ABD'de on dört eyalet, TikTok’a karşı, sosyal medya platformunun genç kullanıcıların ruh sağlığını olumsuz etkilediği ve verilerini izin almadan topladığı iddialarıyla dava açtı. Her dava ayrı ayrı açıldı. New York ve Kaliforniya’nın başsavcılarının öncülüğündeki davalarda, TikTok’un “platformunun gençler için güvenli olduğu” iddialarıyla hukuku ihlal ettiği öne sürülüyor.
Davalar, davacıların “bağımlılık yaratan” özellikler olarak adlandırdığı unsurlara dikkat çekiyor. Bu unsurlar, birçok modern sosyal medya uygulamasında bulunan 7/24 bildirimler ve otomatik videolar gibi özellikleri içeriyor. Ancak dava, aynı zamanda “tehlikeli TikTok meydan okumalarına” da odaklanıyor. Bu meydan okumalar arasında, kişilerin aşırı miktarda Benadryl almayı denemeleri veya elektrik prizleriyle oynamaları gibi birçok örnek bulunuyor.
New York Başsavcısı Letitia James, yaptığı açıklamada, “Gençler, TikTok gibi bağımlılık yapan sosyal medya platformları nedeniyle ruh sağlıklarıyla mücadele ediyor. TikTok, platformunun gençler için güvenli olduğunu iddia ediyor, ancak bu doğru değil” dedi.
Davalarda, kullanıcıların izleyicilerden sanal para kazanabildiği belirtiliyor. Bu uygulamanın, “cinsel istismar da dahil olmak üzere reşit olmayanlar için başka ciddi zararlar doğurduğu” ve “TikTok’un bu özelliklerin, çocukların sıklıkla kullanıcılar tarafından cinsel istismara uğradığı bir ortam yarattığını tam olarak bildiği, ancak kârlılığını artırmak için göz yummayı tercih ettiği” ifade ediliyor.
Ayrıca, TikTok ve ana şirketi ByteDance’ın, genç kullanıcıların verilerini izin almadan topladıkları iddia ediliyor. Bu, yeni bir şikayet değil; çünkü Adalet Bakanlığı, TikTok’un platformda çocukların kişisel bilgilerini topladığını ve bu verilerin silinmesi taleplerine uymadığını öne süren bir dava açmıştı. Texas da son zamanlarda çocukların gizlilik yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle platforma dava açmıştı.
Bugünkü davalar, platforma “aldatıcı ve yasadışı uygulamalardan elde edilen tüm karların iadesi” gibi mali cezalar uygulanmasını talep ediyor ve “zarar gören kullanıcılar için tazminat” talep ediyor.
Söz konusu meydan okumaların, diğer TikTok kullanıcıları tarafından ortaya atıldığını belirtmekte fayda var; ancak davalar, TikTok’un “temel iş modelini” açıklamaya çalışıyor. Bu modelin, “genç kullanıcıların platformda geçirdiği zamanı maksimize ederek, şirketin hedeflenmiş reklamlardan elde ettiği geliri artırmayı” amaçladığı iddia ediliyor.
Ayrıca davalarda, TikTok’un genç kullanıcılarının cinsel istismarına olanak tanıdığı öne sürülüyor. TikTok Live platformunun teknik olarak sadece yetişkinler için olduğu belirtilse de, bir davada “gevşek yaş doğrulama önlemlerinin ABD’li reşit olmayanların yaşlarını yalan söyleyerek erişim sağlamasını teşvik ettiği” iddia ediliyor.
TikTok, davalara yanıt vererek, “bu iddialara kesinlikle katılmıyoruz” açıklamasını yaptı. Platform, iddiaları “doğru olmayan ve yanıltıcı” olarak nitelendirerek, çocukları korumak için “varsayılan ekran süresi sınırları, aile eşleştirmesi ve 16 yaş altı için varsayılan gizlilik” gibi çeşitli “güçlü önlemler” aldığını belirtti. TikTok tarafından yapılan açıklamanın tamamı ise şöyle:
Bugünkü Başsavcılık davalarına ilişkin açıklamamız:
Birçoğunun yanlış ve yanıltıcı olduğuna inandığımız bu iddialara kesinlikle katılmıyoruz. Gençleri korumak için yaptığımız çalışmalardan gurur duyuyoruz ve bu konuda son derece kararlıyız ve ürünümüzü güncellemeye ve geliştirmeye devam edeceğiz. Sağlam güvenlik önlemleri sağlıyoruz, reşit olmayan şüpheli kullanıcıları proaktif olarak kaldırıyoruz ve 16 yaşından küçükler için varsayılan ekran süresi sınırları, aile eşleştirme ve varsayılan olarak gizlilik gibi güvenlik özelliklerini de gönüllü olarak başlattık. İki yılı aşkın bir süredir Başsavcılarla birlikte çalışmaya gayret ettik ve sektör genelinde karşılaşılan zorluklara yönelik yapıcı çözümler üzerinde bizimle birlikte çalışmak yerine bu adımı atmaları son derece hayal kırıklığı yarattı.
Our statement on today's Attorneys General lawsuits:
— TikTok Policy (@TikTokPolicy) October 8, 2024
"We strongly disagree with these claims, many of which we believe to be inaccurate and misleading. We're proud of and remain deeply committed to the work we've done to protect teens and we will continue to update and improve…
Bu gelişmeler, ana şirketi ByteDance’ın TikTok’u Çin dışındaki bir alıcıya satma veya ulusal bir yasakla karşılaşma kararıyla ilgili yaşanıyor. Bu karar için son tarih 17 Ocak olarak belirlendi, ancak şirketin avukatları, bu yasaların şartlarının anayasaya aykırı olduğunu savundu.
Elektronik Sınır Vakfı, Engadget’a aşağıdaki açıklamayı yaptı:
“Başsavcılar tarafından açılan davaları henüz gözden geçiriyoruz, ancak ilk bakışta endişeliyiz. Sosyal medya algoritmaları doğası gereği kötü değildir; büyük miktarda veriyi tarayarak kullanıcılara ilgili, eğlenceli ve eğitici içerikler sunabilir. Eyaletlerin otomatik oynatma ve sonsuz kaydırma gibi özelliklerle ilgili iddiaları, aslında Birinci Değişiklik’le korunan içeriklere duydukları hoşnutsuzluğun bir örtüsü. TikTok, sonsuz bir şekilde lise matematik problemleri veya klasik edebiyattan alıntılar sunsa, başsavcıların dava açacağını sanmıyoruz. Ebeveynler ve reşit olmayanlar, gençlerin TikTok’u ne zaman ve nasıl kullanacağını belirlemelidir. Son olarak, TikTok’un kullanıcı verilerini uygun izin olmadan işlediği yönündeki rahatsız edici iddialar, tüm kullanıcıları korumak için güçlü gizlilik yasalarının gerekliliğini bir kez daha göstermektedir.”
