Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), madde fiyatlarıyla ilgili yanıltıcı sonuçların bazı gruplar tarafından manipülasyon aracı olarak kullanıldığına dikkat çekti. Kurum, bilimsel açıdan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile ilgili eleştiri getiremeyen çevrelerin 143 temel başlık arasından "cımbızla" seçtikleri birkaç başlık üzerinden yanıltıcı iddialarda bulunduğunu belirtti.
TÜİK, son günlerdeki haberlerle ilgili bir yazılı açıklama yaparak, bu haberlerin gerçeklerle çeliştiğini aktardı. 8 Temmuz'da gerçekleştirilen basın toplantısına atıfta bulunulan açıklamada, toplantının, kamuoyunu TÜFE hesaplamaları hakkında bilgilendirmek amacıyla yapıldığı belirtildi.
Toplantıda, "Fiyatlar ne zaman ucuzlayacak?" sorusuna verilen kapsamlı yanıtın bağlamından koparılarak haberleştirildiği ifade edildi. Özellikle, toplantıda geçen “yüzde 45 ile yüzde 75 enflasyon arasında can yakıcılığı açısından pek bir fark bulunmamaktadır” ifadesinin, yüzde 45 oranındaki enflasyonun da halk için oldukça yüksek ve zorlayıcı olduğuna dikkat çekmek amacı taşıdığı kaydedildi.
"TÜİK EN ŞEFFAF RESMİ İSTATİSTİK KURUMLARINDAN BİRİDİR"
Açıklamada, madde fiyatlarına dair bir köşe yazısına da değinilerek, TÜFE sepetinde 2024 yılı itibarıyla 12 ana harcama grubu altında, 43 harcama grubunun yer aldığı, bu harcama grupları altında 90 alt harcama grubunun bulunduğu, alt harcama gruplarının altındaki 143 temel başlıkta ise 406 madde ve bu maddeler altında 913 madde çeşidinin yer aldığı belirtilerek, “Kurumumuz tarafından temel başlık düzeyinde endeks değişimleri, uluslararası beklentilere en uygun biçimde kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Bu bağlamda TÜİK, dünyadaki en şeffaf resmi istatistik kurumlarından biridir” ifadeleri kullanıldı.
"KÖŞE YAZARI HATALI ÇIKARIM YAPTI"
‘Bir köşe yazarınca’, Kurum tarafından en son Nisan 2022’de yayımlanmış bazı madde fiyatlarının, fiyat endeksleriyle genişletilerek günümüze ilişkin ortalama fiyat hesaplamalarının yapıldığının iddia edildiği bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi: “İlgili köşe yazarı tarafından yapılan hesaplama, özellikle bir temel başlık altında birden fazla maddenin ve madde çeşidinin bulunduğu durumlarda tamamen hatalı çıkarımlara neden olmaktadır.
Örneğin, ‘06212-Doktor muayene ücreti’ temel başlığı için de bu durum geçerlidir. Bu temel başlık, ‘Muayene katılım payı (Devlet, Uzman Dr.)’, “Doktor muayene ücreti (Özel, Uzman Dr.)’, ‘İlaç katılım payı’ ve ‘Doktor muayene ücreti (Muayenehane, Uzman Dr.)’ gibi bireylerin bütçelerinde farklı harcama paylarına sahip madde çeşitlerinden oluşmaktadır. Devlet hastanesi muayene katılım ve ilaç katkı payları, doktor muayene ücreti (özel hastane) ve doktor muayene ücreti (muayenehane) gibi diğer ürün çeşitlerine oranla daha yüksek harcama paylarına sahiptir.”
ALAY KONUSU OLDU
Yapılan açıklamada, en dikkat çeken ise kurumun “TÜİK, en şeffaf resmi kurumlardan biridir" ifadesini kullanması oldu. Birçok noktada eleştirilen TÜİK’in bu ifadesi sosyal medyada alay konusu oldu. Birçok kullanıcı bu ifadeyi yanlış bulduğunu ve doğruluğu olmadığı görüşünü savundu.
