Son zamanlar da Hipotiroit ve Haşimato hastalığının arttığını gözlemekteyim. Özellikle orta yaşlı kadınlar da görülen bir Japon doktorunun adını taşıyan Haşimato hastalığını anlatmadan evvel troit hastalıkları hakkında bilgi vermek istiyorum
Tiroit boynun ön tarafında 15-20 gram ağılığında kelebek tarzında bir organdır. Arkasında mercimek büyüklüğünde 4 tane paratiroit dediğimiz hormon çıkaran kısmı barındır. Bu bezin aşırı çalışması kanda kalsiyumu yükseltir. Böbrek taşları oluşur, kemiklerden kalsiyum çekildiği için kemikler de kırılmalar görülür. Halkın guatr bizim nodül dediğimiz de boyun önündeki troit bezinin büyümesinin birinci sebebi iyot açlığıdır. Karadeniz’de yüksek dağlarda guatr daha fazla görülmektedir. Ayrıca genetik, çevresel faktörler de sebebiyet verir. Guatr bazen çok büyür ki sesin kısılmasına, boğazda ağrıya bazen de arkaya doğru büyüyerek bası şikayetlerine sebebiyet verir. Boynun arkasına doğru büyüyerek bası şikayetlerine sebep verir. Bu durum da tedavi hormonların tayinin ile cerrahidir.
Troit hastalıklarını 4 grup da inceleyebiliriz:
Troit çok çalışırsa hipertirodi denilen bir hastalık meydana gelir. Bu hastalıkta çarpıntı, terleme, zayıflama, güçsüzlük, sıcağa tahammülsüzlük, cinsel bozukuklar, huzursuzluk, ishal, ellerde titreme, kadınlarda adet bozukluğu, sinirlilik, gözlerde dışarıya doğru çıkma veya canlı bakış görülür.
Troit az çalıştığında kilo alma, kolayca verememe saç ve ciltte kuruma, kaslarda kuvvetsizlik hareketlerde yavaşlama, depresyon, erkekde ve kadında %5 oranın da kısırlılık, hafıza bozukluluğu, yorgunluk, saçta ve ciltte kuruma, kas ve kemiklerde ağrı, kabızlık, çok üşüme, unutkanlık , şişkinlik, kolesterol yüksekliği, tansiyon yüksekliği, kansızlık, yüzde ve vücut da ödem, rengin soluklaşması, cildin kalınlaşması,kas güçlüğü, saç ve kaşlarda dökülme, sesin kabalaşması, panik atak görülür.
Hipertiroidi nispeten daha az görülür kadınlarda erkeklere göre 4-5 misli fazladır.
Triodit tiroit bezinin iltihaplanmasıdır. Hastalık ağır bir grip veya kulak iltihabından sonra boynun ön tarafında şiddetli ağrı ateş, yutkunma güçlüğüyle kendini belli eder. Tedavisi önemlidir. İyi tedavi edilmeyen vakalarda Hipotiroidi gelişebilir. Ne kadar dikkatli tedavi edilse de %10 oranın da Hipotiroidi gelişir.
Tiroit hormonu bizim bilmediğimiz bir şekilde ümmin sistemin zayıflaması sonucunda tiroit hücreleri zayıflar, bir kısmı ölür. Kanda TSH (tiroit sitümilan hormon) düşer. Bunun üzerine beyindeki Hipofiz bezi kanda azalan tiroit hormonu yerini yükseltmek için tiroit hormonunun kana verir. Ancak az tecrübeli bir doktor yükselen hormonu görünce hipotiroidi teşhisi koyamayabilir. Teşhis için tahlilerin birkaç kere tekrarlanması ayrıca anti TPO, anti AG , TRAB isimli antikorların tayini ve hastanın kliniği ile beraber teşhis konulması lazımdır. Geçici hormon yüksekliğini gözden kaçırmamak lazımdır. Ayrıca ultrason ile hipotiroidin bulguları ve antikorlar müspet bulunursa ise hastamız Haşimato’dur. Tedavisi eksik hormonun verilmesi, hayat tarzını düzenlenmesi, diyetinde balığı ihmal etmemesi önerilir. Ancak mezgit, kefal, kalkan, barbunya gibi derin su balıklarının tercih edilmemelidir. Çünkü ağır metal ihtimali fazladır iyotlu tuz kullanması icap eder.
Dördüncü Troid kanseridir:
görünen Guatr dediğimiz şişlikler her zaman kötü, maling değildir. Tiroit, iyot bulabilmek için gelişir büyür veya çevresel faktörler, genetik sebeplerden dolayı büyüyebilir. Kanser olan şişlikler (nodül) sert, hareket ettirmekte zorlarlar. Kanser teşhisi için biyopsi, ultrason, bilgisayarlı tomografi, PET gibi teşhis metotlarıyla konur. Kadınlarda daha çoktur, gelişen teknoloji ile yapılan ameliyatlar ölüm riskini çok düşürmüştür. Tiroidin dört hastalığında da dikkatli kontrol şarttır. Bu yazımda en önemli kısım hipofizin düşen THS hormonunu yükseltmek için kana verdiği hormon sırasında normal görülen değeri zaman zaman kontrol etmek Haşimato teşhisi için antikorlarlar ve klink bulguları göz önüne almak gerekir. Hipotiroidi ve hipertiroidi tedavisi ilaç yardımı ile olur ancak hipertroidi de radyoaktif iyot dediğimiz halkın atom tedavisi dediği tedavi metotu da kullanır. Gebelikte tiroit hormonu çok önemlidir şayet tiroit az ise büyük kafalı, gelişmemiş, gerizekalı çocuklar dünayaya gelir.
