Teklifin etki analizinde, günübirlik tesislerden oluşan kayıt dışı ekonominin büyüklüğünün 51,6 milyar lira olduğu belirtildi. İYİ Parti ve CHP’li milletvekilleri ise teklifin usul ve içerik yönünden eleştirilerde bulundular.
Günübirlik Tesislerden 51,6 Milyar Liralık Kayıp
AKP’nin “Konutların Turizm Amaçlı Kullanılmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Teklif, konutların gerçek ve tüzel kişilere turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin usul ve esasları belirliyor. Teklifin etki analizinde, kolluk kuvvetlerinden edinilen verilere göre, Türkiye genelinde turistik amaçlı 30 bin 808 günübirlik tesiste, 425 bin 902 kişinin kayıtlı şekilde konakladığı belirtildi. Analizde, turizm amaçlı 80 bin konutun kayıt dışı olarak kiralandığı ve yıllık 51 milyar 638 milyon liralık kayıt dışı gelir elde edildiği tespiti yer aldı.
İYİ Parti’den “Genel Ahlak” Eleştirisi
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, teklifin güvenlik açısından önemli olduğunu ancak denetleyecek kamu kurum ve kuruluşunun teklifte yer almadığına dikkat çekti. Özlale, ayrıca teklifte yer alan “genel ahlaka aykırı durumlar” ifadesini eleştirerek, şöyle konuştu:
“Demişsiniz ki, genel ahlaka aykırı durumlar. Genel ahlaka aykırı durumu tam olarak belirleyebilir misiniz? Oraya giren kişi genel ahlaka aykırı durum olup olmadığını nasıl tespit edecek? Konusu suç teşkil eden durumlar dersiniz, bunun tanımlaması yapılabilir ama genel ahlak dediğiniz zaman burada çok büyük belirsizlik çıkıyor. Kim denetleyecek, hakim kararı ile mi girilecek bu evlere? Genel ahlakı nasıl tanımlayacağız biz?”
CHP’den “Torba Kanun” Tepkisi
CHP İzmir Milletvekili ve Komisyon Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli ise teklifin “torba kanun” yöntemiyle getirildiğini ve kanun yapma tekniğine aykırı olduğunu söyledi. Türeli, şöyle devam etti:
“Bu kanun teklifi Plan ve Bütçe Komisyonu ile ilgili değil; bunun gitmesi gereken yer, doğru olan adres asli komisyon olarak Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu olmalıydı ve orada ayrıntısıyla görüşülmeliydi. Bu kanun teklifi asli komisyonu olarak Plan ve Bütçe Komisyonu’na geldi. Ancak tali komisyon görüşmesini yapmamış, tali komisyon neden çalışmıyor? Parlamento hukukunu yine ayaklar altına alıyoruz. O zaman niye tali komisyon var?”
Teklifin görüşmeleri, komisyonda devam ediyor.
"İnsanlar odalarını kiraya muhtaç oldukları için veriyor"
Sunumun ardından söz alan HDP Muş Milletvekili Sezai Temelli, günlük kiralık evlerin tamamının turizm sektöründe olmadığına dikkat çekerek, “Günlük kiralama meselelerinin altında yatanlara baktığımızda, bu meselenin altında çok ciddi sosyal sorunlar var. Yoksulluk, geçim sıkıntısı, nöbetleşe yoksulluk yaşanıyor bu ülkede. Bu nöbetleşe yoksulluğu aslında bir yerde paylaşılmasıyla alakalı bir konuyu konuşuyoruz. İnsanların odalarını kiraya vermek zorunda kalıyorsa, bir yeri işlettikleri için, turizm işletmecisi oldukları için değil. Muhtaç oldukları için veriyorlar. Bu meselede toptancı bir yaklaşım ile meseleyi ele aldığınızda, hiçbir farklılığı gözetmediğinizde diyorsunuz ki ‘Ortada 51 milyar liralık kayıt dışı ekonomi var, bunu engelleyeceğiz, ortalama yüzde 20’den vergileseniz, şu kadar vergi kaybını önleyeceğiz’” dedi.
"Denetim gerekçesi, 'genel ahlaka aykırı durumlar' demişsiniz, genel ahlakı nasıl tanımlayacağız?
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale ise günübirlik tesislerden vergi alınabileceğini ancak evini turistik amaçlı kiralamak isteyenlere oturduğu apartmandaki bütün ev sahiplerinden izin alma şartının getirilmesini eleştirerek, “10 katlı bir apartman düşünün, 40 daireden oluşan. Öyle bir şey yapıyorsunuz ki, kısa dönemli evini kiralamak isteyen kişi, 39 tane dairenin onayını almak zorunda. Oy birliği ile oy çokluğu ile değil. Bu başlı başına bu sektörü, sektörün dışına atmak” dedi.
Özlale, günübirlik tesislerin güvenlik açısından denetlenmesi gerektiğini ancak denetleyecek kamu kurum ve kuruluşunun teklifte yer almadığına dikkat çekerek, denetim gerekçesinin “genel ahlaka aykırı durumlar” olarak açıklanmasını da eleştirdi. Özlale, “Demişsiniz ki, genel ahlaka aykırı durumlar. Genel ahlaka aykırı durumu tam olarak belirleyebilir misiniz? Oraya giren kişi genel ahlaka aykırı durum olup olmadığını nasıl tespit edecek? Konusu suç teşkil eden durumlar dersiniz, bunun tanımlaması yapılabilir ama genel ahlak dediğiniz zaman burada çok büyük belirsizlik çıkıyor. Kim denetleyecek, hakim kararı ile mi girilecek bu evlere? Genel ahlakı nasıl tanımlayacağız biz?” diye sordu.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı da teklifi eleştirerek, günübirlik evlerin kayda alınmasının amaçlandığını ancak bütün binadaki mülk sahiplerinden izin alınması zorunluluğunu eleştirdi. Kalaycı, “Belgelendirmede binanın tüm kat maliklerinin oy birliğine arıyoruz. Bu bana biraz uygulanamaz geldi. Bunun içinde kurumsallar var, rezidansı var adamın. O ne yapacak? Bir kişi her şeye taş koyabilir. Kentsel dönüşümde bile oy birliği değil” dedi.
