Türkiye''de enflasyonun artıyor, dolar kuru ise sert iniş çıkışlar gösteriyor. İşsizlik yükseliyor. Konkordato veya iflas ilan eden firmaların sayısı artıyor. Ekonomide daralma işaretleri Türkiye stagflasyona mı giriyor tartışmalarını yeniden başlattı. Peki stagflasyon nedir?
STAGFLASYON NEDİR?
Stagflasyon, İngilizce ''Stagnation'' yani durgunluk/daralma ve ''Inflation'' yani enflasyon kelimelerinden türetilmiş bir ekonomik terimdir. Ekonomik hayatta hem durgunluk hem de enflasyon yaşandığı dönemlerde bu iki olgunun birbirini tetiklediğini ve büyüttüğünü anlatmakta kullanılır.
1970li yıllarda kullanılmaya başlanan bu terim gerek klasik iktisat teorisinde gerekse Keynesyen iktisat teoride paradoksal bir durum olarak değerlendirilir. Bunun nedeni genelde enflasyon ve işsizlik arasında ters orantılı bir korelasyon olmasıdır yani biri düşerken diğeri yükselir.
Örneğin durgunluk istihdamın düşmesi anlamına gelir ancak enflasyon olabilmesi için toplam arzın toplam talebi karşılayamıyor olması gerekir ki bu da arzı arttıracak iş gücü kalmadığını gösterir ve ekonominin tam istihdam ile tam kapasite çalışmasının bir yan etkisidir.
Stagflasyonda ise durgunluk artar ve istihdam düşerken talebi karşılayacak arz da yaratılamamaktadır. Her ikisinin de aynı anda yükselmesi içinden çıkılması zor bir sarmal haline dönüşür.
Üniversitelerde verilen Genel Ekonomi derslerinde öğretilen ''stagflasyon'' teriminden bahsedilirken ''Türkiye''de pek görülmeyeceği'' anlatılıyordu.
STAGFLASYON''UN NEDENLERİ
- Yanlış para ve maliye politikaları,
- Tüketimin ve ücretlerin artması,
- Enerji kaynaklarının fiyatlarının yükselmesi,
- Para arzının üretimden fazla artması,
- Finansal krizler ve döviz kurlarındaki istikrarsızlıklar.
STAGFLASYON''UN SONUÇLARI
- Enflasyondaki artışla yatırımların yavaşlaması,
- Döviz kurundaki istikrarsızlık ve buna bağlı ortaya çıkan spekülatörler,
- Maliyetlerde ve temel geçim malzeme fiyatlarında artış,
- İşsizlik oranlarında artış,
- Hükümetlerin tüketimi azaltıcı önlemler alması
Dolar''ın 09.50 itibarıyla güncel hali: