği ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar dışındaki bedel , uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen 14 gün içerisinde katılımcıya iade edilecektir.
Tüketicinin mevcut düzenlemedeki hakları korunsa da, bir süreliğine bu bedelleri almasının ötelenmesi tur şirketlerinin bir kısmında “ ne de olsa en az 75 gün ödeme yapmak zorunda değiliz, şu an bir iptal yapmasak da olur “ gibi anlayış oluşturmuştur. İşte bu tutum salgından korkan, kendisini ve ailesini korumak isteyen tüketicinin bilinçli olarak haklarını kullanamamasına ve mağduriyetlere yol açacaktır.
Halbuki tüketicinin Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliği’nin 16. Maddesinde düzenlenen sözleşmenin feshi hakkı hala geçerlidir. Bu maddeye göre “ Turun başlamasından en az 30 gün önce sözleşme feshedilirse, tur şirketi yapılması zorunlu vergi, harç vb. yasal yükümlükleri kesebilir, kalan bedeli iade etmesi gerekir. Turun başlamasına 30 günden az bir süre kaldığında sözleşme feshedilirse, sözleşmede belirlenen kesinti yapılarak kalan bedelin iadesi gerekir.“ anlaşılacağı üzere bu süreler yasal sürelerdir, tüketicinin mevzuattaki hakları bu sürelere uyması halinde korunur.
Mevzuattaki düzenlemeye göre tüketicinin sözleşmesini feshetme hakkını kullanabilmesi için geçerli bir neden göstermesi bile aranmıyor. Tur şirketlerinin sadece uluslararası uçuş yasaklarını iptal hakkına gerekçe gibi göstermesi ciddi manada tüketiciyi yormaktadır. Halihazırda hala kalkmayan uçuş yasakları elbette mücbir nedendir, ancak yıl sonuna kadar bile biteceği öngörülemeyen ölümcül bir hastalık nedeniyle sağlık sebepleri başta olmak üzere, ücretsiz izne çıkarılan, kısa çalışma ödeneği ile geçinmeye çalışan, geliri ciddi anlamda düşen vatandaşların lükse giren tatilinden feragat etmesi ve evinde kalmayı tercih etmesi son derece geçerli bir haktır; vatandaş bu hakkını kullanırken yapılan kanunen tek değişiklik aslında acentelerin önceden uçak şirketlerine ödediği paralar nedeniyle ciddi darboğazda olması ve bu gerekçeyle vatandaşın hakkı olan bedel iadesi sürecinin uzamasıdır. Yoksa idare ve düzenlemeler, vatandaşın yapamadığı -yapmayı şu dönemde tercih etmediği- tatilinin parasını geri almasını engellemiyor.
Yazımı bitirirken tur paketi satın alanların hala yukarıdaki süreler ve kanunen kabul edilen bedeller dahilinde sözleşmeyi fesih hakkı olduğunu hatırlatır, tur paketini yasal süresi içinde iptal etmek isteyenlerin hak kaybı yaşamaması adına muhakkak geri alınamayan zorunlu masraflar için tur şirketinden yazılı bilgi talep etmesini öneririm.
Bazı kötü niyetli tur şirketlerinin sizi oyalayıp, iptal talebinizi yasal süre içinde yapmanızın önüne geçmelerini engellemek için vaktinde harekete geçmenizi tavsiye ederim.
Sonuç olarak özetlersek, iptal ettiğiniz turun zorunlu vergi, harç vb. kesintiler dışında kalan parasını geri almak için yapmanız gerekenler:
- Turun başlangıç tarihinden en az 30 gün önce tur şirketine iptal talebinizi bildirmek. (30 günden daha az sürede iptal talebinde bulunursanız tur şirketinin sözleşme iptalinden doğan kesinti yapma hakkı dolayısıyla geri alacağınız para miktarı daha düşük olabilecektir.)
- İptal talebinizi yasal süresi içinde yaptığınızı belgelemek için tur şirketine bu süre başlamadan önce atacağınız iptal maili yazılı başvuru olarak kabul edilmeye yeterli olacaktır.
